Öğrenciler çember sisteminin içinde sıkıştı

Volkan PEKAL
Adana

Milli Eğitim Bakanlığının TEOG’u kaldırılmasının ardından liselere geçişle ilgili sınavda belirsizlikler sürüyor. Haziranda sınav yapılacak fakat öğrencilerin yüzde 10’unun sınav puanlarına göre gireceği okullar henüz belirlenmiş değil. Kalan yüzde 90’ının yerleştirileceği çember sistemi denilen adrese göre yerleştirmenin nasıl uygulanacağı bilinmiyor. Öğrenciler çember sistemine göre imam hatip, meslek lisesi ve Anadolu liselerinden her çemberde birer tane olacak şekilde evlerine yakınlığına göre oluşturulacak 3 çemberde 9 okuldan 5 tanesini tercih yapacak. 3 okul türünden de en az birer tane tercihte bulunmak zorunda olan öğrenciler ve velileri evlerine yakın diye başarı oranının düşük olduğu meslek ve imam hatip liselerine yerleşme kaygısı taşıyor.

Önümüzdeki yıl liseye başlayacak olan Kerem Buluş, liseye nasıl yerleştirileceklerine dair belirsizlikler nedeniyle kendisini ve yaşıtlarını şansız olarak nitelendiriyor. Hedefinin İMKB Fen, Adana Fen, Adana Anadolu ve İlhan Atış liselerinden biri olduğunu söyleyen Kerem, sınavda yerleşmemesi durumunda istemediği bir okula yerleşme kaygısı taşıyor. Kerem, “İlk defa uygulanacak, biz şanssızız. Nasıl yerleştirileceğimiz belli değil. Ne olacağını bilmiyoruz. Bizden sonra gelenler sistem değişmezse ne yapacaklarını bilecek ama bizim kafamız karışık” diyor.

‘İMAM HATİP YA DA MESLEK GELİRSE ÜZÜLÜRÜM’

Buluş, pilot olmak istediğini söylüyor ancak bunu gerçekleştirebilmesi için iyi bir okula gitmesi gerekiyor. Okulların başarı düzeyleri arasındaki uçurumun farkında olan Kerem, “Nasıl sorular çıkacağını bilmiyoruz. Kafamız karışıyor. Sınav sistemi hep değişiyor. 135 soru olacak diyorlar. Ertesi gün başka bir şey söylüyorlar. Paragraf yoğunluklu olacak diyorlar. Hangi okula yerleşeceğimiz belli değil” dedi. İmam hatip ve meslek liselerine gitmek istemediğini söyleyen Kerem, “Tercih etmiyorum çünkü ana dersler yok.  Pek iyi eğitim vermiyorlar. Oralar gelirse üzülürüm, hedefimi gerçekleştiremem” dedi.

‘PARASI OLAN ÖZEL OKULA GİDECEK’

Buluş ailesi Adana’nın Seyhan ilçesinde Pınar Mahallesi’nde oturuyor. Emekçilerin yaşadığı müstakil evlerle Adana’ya göre yüksek sayılacak 500 bin liralık binaların bulunduğu bir mahalle. Kerem sınıflarında TEOG’un kaldırılması ile birlikte artık özel okulların vereceği yüksek puana gerek kalmadığı düşüncesi ile varlıklı ailelerin çocuklarını Şehit Malkav Ortaokuluna gönderdiğini söylüyor ve “Yerleşemezsem özel okula giderim” diyen arkadaşlarından daha fazla ders çalışması gerektiğini söylüyor.

ÇOCUĞUMU ETÜDE GÖNDEREMİYORUM

Aylardır iş arayan Süleyman Buluş, çocuğunu etüde gönderme imkanının olmadığını belirterek bir de böyle engellerle karşılaşmasına tepki gösterdi. Sınava iki ay kala müdür yardımcısı olan matematik öğretmeninin derse neredeyse girmediğini ifade eden Buluş, “Matematik gibi sınav için önemli olan bir dersi alamıyor. Belki de çocuğum sınavda elenecek. İstediği okula girmeyecek” dedi. Normalde sınav olmaması gerektiğini söyleyen Buluş, “İki yılda eski sınava göre müfredat hazırlandı. Okuluna açılmasına birkaç gün kala sistem değişiyor. Çocuklar ne yapacağını bilmiyor” dedi.

‘TÜM OKULLAR İYİ EĞİTİM VERMELİ’

“Çocuğum neden imam hatip ya da meslek lisesi seçmek zorunda?​” diye soran Buluş, öğrencilerin imam hatiplere yönlendirilmeye çalışıldığını belirterek İngilizce, matematik, fen görmeden oğlunun iyi bir üniversiteye gidemeyeceğine inanıyor. Parası olanın çocuğunu özel okullara gönderebileceğini ifade eden Buluş, “Parası olan özel okula gönderebilir. Özel ders aldırır. Evin yakınında olması iyi gibi görünüyor ama iyi okul, kötü okul tercihi yapmaya zorlamadan tüm okulların iyi eğitim vermesi gerekirken sorun bizden kaynaklı gibi lanse ediyorlar” dedi.

