Cumhuriyet davasında ceza yağdı

Cansu PİŞKİN
İstanbul

Cumhuriyet gazetesinin yayın politikasının suçlama konusu edildiği, 18’i gazete çalışanı 20 sanıklı Cumhuriyet davası, sona erdi. Sekiz duruşma boyunca iddianamedeki bütün deliller tek tek çürütülmesine rağmen, gazetecilere ceza yağdı. 

Cumhuriyet gazetesinin 1’i tutuklu 18 çalışanının yargılandığı davanın sekizinci duruşması İstanbul 27. Ağır Ceza Mahkemesinde görüldü. 

KİME NE CEZA VERİLDİ? 

Cumhuriyet Gazetesi İcra Kurulu Başkanı Akın Atalay’a “güveni kötüye kullanmak” suçlamasından beraat, “örgüte yardım” suçlamasından 7 yıl 3 ay 15 gün hapis cezası verildi. Gazetenin muhabiri Ahmet Şık hakkında “terör örgütüne yardım” suçundan toplam 7 yıl 6 ay hapis cezası verildi. Mahkeme, Cumhuriyet Vakfı Yönetim Kurulu Başkanı ve İmtiyaz Sahibi Orhan Erinç hakkında ise aynı suçtan 6 yıl 3 ay hapis cezası verdi. Kadri Gürsel hakkında “terör örgütüne yardım” suçlamasıyla toplam 2 yıl 6 ay hapis cezası verildi. Mahkeme Cumhuriyet Gazetesi Genel Yayın Yönetmeni Murat Sabuncu hakkında “terör örgütüne yardım” suçlamasından toplam 7 yıl 6 ay hapis cezası verdi. Cumhuriyet Gazetesi Yazarı Aydın Engin hakkında “terör örgütüne yardım” suçundan 7 yıl 6 ay hapis cezası verildi. Cumhuriyet Gazetesi Çizeri  Musa Kart hakkında “terör örgütüne yardım” suçundan 3 yıl 9 ay hapis cezası verildi. Cumhuriyet Gazetesi Yazarı Hikmet Çetinkaya hakkında “terör örgütüne yardım” suçundan 6 yıl 3 ay hapis cezası verildi. Cumhuriyet Gazetesi Yazarı Güray Öz hakkında “örgüte yardım” suçlamasından toplam 3 yıl 9 ay hapis cezası verildi.  Cumhuriyet Gazetesi Kitap Eki Yayın Yönetmeni Turhan Günay hakkında her iki suçlamadan da beraat kararı verildi. ByLock suçlaması ile tutuklanıp daha sonra telefonunda ByLock olmadığı anlaşılarak tahliye edilen Cumhuriyet Gazetesi Muhasebe Çalışanı Emre İper hakkında 3 yıl 1 ay 15 gün hapis cezası verildi. Ağır Ceza Mahkemesi heyeti, gazetenin avukatı Bülent Utku'nun “görevi kötüye kullanma” suçundan beraatine; “terör örgütüne yardım ve propaganda” suçlamasından ise 2 yıl 4 ay hapisle cezalandırılmasına karar verdi. Mahkeme 542 gündür tutuklu olan Cumhuriyet Gazetesi İcra Kurulu Başkanı Akın Atalay’ın tahliyesine karar verdi. Tahliye kararı verilen Atalay’a, karar kesinleşinceye kadar yurt dışı yasağı getirildi. Can Dündar ve İlhan Tanır’ın dosyaları ayrıldı. Gazete çalışanlarından Bülent Yener ve Günseli Özaltay hakkında beraat kararı verildi. Mahkeme heyeti ayrıca tüm tutuksuz yargılananlara adlî kontrol uygulanmasına karar verdi. Mahkeme heyeti tüm bu kararları,  Kadri Gürsel için oy çokluğuyla, diğer tüm yargılanan isimler için ise oy birliğiyle verdi.

AHMET ŞIK'TAN İLK AÇIKLAMA: TARİHTE HİÇBİR DİKTATÖRLÜK KAZANMADI

Ahmet Şık ilk açıklamayı sosyal medya hesabından yaptı: "Enseyi karartmayın. Haklı olanı susturma savaşını tarihte hiçbir diktatörlük kazanamadı. Biz kazanacağız." 

AKIN ATALAY TAHLİYE EDİLDİ: CUMHURİYET GAZETESİNİ KORKUTAMAZLAR

542 gündür tutuklu bulunan Cumhuriyet gazetesinin İcra Kurulu Başkanı Akın Atalay tahliye edildi.

