'Zırnık koklatmam' diyen MESS’e karşı bir 'kazanım'

İşçi sendikaları Türk Metal, Birleşik Metal-İş ve Çelik-İş ile patron sendikası MESS arasında süren ve 130 bin metal işçisini doğrudan ilgilendiren sözleşmeler imzalandı. Sürece ilişkin yazılar yazıldı. İşçiler mektupları ile sürecin en başından-sonuna neler yaşandığını anlattılar.

“MİLLİ GÜVENLİĞİ BOZAN” METAL İŞÇİLERİ

MESS ile sendikaların anlaşamama durumu, mücadeleci/deneyimli işçilerin iteklemesi ile sendikalara 2 Şubat’ta grev kararı aldırdı. “Grev kesin yasaklanır ama biz geri durmayacağız” diye mektuplar yazdı metal işçileri… Çünkü artık alışılagelmiş bir durumdu işçilerin grevini yasaklamak! Beklenen oldu. Bakanlar Kurulu kararı ile “milli güvenliği bozucu nitelikte” görülerek grev yine yasaklandı. 
Cumhurbaşkanı Erdoğan bir toplantıda, “Ne grevi, Afrin’de savaş ile ilgileniyoruz” diye konuştu. MESS ile görüşmeden hemen önce grev yasaklandı. Daha önce de patronlar ile yaptığı toplantı da “OHAL sizin için var, rahatça grevleri yasaklıyoruz” demişti…

İŞÇİLERİN KARARLI TUTUMU VE GENÇ İŞÇİLERİN KATKISI…

Öte yandan metal işçilerinin 2015’de fitilini ateşlediği “Metal Fırtına” sürecinden gelen bir deneyimle hareket ettiğini ve başkaca işyerlerine bu deneyimin olumlu sonuçları üzerinden izdüşümleri olduğunu söyleyebiliriz. Kısacası işçinin, işçiden öğrendiği bir süreç… 
Kuşkusuz bu sürecin yapılan eylemselliklerin en başından itibaren sonuna kadar genç işçilerin en önde saf tuttuğu gerçeği yüzümüze çarpıyor. Genç işçilerdeki “gözü karalık, cesaret ve inanç” morallerin artmasında, patronlara ve patron örgütlerine, hatta kendi sendikalarına “kararlılık” göstermesinde en önemli faktörler arasında oluyor.
“Zırnık koklatmam” diyen MESS’e karşı işçilerin -yer yer zayıflıkların olmasıyla birlikte- birliği ve örgütlü gücünü göstermesi imzalanan grup TİS’lerinde en önemli noktalardan biri olmuştur. Üyesi olduğu sendikalarında -dönem dönem geri adım atan- tutumlarına karşın işçilerin müdahaleleri-iteklemesi ve kararlı duruşu, belirleyici ve sürecin ilerlemesini sağlamıştır.

GENÇ İŞÇİLERİN KAYBI BÜYÜK…

İmzalanan TİS’in detaylarını Evrensel Gazetesi’nden bakabiliriz. Ama işçilerin özellikle 3 yıllık sözleşme yerine 2 yılda bir sözleşme de olan ısrarı, % 6,4’ü işçilere dayatan MESS’e karşı % 26 civarında imzalanması “kazanım” olarak görülmelidir… Fakat genç işçilere yansıması olumlu olmamıştır. B/S/H’da çalışan daha önce gazetemize görüşlerini belirten genç işçinin şu söylemleri; “Benim Eylül 2017 tarihinde saat ücretim 8.38’di. Asgari ücret artınca otomatikman 9.02’ye çıktı. Sendika gelmiş şimdi 9.00’a çektik diyor. Bana gelen 360 lira zammın zaten 160 lirasını Ocak ayından itibaren alıyorum. Sadece 1.60 zan bana yansıyor. Bununda bana yansıması ortalama 100 lira. Yani ‘yüz yılın’ sözleşmesinde 100 lira zam aldım.” durumun özetidir. 
Hükümet-MESS ortaklığına karşı bir nebze de olsa, işçilerin kararlı tutumu sayesinde ileri bir adım, “kazanım” olarak görmeli ve yeni süreçte genç işçiler başta olmak üzere neler yapabileceğimizi birlikte konuşmalıyız.

2015 “METAL FIRTINA” SÜRECİNDE NELER OLMUŞTU?

