25. Dünya Su Günü: Antalya halkı arsenikli suya muhtaç edilecek

Mahir DOĞAN
Antalya

Antalya’nın Konyaaltı ilçesinde bulunan Boğaçay Su Havzası’nda, kanal açılarak  dere yatağının denizle birleşmesini hedefleyen ‘Kanal Antalya’ projesi, Antalya halkını arsenikli suya muhtaç hale getirecek. Antalya’nın beş su kaynağından birisi olan Boğaçay tatlı su kuyusunun, proje hayata geçirildiğinde tuzlu su karışacağı için kapatılacağı açıklanmıştı. Boğaçay Havzası, arsenik bakımından Antalya bölgesindeki en temiz su kaynağı.

Antalya’nın AKP’li Büyükşehir Belediye Başkanı Menderes Türel’in ‘bu da benim çılgın projem’ diyerek duyurduğu Boğaçay projesi, halkın ve meslek odalarının tüm itirazlarına rağmen yapılmaya devam ediyor. 

BOĞAÇAY’A ALTERNATİF KOVANLIK!

Antalya Su ve Atık Su İdaresi (ASAT), terk edilecek Boğaçay kaynaklarına alternatif olarak, Kovanlıktan su temini için proje geliştirmişti. Kovanlıkta bulunan su kaynağının ise Kırkgöz-Termessos kaynaklarının devamı olduğu ve aynı havzadaki Korkuteli ve Beydağlarından beslendiği, buralardan zaten iki kuyu ile su alındığı biliniyor.

ASAT MÜDÜRÜ KENDİSİ UYARDI!

ASATta havza koruma ve kontrol şube müdürü olarak görev yapan Mehmet Ulusoy tarafından 2013 ve 2014 yıllarını kapsayan tez çalışmasında*, Boğaçay havzasına alternatif olarak düşünülen Kovanlık ve Termessos kaynaklarında yoğun arsenik olduğu tespiti yapılmış, çalışmada özellikle kış aylarında yağışın artması ile, Korkuteli bölgesindeki tarımsal faaliyetlerde kullanılan tarım ilaçlarının içme sularına karıştığı, bu nedenle sudaki arsenik değerinin Sağlık Bakanlığı ve Dünya Sağlık Örgütü (WHO) tarafından belirlenen üst limitin neredeyse bir buçuk katının üzerinde olduğu tespiti yapılıyor. 

SU ANALİZLERİNDE YOĞUN ARSENİK BULGUSU

Tez çalışmasında en düşük arsenik değerinin ise Boğaçay kaynaklarında olduğu tespiti yapılıyor. Sunulan verilerde Boğaçay Havzasında arsenik miktarı kış aylarında 0.60, İlkbahar aylarlında 0.97 olarak gösterilirken, halen Antalya’ya içme suyu sağlayan beş havzadan Yeşilbayır Su Havzası’nda arsenik miktarının bazı aylarda 11.40 ile 13.01 seviyelerine çıktığı görülüyor. Bu durum ise ASAT yetkililerinin göz göre göre Antalya halkına Arsenikli su içirdiği kaygısı yaratıyor.

ARSENİK VERİLERİ NEDEN HALKA AÇIKLANMIYOR?

Antalya Halk Sağlığı Müdürlüğünde, ismini vermek istemeyen bir yetkili Evrensel’e yaptığı açıklamada Antalya’nın içme suyunda yoğun arsenik olduğu iddiasını değerlendirdi. Çarpıcı iddialarda bulunan yetkili, “Evet ASAT’ın her ay su analizini yasa gereği biz yapıyoruz. Bu analiz raporlarını belediyeye yolluyoruz fakat bu değerlerin hepsini yayımlayıp yayımlamamak belediyenin inisiyatifinde, ben şunu söyleyebilirim, içme suyu kuyularından alınan aylık su numunelerinde Arsenik miktarı bazı kuyularda mevsimsel olarak değerlerin bayağı üzerinde çıkıyor’’dedi. 

Antalya’da yaşayan halkın sağlığını tehdit edebilecek Arsenik iddialarını Antalya Büyükşehir Belediye Başkanlığı Basın ve Halkla ilişkiler Dairesi Başkanlığı ve ASAT yetkili müdürlüklerini arayarak konu hakkında bilgi almak istediğimizi ilettik, Belediye yetkilileri, “Biz size böyle bir bilgi veremeyiz, genel müdürümüze bir dilekçe ile başvurulursa size istediğiniz bölgenin analiz sonuçlarını veririz” dedi. Verdiğimiz dilekçeye ise henüz yanıt verilmedi.