Tahliye sonrası Atalay şunları söyledi: 

Şunu bilsinler, o sözümüzün arkasındayız. Korkunun olduğu yerde adalet olmaz. Türkiye’de adalet yok, yargı yok ve bütün duruşmalar boyunca hiçbir zaman mahkeme ya da hakim terimini kullanmadım. Çünkü Türkiye’de bunların olmadığını biliyorum. Ama bizim işimiz kişilerle değil, sistemlerle. Ama artık korkutamıyorlar, sonuç alamıyorlar, bu da artık büyük bir delik açıldığını göstermiştir. Cumhuriyet gazetesini korkutamazlar. Aynı şekilde gerçekleri okurlarına aktarmaya devam edecek. Bunun yapılamaması için ellerinden geleni yaptılar, tehdit ettiler olmadı, ambargo uyguladılar olmadı. En son olarak da bizleri rehin aldılar, fidye olarak da Cumhuriyet gazetesini istediler. Çünkü biliyorlardı ki bu gazete parayla satın alınamaz. Belki rehinler karşılığı alırız diye. Alamazlar. Arkadaşlarımız nasıl habercilik yapılır onlara göstrecekler. Biz kinci ve intikamcı olmayacağız. Çok sevinçliyim ama şunu da unutmayalım lütfen; içeride yüzlerce gazeteci, öğrenci, akademisyen memur var. Onları çıkarmak herkesin boynunun borcudur. Çok az kaldı. Her gecenin sabahı olduğu gibi... Sabaha karşı çok yaklaştık.  

DURUŞMADA NELER YAŞANDI?

1’i tutuklu 18 Cumhuriyet gazetesi çalışanının yargılandığı davanın sekizinci duruşması İstanbul 27. Ağır Ceza Mahkemesi heyeti tarafından Silivri Cezaevi Kampüsü’ndeki duruşma salonlarında görüldü. Duruşmada tutuklu yargılanan Akın Atalay, tutuksuz yargılanan Murat Sabuncu, Musa Kart, Aydın Engin, Hikmet Çetinkaya, Önder Çelik, Orhan Erinç, Güray Öz, Bülent Utku, Ahmet Şık, Emre İper, Kadri Gürsel, Hakan Kara, Günseli Özaltay, Mustafa Kemal Güngör ve Turhan Günay ile avukatları hazır bulundu. Davanın bugünkü celsesinde, duruşma savcısı Hacı Hasan Bölükbaşı’nın esas hakkındaki mütalaasında “örgüte üye olmamakla birlikte örgüte yardım” suçundan 7 buçuk yıldan 15 yıla kadar hapsini istediği gazete çalışanlarının avukatlarının savunmalarına geçildi.

‘BU DAVA KEYFİLİĞİN DELİLİDİR’

Avukat Duygun Yarsuvat esasa ilişkin savunmasında, iddianameyi hazırlayan Cumhuriyet Savcısı Murat İnam ve iddianameye dayanak oluşturan raporları hazırlayan bilirkişilere ilişkin beyanlarda bulundu. Cumhuriyet Davasının siyasi nitelikte olduğunu kaydeden Yarsuvat, davanın gazeteyi susturmak için açıldığını, ceza hukukunun da buna alet edildiğini savundu. “Davada baştan aşağı keyfilik söz konusu” diyen Yarsuvat, söz konusu keyfiliğin daha soruşturma aşamasında başladığını kaydetti. Soruşturma başlatma tutanağındaki keyfiliğe dikkat çeken Yarsuvat, “Soruşturma tutanağı 18.7.2016 tarihini taşımasına rağmen 7’nin üstü çizilmiş, kalemle 8 yapılmış ve savcı tarafından paraflanmıştır. Bu dava keyfiliğin delilidir.” dedi.

‘BİLİRKİŞİ BİLAL ERDOĞAN’IN VAKFINDA ÜYE’

Yarsuvat, iddianameye dayanak oluşturan bilirkişi raporlarını hazırlayan bilirkişilerin yetkin kişiler olmadığına dikkat çekti. Yarsuvat, gazete manşetlerini inceleyip rapor yazan Ünal Aldemir’in Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi’ne bağlı 350 öğrencisi bulunan Ardeşen Yüksekokulu’nda öğretim görevlisi olduğunu ve bilgisayar mühendisi olmasına rağmen kendini “iletişim uzmanı” olarak tanımladığını anlattı. Yarsuvat, “Bu şahsın hiçbir akademik titri, çalışması, eseri yoktur. Ama bir vasfı vardır ki, Bilal Erdoğan’ın vakfında üyedir. Atmış olduğu tweetlerle siyasal iktidarı desteklediğini göstermiştir. Gazete manşetlerine ile örgüte yardım edildiğini söyleyen bu kişi, sadece manşetleri okuyup bir sonuca varmıştır.” diye konuştu.