‘ADRES DEĞİŞTİRMEYİ BİLE DÜŞÜNÜYORUM’

İbrahim Buluş’un kızı da önümüzdeki yıl liseye başlayacak. İbrahim Buluş Adana’nın güney mahallelerinden Denizli Mahallesi’nde yaşıyor. Sınav konusunda çok bir ilgisi olmadığını ifade eden Buluş, “Evimize yakın olmasına rağmen 19 Mayıs Lisesine göndermek istemiyorum. Eğitim seviyesi düşük. Erkek lisesi var onu da beğenmiyorum. Ama biraz daha uzakta Turgut Özal Lisesi var orası olabilir ama gelir mi bilmiyorum. Umarım iyi bir okula denk gelir” dedi. Çocuğunun iyi bir okula gitmesi için adres değiştirmeyi düşünebileceğini ifade eden Buluş, “Bir belirsizlik var. Biz de ne yapacağımızı bilmiyoruz. Adresinize en yakın 19 Mayıs derlerse rahatsız olurum. Kızım hemşire olmak istiyor. Bunun için iyi bir okula gitmesi gerekir” dedi.

‘GEÇEN YIL HEDEFİ VARDI, ŞİMDİ HİÇBİR ŞEY’

Eğitim Sen Adana Şube Başkanı Seçil Sönmez de 8’inci sınıfa giden çocuğu dolayısı ile konudan dertli. Oğlunun hedefleri olduğunu dile getiren Sönmez, “Geçen yıl hedefi fen lisesiydi, o olmazsa Adana Anadolu Lisesiydi, şimdi hiçbir şey! Çocuk önünü göremiyor, gelecekle ilgili kendisine bir vizyon geliştiremiyor. Plan yapamıyor çünkü yarın da bunun değişeceğini bilmiyoruz. Haziranda sınav yapılacak ancak hâlâ bir kılavuzu yok, başvurular nasıl yapılacak belli değil, soru sayıları net değil. İstedikleri okula giremedikleri durumda hayal kırıklığı ile girecekleri okul bekliyor olacak onları” dedi.

‘GÜNEY MAHALLELER OLUMSUZ ETKİLENECEK’

Bazı ilçelerde toplam 5 okul bile olmadığını ifade eden Sönmez, “Adrese dayalı sistemde problem çıkacak. Sınavın kriterleri bu ay belli olacak. Duyduğumuza göre okula yerleştirmede kullanılacak kriterler arasında adres yanında okula devam, yaş, devamsızlık gibi kriterler olacak. Farz edelim çok zeki olan öğrenci devamsızlığı diğerinden fazla diye ya da birkaç gün daha önce doğdu diye kaybedecek. Bu tamamen torpili doğurur” dedi. Adana’nın en iyi okullarının hepsinin kuzeyde olduğunu ifade eden Sönmez, “Daha yoksul olan güney mahallelerdeki öğrencilerin çok mağdur olacağını dile getirdi. Yoksul çocukları imam hatip tercih etmek zorunda kalacak, onu da istemese açık lise tercih etmek zorunda kalacak. Daha iyi bir okula gitmekten mahrum kalacak” dedi.

Yüreğir’in güneyinde sadece tek bir düz lise olduğunu dile getiren Sönmez, “O çemberi kaç tane çocuk alabilecek. Anadolu lisesine gitmek isteyen çocuk ne yapacak?​” diye sordu. Tercih yapılırken her türden en az bir tane seçmek zorunda olunduğunu ifade eden Sönmez, “Buralara gitmek istemiyorsa nereye gidecek? Ya özele yönelecek ya da açık liseye” dedi.

‘GÜNEY KUZEY FARKI OLMASA SORUN OLMAYACAK’

Sınavların evinin yakınında bir okula gitmesinin daha doğru olduğunu ifade eden Sönmez, “Okulların kriterleri, donanımları, öğretmenlerinin eşit durumda olması gerekir. Güneydeki okullara bakıyorsun sözleşmeli öğretmenlerle dolu. Onlar da geleceklerini göremiyor. Ama bir başka okula bakıyorsun tecrübeli, bu işin içinde pişmiş öğretmenler ve donanımları iyi okullar var. Sen kriterleri eşit şekilde dağıttığın zaman her türlü şartları sağladığında elbette insanlar evinin yakınına gönderecek. Çocukları iyi okula gitsin diye insanlar maddi olanaklarını zorlayarak taşınmaya başlayacak” dedi.

ADANA’DA ÇEMBER SİSTEMİ BELİRSİZLİĞİ SÜRÜYOR

Adana’da çember sisteminin nasıl uygulanacağı merak ediliyor. Bahsedilen 3 çemberin ne kadar uzaklığı kapsadığı belli değil. Örneğin sadece 3 lise bulunan Aladağ, yine 5’in altında lise bulunan Karataş, Feke, Karaisalı gibi ilçelerde yaşayan velilerin istedikleri takdirde çocuklarını Adana merkezde bir okula gönderip gönderemeyeceği belli değil. Adana’da bulunan 185 lisenin 27’si imam hatip, 63’ü meslek, 95’i düz anadolu lisesi. Bu tabloyu üç çembere eşit şekilde nasıl dağıtacakları da ayrı bir soru işareti.