Kocaeli'de edebiyat şöleni: Direniş edebiyatın geleneğidir

Kocaeli’de Sanat Karavanı Cafe’de düzenlenen etkinlikte edebiyatın geçmişinden, bugünkü durumuna kadar birçok şey sohbet ortamında tartışıldı.

Etkinlikte ilk olarak konuşan Adnan Özyalçıner, üniversite yıllarından ve o dönem yazdıkları “a” Dergisi’nden bahsetti. Dönemin Başbakanı Menderes'in baskılarından söz eden Özyalçıner, “1956 yılında Menderes'in baskıları artınca biz de edebiyat alanında dergi çıkarmaya karar verdik. Amacımız iktidara ve baskılarına karşı edebiyat ile cevap vermekti” dedi.

Edebiyatın karanlığı aydınlığa çıkarmak için gerekli olduğunu vurgulayan Özyalçıner, dönemin güncel sorunlarını edebiyatla dile getirdiklerini söyleyerek, “Denizlerin idamı konuşuluyordu. Tüm bunlara dergide yazdıklarımızla karşı çıktık” dedi. Bazen özel sayılar çıkarttıklarını da belirten Özyalçıner, “Almanya’ya giden 5000. işçi çok gündem olmuştu. Biz de hemen özel sayı çıkardık işçiler için. Bunun sömürü düzeninin bir parçası olduğunu edebiyatla anlatıyorduk” diye konuştu.

Bir dönem af çıktığını ancak fikir suçlularının hala içerde kaldığını söyleyen Özyalçıner, af çıkmasının hemen sabahına bir yazı yazdığını ifade ederek, “Fikirlerinden dolayı asılan gençler için yazmıştım. Komünistleri övdüğüm için ceza aldım ve dergiyi bu yüzden kapattılar” dedi. Sıkıyönetim döneminde 18 yazar arkadaşıyla yargılandıklarını belirten Özyalçıner,  “3 buçuk yıl yargılandık ancak kimse tutuklanmadı” diye ekliyor.

‘KHK İLE KAPATILAN İLK DERGİ; KÜLLÜK’

Özyalçıner’in ardından konuşan C. Hakkı Zariç, kapatılan dergilerin dönüm noktaları olduğunu söyledi. KHK ile kapatılan ilk dergi olan ‘Küllük’ten bahseden Zariç, “Gençler Küllük adında bir dergi çıkartıyor. Bir sayı yayınlanabiliyor. Orhan Veli’nin ‘Alnımdaki Bıçak Yarası’ şiiri sebebiyle dergi kapatılıyor. KHK ile kapatılan ilk dergi oluyor” dedi. Sonrasında da baskıların fazla olduğunu belirten Zariç, “Dergi çıkarılmaya çalışılıyor. Ancak ya matbaa basmıyor, matbaa bassa dağıtımcı dağıtmıyor. Bu şekilde zorluklarla karşılaşıyorlar iktidar tarafından” diye konuştu.

‘BASKILAR KARŞISINDA DİRENÇ OLMAK GEREK’

Direniş, edebiyatın geleneği olduğunu ve bunu aktarmaya çalıştıklarını ifade eden Zariç, “Yeni E dergisinde editörlük yapıyorum. Bizden sonrasında yetiştirdiğimiz gençlerin gelecek olması beni çok heyecanlandırıyor” dedi. Özyalçıner ise baskılar karşısında direncin olması gerektiğini ifade ederek, “Çok satanların yanında az satanlarız. Ancak edebiyatı da az satanlar geliştiriyor. Baskılar karşısında direnç olmak gerekir. Bunu edebiyat diliyle yapmamız gerekiyor, önemli olan bu” dedi.

Dinleyicilerden gelen sorularla devam eden etkinlikte, “Gençleri edebiyata teşvik etmek için ne yapılıyor?​” sorusuna Zariç bunun için çabaladıklarını belirterek, “İlk sayıda tanıtımı yapılan kitabı seçerken en genç olan arkadaşımızı seçtik, Sennur da bunu isterdi” dedi. Özyalçıner ise derginin bir mutfak olduğunu, genç yazarların buradan çıkıp kitap yazmaları gerektiğini söyledi. “Manos”un anlamının ne olduğu sorusuna Özyalçıner, “El demektir. İnsanlık tarihinin başlangıcında Manos adında bir mağara var ve içinde çoğunlukla kadınların el izleri var. İsmini Manos koymamızın sebebi insanlık tarihinden beri burada olduğumuzu ve gitmeyeceğimizi söylememizden geliyor” dedi.

Etkinliğin sonunda Manos Kitap ve Gıda-İş Sendikası’nın düzenlediği ‘Sennur Sezer Emek-Direniş Şiir ve Öykü Ödülleri’nden bahsedilirken, Özyalçıner ve Zariç Manos Kitap’tan çıkan kitaplarını imzaladı. (Kocaeli/EVRENSEL)