‘MUKTEDİRİ TATMİN ETMEK İÇİN CEZALANDIRMA’

Bir diğer bilirkişi olan Ahmet Keçeci’nin Marmara Üniversitesi İktisat Fakültesi’nden mezun olduğunu aktaran Yarsuvat, Keçeci’nin raporunun adeta bir polis fezlekesi olduğunu söyledi. Yarsuvat, “Ahmet Keçeci raporunda o kadar ileri gitmiştir ki, benim de kurucusu olduğum Ceza Hukuku Derneği’nin araştırılması lazım demiştir. Sebebi ise Akın Atalay’ın derneğe üye olması. Bu kadar algısız bir şekilde rapor hazırlıyor. ‘Yayın faaliyeti dolayısıyla yardım’ deniyor ama o yayınlarda ne var diye araştırma yapılmamış. Bu davada, suç ve cezada kanunilik prensibi ortadan kaldırılmak istenmiş ve ceza hukukuna keyfilik getirilmiştir. Buna göre yoldan geçenlere gül ya da karanfil atmak da suç olabilir. Muktediri tatmin etmek için cezalandırma kanununun hükümlerini değiştirirsek dürüst yargılamadan uzaklaşır keyfiliğe gelmiş oluruz. Ortada suç olmadığı için burada bilirkişiye gerek yoktur. Yayın faaliyetlerinde kanuna aykırı husus varsa Basın Kanunu hükümleri açıktır. Basın Kanunu’na göre karar verilmesi gerekir. Davanın açılması keyfidir, muktediri tatmin etmek için açılmıştır. İddianameyi hazırlayan savcı Murat İnam hakkındaki dava, 17/24 Aralık davalarının birinde telefon dinleme talebinde bulunduğu için açılmıştır. O da kendini kurtarabilmek için böyle bir iddianame hazırlamıştır. ” dedi.

‘İDDİANAMEYE VE MÜTALAAYA İTİBAR ETMEYİN’

Esas hakkındaki mütalaaya ilişkin de beyanlarda bulunan Yarsuvat, duruşma savcısı Hacı Hasan Bölükbaşı’nın birkaç yıl önce Cumhuriyet gazetesine Fethullah Gülen’e hakaret gerekçesiyle dava açtığını hatırlatarak, “Duruşma savcısının bu davadan kurtulmak için çabaladığını tahmin ediyorum” dedi. Yargılama devam ederken dosyaya birtakım belgeler geldiğini anımsatan Yarsuvat, “Dosyaya yeni delil gelebilir ancak buna mahkeme başkanı karar veremez, taraflar talep eder heyet de değerlendirir. Ceza Muhakemesi Kanunu 2005’ten sonra şekil ve sistem değiştirmiş, iddianamenin iadesi kanunun getirmiştir. İddianame delil ile gelmezse mahkemenin bunu iade etme hakkı vardır. Bu böyle iken bir Cumhuriyet Savcısı polisin verdiği belgeyi hangi cesaretle dosyaya yolluyor? Muktediri korumak için. İddianameye ve içindeki bilgilere, iddianameyi mütalaa diye sunan savcıya itibar etmeyin.” diye konuştu. Aydın Engin ile Murat Sabuncu’nun Abant Toplantılarına katılmakla suçlandığını anımsatan Yarsuvat bu toplantılara Burhan Kuzu, Cemil Çiçek, Hüseyin Gülerce ve Fehmi Koru’nun da katıldığını kaydetti. Yarsuvat, heyetten adil ve dürüst bir karar beklediğini belirterek, Atalay’ın tahliyesini, bütün sanıkların beraatini talep etti.

‘GÖREVİMİ OBJEKTİF YAPTIM’

Yarsuvat’ın savunmasının ardından savcı Hacı Hasan Bölükbaşı söz aldı. Yarsuvat’ın “Duruşma savcısının bu davadan kurtulmak için çabaladığını tahmin ediyorum” sözüne ilişkin konuşan savcı Bölükbaşı, “Meslek hayatım boyunca verilen görevi yapmam, yapamam demedim hiçbir göreve de talip olmadım. Verilen görevi objektif, tarafsız olarak yaptım” dedi.