İSKİ VE ASKİ’NİN YAYIMLADIĞI VERİYİ ASAT YAYIMLAMIYOR

Antalya Büyükşehir Belediyesi su ve atık su idaresi genel müdürlüğü, Çevre Koruma ve Kontrol Dairesi Başkanlığına bağlı Su Kalite Kontrol Laboratuarı, ASAT Genel Müdürlüğünün kendi internet sitesinde her ay yayımlanan “aylık ortalama su analiz sonuçları formu” nda, su içerisinde bulunan arsenik değerlerinin listede gösterilmemesi bu değerlerin halktan özellikle mi saklanıyor konusunu akla getiriyor. Oysa Ankara ASKİ ve İstanbul İSKİ aylık yayımlanan su analiz raporlarında arsenik miktarına da yer veriyor

TTB: DOĞAL SU KAYNAKLARI KORUNSUN

Türk Tabipleri Birliği (TTB) Merkez Konseyi, TTB Halk Sağlığı Kolu ve Halk Sağlığı Uzmanları Derneği (HASUDER), 22 Mart Dünya Su Günü dolayısıyla ortak açıklama yaptı. Bu yıl, 25.si kutlanan Dünya Su Günü dolayısıyla yapılan açıklamada, doğal su kaynaklarının korunmasının ve mümkünse geri kazanılmasının önemine vurgu yapıldı.

‘SU FAKİRİ ÜLKE OLMAYALIM’

Türkiye’nin tatlı su kaynakları açısından “Su sıkıntısı çeken” ülkeler arasında olduğu vurgulanan açıklamada, mevcut su kaynaklarının korunmadığı durumda, ülkemizin 2030 yılına kalmadan “su fakiri ülke” durumuna düşeceği vurgulandı. 

‘DOĞAL SU KAYNAKLARI DİKKATE ALINMIYOR’

Açıklamada kısıtlı su kaynakları üzerinde düzensiz kentleşme, kontrolsüz sanayileşmeye ve maden ocaklarına göz yumulmakta; tarımsal alanlarda tarım ilaçları ve suni gübrelemeler doğal su kaynakları dikkate alınmadan yapıldığı vurgulandı, TÜİK’in 2016 yılı verilerine dikkat çekilen açıklamada, “İnsanlarımızın tükettiği içme ve kullanma suyunun yüzde 42.6’sı arıtılmadan kullanılmıştır; yani güvenilir su değildir. Diğer bir sorun ise, özellikle büyük kentlerimize su sağlayan göl ve akarsu gibi yer üstü su kaynaklarının tarım kökenli kimyasallarla ve sanayi atıkları ile kirlenmiş olmasıdır” denildi.

EMEK PARTİSİ TEPKİ GÖSTERDİ

Antalya’da Boğaçayının ‘Kanal Antalya’ projesi ile yok edilerek Antalya halkının arsenikli suya muhtaç edileceği iddiasına Emek Partisi (EMEP) Antalya İl Örgütü tepki gösterdi. Antalya Büyükşehir Belediyesi ASAT binası önünde basın açıklaması yapan Emek Partisi üyeleri, belediyeyi sulardaki arsenik verilerini halka açıklamaya çağırdı ve ‘Antalya halkına arsenikli su mu içiriliyor?​’ diye sordu. 

Basın açıklamasını okuyan EMEP Antalya İl Başkanı Sadık Türk “Antalya’ya içme suyu sağlayan 5 kuyusundan birisi olan Yeniköy depoda, belli zaman aralıklarında yapılan Su analizlerinde Dünya ve Türkiye’de makul olarak kabul edilen değerlerin neredeyse %50 fazlası ARSENİK çıktığı ve bu suların Antalya halkına içirildiği bilgisine ulaştık bu durum kabul edilemez” dedi.

Türk açıklamasının devamında’’Bizler Emek Partisi olarak, ASAT ın kendi internet sitesinde her ay yayınlamış olduğu içme suyu aylık analiz raporlarında göstermediği kimyasal ve ağır metal değerlerinin halka açıklanmasını ve bundan sonra aylık olarak yayınlamış olduğu su analiz raporlarında, suda bulunan arsenik ve diğer ağır metallerinde yayınlanmasını talep ediyoruz’’ dedi. (Antalya/EVRENSEL)

* “Antalya İli İçme Suyu Kaynaklarında Arsenik Miktarının İncelenmesi”