Bursa’da Renault işçilerinin başlatmış olduğu mücadele üç ana talep etrafında şekillenmişti: 
1.    Sözleşme BOSCH işçilerinin imzaladığı sözleşme ile eşit kazanımlar olacak,
2.    İşçilere değil, patronlara hizmet eden Türk Metal Sendikası’ndan istifa edilecek, Türk Metal Sendikası gidecek,
3.    İşten atmalar yaşanmayacak, işten atmalar halinde iş bırakma olacak.
Otomotiv, beyaz eşya ve demir çelik patronlarının ciddi kârlar elde etmesi ve çalışan işçilerin bu kârdan haklarını istemesi olarak özetlenebilir. Hak kayıplarının olması, düşük ücret, çalışma koşullarının ağırlığı ve güvencesiz çalışma/işten atmalara karşı biriken öfke başta Renault işçileri ile başlamış, FORD, TOFAŞ, Coşkunöz, Arçelik, Mercedes, CMS gibi büyük işletmelere sıçramıştır. Sendikaya olan öfke artmış, işçiler kendi komitelerini kurarak, kendi sözcülerini seçerek birliklerini güçlendirirlerse kazanacaklarını deneyimlemişlerdir. Ve hem patrona, hem sendikaya hem de patronlardan yana tutum alan hükümete karşı 15-20 gün fiili direniş örgütlemişlerdi.

MESS KİMDİR?

Kısaca, Türkiye Metal Sanayicileri Sendikası olan 14 Ekim 1959 yılında 11 patronun kurduğu MESS bir patron örgütüdür!
 “Sendikamızın amacı, "Metal İşkolu"nda faaliyet gösteren işverenleri sendika çatısı altında toplayarak; üyelerini temsil etmek, üyelerinin çalışma ilişkilerinde, mevzuat çerçevesinde, ortak ekonomik ve sosyal hak ve menfaatlerini korumak, geliştirmek, aralarında karşılıklı yardımlaşmalarını sağlamak, kurulmuş veya kurulacak olan sanayinin daha verimli ve ahenkli çalışması için işkolunda adil bir ücret sisteminin kurulmasına ve daha iyi bir çalışma ortamının gerçekleşmesine yardımcı olmak, işçilere sürekli ve uzun vadeli refah ve sosyal güvence sağlayabilmek için ülke ekonomisini güçlendirici çalışmalar yapmak ve bu doğrultuda toplu iş sözleşmesi akdetmek, çalışma barışını kurmak, devam ettirmek ve bu amaçla Türkiye çapında faaliyette bulunmaktır.” *
Metal işkolunda ciddi karlar elde eden aslında “bir avuç” patronun binlerce hatta yüz binlerce işçinin sırtından geçinen bir örgüt olarak tanımlamak yanlış olmayacaktır! Bahsettikleri gibi; daha iyi bir çalışma ortamı sunmayan, düşük zamlara imza atan, işçilerin kazanılmış haklarını elinden almak isteyen ve sadece kendi kar hırsı ile hareket eden bir örgüttür!

TOPLU İŞSÖZLEŞME NEDİR, NASIL YAPILIR?

Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi (“TİS”) Kanunu m.2/h) uyarınca; “Toplu iş sözleşmesi: İş sözleşmesinin yapılması, içeriği ve sona ermesine ilişkin hususları düzenlemek üzere işçi sendikası ile patron sendikası veya sendika üyesi olmayan işveren arasında yapılan sözleşmeyi ifade eder.” TİS; işçi sendikası ile işveren sendikası veya sendika üyesi olmayan işveren arasında yapılır ve bu sözleşme kapsamında iş akdine, muhtevasına, çalışma şartlarına ve sona erdirilmesine ilişkin konular düzenlenir.
Bununla birlikte TİS; tarafların karşılıklı hak ve borçlarını, sözleşmenin uygulanması ve denetimi ile uyuşmazlıkların çözümü için başvurulacak yolları düzenleyen hükümleri de içerebilir. TİS aynı işkolunda bir veya birden çok işyerini kapsayabilir. Bu anlamda iki tür TİS mevcuttur. Bunlardan biri bir tek işyerini kapsayan sözleşmeler olarak işyeri TİS’leri, diğeri ise aynı işverenin aynı işkolunda birden fazla işyeri varsa hepsini kapsayan işletme TİS’leridir. TİS’ler için yazılı şekil öngörülmüştür, en az bir gün ve en çok üç yıl süreli olarak düzenlenirler. Bununla birlikte sürelerinin bitiminden önceki 20 gün içinde yeni sözleşme için yetki başvurusunda bulunulabilir. Ayrıca daha önce akdedilen TİS sona ermedikçe, yeni sözleşme yürürlüğe giremez. **

*MESS’in resmi internet sitesi: http://www.mess.org.tr/tr/
**Hukuk Desteği internet sitesi: http://hukukdestegi.com