‘GİZLİLİK KARARI AVUKATLARA GETİRİLDİ’

Avukat Abbas Yalçın, esasa ilişkin savunmasında adil yargılama ihlallerinden bahsetti. İddianameye dayanak oluşturan bilirkişi raporunu kaleme alan Ahmet Keçeci’nin yalnızca sanıkları değil, sanıkların ailelerini de araştırıp soruşturduğunu söyleyen Yalçın, “Delilden sanığa değil, sanıkları toplayıp onlardan delile gidilmiştir” dedi. Soruşturmaya getirilen gizlilik kararı sebebiyle avukatların aylarca bilgi alamadığını kaydeden Yalçın, “Avukatlar olarak soruşturma başladığında değil dosya içeriğine savcılık koridoruna bile giremezken savcılık kendi seçtiği medyaya müvekkillerin bütün bilgilerini sızdırdı. Biz dosyanın ne olduğunu bilmezken Anadolu Ajansı’nda dosyanın tüm ayrıntıları çıktı. Savcılık koridoruna giremediğimiz için iddianameyi Sabah gazetesinden öğrendik. Hatta fantastik bir şekilde iddianameyi değil iddianamenin taslağını yayınladılar. Yine 24 Temmuz’daki ilk duruşmanın sonunda yalnızca savcıda olması gereken mütalaa Sabah gazetesinde yayınlandı. Fakat yine suç duyurusunda bulunulmadı. Bizim bu 18 aylık süreçte anladığımız, ‘gizlilikten’ anlaşılan tek şey dosyayı avukatlara gizlemek onun dışında medyaya servis etmek. Hem savcılığın hem de Adalet Bakanlığının bundan utanç duyması lazım” ifadelerini kullandı. 

‘İDDİANAME ÇÖP DEMİŞTİK, AZ DEMİŞİZ’

Gazete çalışanlarının üç ayrı terör örgütüne yardımla suçlanacağının ve bütün gazetenin tutuklanıp götüreceğinin hiç akıllarına gelmediğini ifade eden Avukat Tora Pekin, “24 Temmuz'dan bugüne iddianameden, bu suçlamalardan geriye hiçbir şey kalmadı. On bin sayfa çöp demiştik, az demişiz. O kadar çok anlattık, o kadar ayrıntılı anlattık ki... Üstelik beraat gibi bir düşünce aklımızın kıyısında olmadığı halde hala da anlatıyoruz. Sanırım gerçeğe duyulan inançla ilgili bir şey bu, başka türlü açıklayamıyorum. Arşiv yalan söylemez ve biz aslında artık sadece arşive konuşuyoruz.” dedi.

‘SAVCILIK HABERLERİN İÇERİĞİNE BAKMAKTAN KAÇINDI’

Davanın konusunun gazetenin yayın politikası olduğunu hatırlatan Pekin, savcılığın suç unsuru sayılan haber ve yazıların ne olduğuna bakmaktan kaçındığını ifade  ederek, “Hangi yayın, hangi ifade, niçin hukuka aykırı, bununla terör yardım suçu nasıl işleniyor? Bu yok. Savcılık bu incelemeyi asla yapmıyor. Nedeni çok açık. Yaptığı anda, bunların hiçbirinde gazetecilik dışında bir şey görülmeyecek. Tek bir haberimizde, yayınımızda şiddeti öven, öneren, ifade özgürlüğüne müdahale gerektiren tek kelime gösteremeyeceksiniz. Çünkü yok. Örneğin savcılık, ‘Nusaybin yerle bir’ başlığı ile verdiğimiz haberimizi teröre yardım diye dosyaya koymuş. Haberin fotoğrafı her şeyi anlatıyor. Kent yıkılmış, haber bu. Haberin ayrıntılarında tek bir sözcük fazlalık yok. Neyse o anlatılmış. Nusaybin Türkiye'de değil mi? Nusaybinliler bizim yurttaşlarımız değil mi? Savcılık rahatsız oluyor. Savcılık rahatsız olmasın diye, Nusaybin kentsel dönüşüme girdi mi yazsaydık?​” diye sordu.

‘İKTİDAR MEDYASINDA ‘HABER’, CUMHURİYET’TE ‘TERÖRE YARDIM’

İddianameye konulan röportajların yapıldığı dönemin çatışmasız bir dönem olduğu, sadece Cumhuriyet gazetesinin değil, hemen bütün gazetelerin benzer röportajlara sayfalarında yer verildiğini hatırlatan Pekin, “Savcılığa göre bunlar iktidar medyasında yayımlandığı zaman haberdir. Cumhuriyet'te yayımlandığında ise teröre yardımdır. Bu yaklaşımın hukuka uyan bir yanı yoktur.” dedi. Ortak manşetlere ilişkin de beyanlarda bulunan Pekin, “Bizim iki başlığımızın tek bir gazeteyle aynı olması tesadüf olamazmış, 10 gazetenin attığı aynı manşetler olağanmış. Bu noktada sadece aynı anda iki konuyu birden açıklayan bir 'pişti' örneği vereceğim. İddianamede delil olarak gösterilen haberlerden biri de ‘O savcılar gitti’ başlıklı haber. Haberin spotu konusunu da anlatıyor. ‘Üyeleri değişen HSYK 1. Dairesi, Ergenekon, Balyoz ve 17 Aralık'ı yürütenleri dağıttı.’ Savcılığa göre bu haber Cumhuriyet'in FETÖ'ye yardım ettiği davalardan biri. Niye öyle onu bilmiyoruz. 17 Aralık soruşturmasıyla ilgili olması yeterli. Akit ve Vatan gazeteleri bu haberi ‘O savcılar gitti’ başlığıyla duyurmuş. Herhalde savcılık bu başlıkları gördükten sonra Cumhuriyet'i Akit'le ve Vatan'la ortak manşet atmakla suçlamayacaktır. Yine savcılık bu haberleri yapan Akit ve Vatan'ı teröre yardımla suçlamayacaktır.” şeklinde konuştu. 

‘DÜN NEREDEYSEK BUGÜN DE ORADAYIZ’

2014'te Cumhuriyet adına yapılan AYM başvurusunun yargılama sürerken sonuçlandığını aktaran Pekin şöyle devam etti: “2014'te yaptığımız başvurunun konusu Fethullah Gülen'in gazeteye açıp kazandığı bir manevi tazminat davası. O tarihte her ne kadar AKP-Gülen iktidar kavgası başlamışsa da henüz ortada FETÖ/PDY kavramı olmadığı gibi, Gülenci savcı ve yargıçlar tüm yargı birimlerinde çok güçlüler. Cumhuriyet de yıllardır olduğu gibi sürekli Gülen'in ya da destekçilerinin açtıkları davalarla uğraşıyor. Bazen kazanıyoruz. Bazen kaybediyoruz ama Gülen'e karşı ciddi bir koruma kalkanı oluğunu da görüyoruz. Bana AYM'ye git talimatını verenler kim? Gazetenin imtiyaz sahibi Orhan Erinç, gazetenin hukuk müşaviri avukat Akın Atalay. Sene 2014. Bugünse huzurda sanık yapılmış durumdalar. AYM’ye başvurmamıza sebep davada şikayetçi ve katılan mağdur Fethullah Gülen, diğer mağdur Recep Tayyip Erdoğan. Sanık Cumhuriyet yazarı Orhan Bursalı. Suçlama konusu; tek bir cümle. Yazarımız Orhan Bursalı'nın Balyoz davası için söylediği ‘RTE/FG iktidarı ortaklaşa bu siyasi sahtekarlığı tezgahladı’ cümlesi. Savcı Hacı Hasan Bölükbaşı Cumhuriyet gazetesine 2013'te FETÖ tarafından el konduğunu iddia ediyor ama gerçekte yürüttüğü, andığım bu soruşturma nedeniyle bizzat kendisi tanık. Cumhuriyet suç tarihi olarak gösterilen 2013'te ve sonrasındaki yayınlar nedeniyle Fethullah Gülen'in hedefinde. Sayın savcı biliyor, görüyor. Cumhuriyet, 2014'te kendisinin de basın savcısı olarak katkısının olduğu, bizim sanık yapıldığımız bu davalardan, Fethullah Gülen'e yönelik bu koruma kalkanından kurtulmak için AYM'ye bireysel başvuru yapıyordu. Savcı bey dün tam da 2013'te bizi Fethullah Gülen'e hakaret etmekle suçluyordu. Bugün 2018'de fikir değiştirmiş, Gülen'in 2013'te gazetemize el koyduğunu iddia ediyor. Bu suç şebekesine yardım etmekten cezalandırılmamızı istiyor. Fikir değiştirmiş dedim. Biz bize göre Gülen'le ilgili ne söylenmesi gerekiyorsa onu söylüyorduk. Savcılığınıza göre ise Gülen'e hakaret ediyorduk. Bu kararın altında Bölükbaşı'nın imzası olmasa da bunu burada anlatırdık. Sonuç olarak İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı'nın işlemleri bunlar. Kişiyle kaim değil. Ama kısmet işte bula bula aynı savcıyı, savcımız Hasan Bölükbaşı'nı buldu. Savcımız 2013'te Gülen'e hakaret ediyordunuz diyordu, bugün ise burada şu anda 2013'te Gülen gazetenize adeta el koydu diyor. Kim inanır buna? Siz inanıyor musunuz? Biz dün neredeysek, bugün de oradayız. Orası da gazetecilik.”

‘YARGILANMAYA ALIŞKINIZ AMA ÇOK İYİ HESAP SORARIZ’

Avukat Fikret İlkiz, yayın politikasını değiştirdiği gerekçesiyle sanık olarak yargılanan çalışanların cezalandırılmasını isteyen savcıyı eleştirerek savunmasına başladı: “Bir sonraki davada nasıl savunma yapacağımızı Savcılık makamına sormadığımız için suçlanıp yargılanabiliriz… Çünkü Savcılık meğer önceki Cumhuriyet’i ne kadar çok seviyormuş ve bir o kadar da kendince ayırım yaptığı şimdiki Cumhuriyet’e ne kadar kızgınmış, haberimiz olmamış. Çünkü Savcılık gazeteciliği ve basın özgürlüğünü ne kadar iyi biliyormuş ki; meğer çizdiği sınırlar içinde gazetecilik yapılırsa suç değil, gazetecilik ve basın özgürlüğü oluyormuş ve çizmeyi aşmadığımız takdirde yayın çizgisi değişmemiş oluyormuş da Cumhuriyet gazetesi mensupları bilmiyormuş… Haberin nasıl yazılacağını Savcılardan öğrenmeye hiç niyetimiz olmadığı gibi, öğretiriz de. Nasıl yargılanacağımızı biz biliriz ve nasıl savunma yapmamız gerekirse; inandığımız hukuki değerler üzerinden yaparız. Dün kimselere sormadık, yarın da sormayacağız. Akılda kalsın diye söylüyoruz.

Belki şöyle dersek akılda daha kalıcı olur…Yargılanmaya, öldürülmeye, bombalanmaya alışkınız, ama çok iyi hesap sorarız, alışınız.”

‘GAZETECİ YARGIDA MESLEKTAŞININ DEĞİL ÇAĞININ TANIĞIDIR’

İlkiz, Cumhuriyet Gazetesinin geçmişten bugüne birçok kez yargılandığını anımsatarak, “Cumhuriyet Gazetesi savcılar ne mahkemeler ne yargıçlar ne davalar gördü. Geldiler ve gittiler, unutuldular. Savcıların, yargıçların, mahkemelerin adları birer birer unutuldu. Unutulmayanlar var, onları biz biliriz ve Türkiye hukuk tarihinde aldıkları yeri unutturmayız. Ama Cumhuriyet gazetesi gazetecilerinin adları hiç unutulmadı, kendi istekleriyle Cumhuriyet Gazetesini terk edenler ve adlarını unutturanlar dışında… 1924 yılında yola çıkan Cumhuriyet treni yoluna devam ediyor ama bazı gazeteciler kendi istekleriyle münasip istasyonlarda indiler… Başka istikametlerin trenlerine bindiler ve gittiler. Bir de münasip istasyonlarda inenler var ve Cumhuriyet treninin kompartımanlarında onların da adları yazılı. Kim olduklarını biz biliyoruz. Savcılar bunları yeni keşfediyor. Bir demeç mi verdiler Cumhuriyet’i kötüleyen, rağbet gösteriyorlar. Hemen tanık yapıyorlar ve Mahkemeye dinlenmeleri için yazı gönderiyorlar. Kimileri ise gazeteci meslektaşlarını gammazlamakla meşguller. Alıcısı var, savcılar değilse bile medyada satılık malları var ve alıcı buluyorlar. Şimdiki yargılamalarda bunlara ne iş yaparsınız diye Mahkemelerde sorulunca kendilerine ‘gazeteci’ diyorlar ama değiller. Çünkü şimdi bunlara ‘tanık’ deniyor. Yargı üzerine yargılarda bulunup yazılar yazmasını bilirler ama ‘tanık’ olarak çağrıldıklarında yazdıkları dilekçelerle huzura gelirler, notlarını Mahkemeye vermeye kalkarlar ve şimdilerde Mahkemeler de bu tip ‘tanıkları’ dinler(!) Gazeteciler tanıktır ama gazeteciler gazeteciliğin tanığı değildir, olamazlar. Gazeteciler insanların ve zamanda olanların tanığıdır. Eğer gerçekten gazeteciyseler yargıda kendi meslektaşlarının tanığı olamazlar. Gazeteciler çağın en büyük tanığıdır. Olayları saptıranlar da vardır. Bunlar ne tanık ne de gazetecilerdir.” dedi. 

‘DEVLET İFADE ÖZGÜRLÜĞÜNÜ KORUMAKLA YÜKÜMLÜDÜR’

“İfade özgürlüğü düzene uygun kafalar yetiştirmek amacıyla iddianame düzenleyicilerinin, imzacılarının eğip bükebileceği değiştireceği bir hak değildir.” diyen İlkiz, devletin ifade özgürlüğü hakkını korumakla yükümlü olduğunu söyledi. İlkiz, “Devlete ifade özgürlüğü hakkı vermek suretiyle yeni bir rejim yaratmayın. Bu baskıdır ve hakkı olmayan bir hakkı Devlete vermek endişe vericidir. Reddediyoruz. Biz Cumhuriyet gazetesi olarak basın özgürlüğüne inanırız. Sorgularız, eleştiririz, sert eleştiririz. Özü itibariyle ileri sürdüğünüz suçlama ‘basın ve düşünceyi açıklama özgürlüklerinin arkasına sığınarak’ basın ve düşünceyi açıklama ve yayma özgürlüklerini kullananları suçlamak ve cezalandırmak ve artık baskı uygulamak istiyorsunuz. Bunun için Türk Ceza Kanunun ve ceza mevzuatını kullanmak istiyorsunuz. Çok yanlış bir yola girmek üzeresiniz ve aslında böyle yapmak için çaba sarf ediyorsunuz. Basın özgürlüğünü böyle bir anlayışa mahkûm edemezsiniz. Bu ülkenin gazetecileri düşmanınız değildir. Onlara duyulan husumeti ceza yargılamasına çevirmeniz ve Cumhuriyet gazetesi üzerinden böyle bir zihniyete memleket basınını sürüklemeye çalışmanız imkansızdır. Cumhuriyet gazetesine dair suçlamalarınızı basın yayın özgürlüğünü suçlayarak yapamazsınız.” ifadelerini kullandı. 

‘İTHAM EDİYORUZ’

İfade özgürlüğünün ve basın özgürlüğünün sınırının, başka hak ve özgürlüklerin sınırı olmadığının altını çizen İlkiz suçlamanın delil olmadığını belirterek şöyle devam etti: “Cumhuriyet gazetesi olarak biz sınırın ne olduğunu biliriz. Yıllardır bu sınırı bilerek yayın yapılmaktadır. Gerekirse sınırı aşarız. Ama karar Cumhuriyet gazetesinin kararıdır. Gerekçemiz kamuoyunu aydınlatmaktır. Çünkü insanların gerçekleri öğrenme hakkı vardır. Cumhuriyet gazetesi herkesin ifade özgürlüğü hakkını sağlamak için basın özgürlüğünün sağlanmasındaki yerini belirlemiştir. Kamuoyunun, gerçeklerin, halkın gerçekleri öğrenme hakkının gözü kulağı, bekçi köpeğidir. Bu hakkın önünde sınır yoktur. Biz Cumhuriyet gazetesi olarak nasıl sınırları aşmadan yayın yapmasını biliyorsak; sınırları aşmaya karar verdiğimizde de nasıl aşacağımızı ve başımıza ne geleceğini biliriz. Mahkemeniz mahkûmiyet kararı verecektir. Bu Cumhuriyet gazetesi mensuplarının gerçeğidir, kaderi değildir. Tarihi yazanlar, gerçekleri yazar. Tekrarlıyoruz ve 13 Ocak 1898 yılında söylenenleri söylüyoruz ve bu savunmayı şöyle bitiriyoruz. Soruyoruz, itham ediyoruz ve suçluyoruz. Gazeteciler hakkındaki bu iddianame ve esas hakkındaki görüş hiçbir hukuksal değer taşımamaktadır. Bir insanın böylesine bir suçlama yazısı üzerine hüküm giymesi söz konusu olursa bu, adaletsizliğin mucizesidir. Bu davada gazetecilerin, gazeteci olması suçtur. Cumhuriyet Gazetesinin bizatihi kendisinin var olması suçtur. Şimdi daha büyük bir kesinlikle yineliyorum: Gerçek yürüyor ve onu hiçbir şey durduramayacaktır. Herkesin aldığı durum bugün açıkça belli olduğuna göre, bitti sanılıyor ama dava ancak bugün başlamıştır. Bir yandan gerçeğin gün ışığına çıkmasını istemeyenler, öte yanda her şeyin aydınlanması için yaşamlarını vermeye hazır olan adalet severler, gazeteciler ve avukatlar, muhasebeciler, yöneticiler ve Cumhuriyetin gazetesi cumhuriyet gazetesi mensupları. Bu davada gazeteciler daha önce söylediler, tekrarlıyoruz… Gerçeği yeraltına kapatmayın. Ve bütün bu söylediğimiz sözlerin özü: J’Accuse! / İtham Ediyoruz!”

‘KÖTÜLÜĞÜN AZALMASI İÇİN MÜCADELE EDECEĞİZ’

Avukatların esas hakkındaki savunmalarının ardından sanıklara son sözleri soruldu. Akın Atalay, “Heyetinizin kararı ne olursa olsun bilinmesini isteriz ki kötülüğün büsbütün ortadan kaldırılmasına gücümüz yetmese de kötülüğün azalması için son anımıza kadar mücadele edeceğiz” dedi. Kadri Gürsel, “Kolay değil. Neden kolay değil, farkındayım. Neye göre karar vereceksiniz. Bizi buraya getirip yargılamayı getirecek hiçbir delil yok. İçi boş dosyalar arkanızda duruyor. Bunun için zor. Bu aklınıza ve vicdanınıza sığınıp ona göre karar vereceksiniz. Bu açıdan işinizin kolay olduğunu düşünüyorum. Biz burada gazeteciliği savunduk. Gazeteciliğin suçlandığı bir dava olarak tarihte yerini alacaktır Cumhuriyet davası. Başımız dik olarak gideceğiz ve gazeteciliğimizi yapacağız. Her ne kadar demokrasinin olmadığı bir ortamda gazetecilik yapmak ne kadar zor olsa da” diye konuştu.

 ‘GAZETECİLİK SUÇ DEĞİLDİR’

Güray Öz, “Cumhuriyet gazetesini terör ile ilişkilendirmek insan aklıyla alay etmektir. Umarım böyle bir şey yapmazsınız” dedi. Musa Kart, “Bu dava ile ömürlerimizden aylar yıllar çalındı. Ama ülkenin geleceğine dair umudumuzu çalamadılar.” dedi. Murat Sabuncu, “Özgürlük çok güzel bir şey. İnsan kaybedince daha iyi anlıyor. Benim mesleğim doğruları söylemeyi gerektirir. Gazetecilik suç değildir. Her koşulda gazetecilik yapmaya devam edeceğiz” dedi. 

‘ASIL SİZ TESLİM OLUN’

Ahmet Şık son sözünde, “Şekil itibariyle son söz olabilir ancak bu daha başlangıç. Siyaset, bürokrasi, yargı ve medyanın kimi mensuplarından oluşan bir çetenin hayata geçirdiği bu komplonun niyeti ve amacı en başından belliydi. Demokrasi, barış, özgürlük ve eşitliğe inanan hukukun üstünlüğünü savunanlara diz çöktürtmek, yaratılan ibret dalgasıyla tüm toplumu teslim almak, tüm yaşamı boyuncu hukuksuzlukların, hak ihlallerin karşısında duranlar adına ilk günden bu yana söylediğimizi tekrarlayarak bu ve bu çeteye benzerlerine hak ettikleri yanıtı verelim. O halde asıl siz teslim olun” ifadelerini kullandı. 

Aydın Engin ise, “İlk duruşmada heyetiniz bana 007 James Bond benzetmesi yapmıştı. James Bond majestelerinin hizmetindedir ben halkın. Farkımız bu. Ben halkın ajanıyım. Gizli tutulmak istenenleri, çevirilen dolapları halka iletmekle görevliyim. Sekiz duruşma sonra kalan hislerim şu, halkın haber alma hakkı engellenmek isteniyor. Size haber alma hakkını engellemeye engel olmak düşüyor. Size bu konuda yardımcı olamam. Bunu tek başına yapacaksınız” dedi. Mustafa Kemal Güngör de son sözünde Montesquieu‘ye atıf yaparak, “Bir kişiye yapılan haksızlık tüm topluma yapılan haksızlıktır. Bu haksızlığa son verin. Zira adaletin olmadığı bir ülkede hiçbir şey yok demektir.” dedi. Yargılanan diğer sanıklar ise önceki ifadelerini tekrar ettiklerini belirtti. Mahkeme heyeti, kararını açıklamak üzere duruşmaya saat 20.30'a kadar ara verdi.

Cumhuriyet gazetesi davası: Gazetecilik suç değildir

Türkiye basın özgürlüğünde 157'nci sıraya geriledi