Dersim Katliamı'nın 81. yıl dönümü

81’inci yılını geride bırakan Dersim Katliamı’nın resmi belgeleri olmasına rağmen katliam aydınlatılmadı. Resmi rakamlara göre, o dönem 16 bin kişi, resmi olmayan rakamlara göre ise 70 binin üzerinde kişi katledildi, on binlerce kişi sürgün edildi.

Mezopotamya Ajansından Semra Turan’ın haberine göre; Katliamın tanıklarından 92 yaşındaki Mehmet Demir Pençe, yaşı geçmesine rağmen dimdik ayakta ve hâlâ devletin katliamla yüzleşip özür dilemesini bekliyor. Dersim’de bir huzurevinde yaşayan Pençe,  henüz 12 yaşındayken, yapılan toplu katliamlara tanıklık edenlerden. Yakın akrabalarını katliamda kaybeden Pençe’nin ailesi ise farklı bölgelere geçip dağlarda yaşayarak kurtulabiliyor. 

Dersim’in Mazgirt ilçesi Doğanlı köyünden olan Pençe ile, çok sevdiği ve her gün gitmek istediği Seyit Rıza Meydanı’ndaki büstün önünde buluşuyoruz. 

Dersim Katliamının üzerinden 81 yıl geçti

‘SEYİT RIZA’NIN TORUNLARI BAŞ EĞMEYECEK’

Pençe, köyün önde gelen isimlerinden olan Cafer ile Ali Rıza ağaların aileleriyle köyün ortasında kurşuna dizildiklerine şahit olduğunu belirtti. 
 Geceleri evlerinde uyuyamadıklarını, hep dağlarda kaldıklarını söyleyen Pençe, “Çok haksızlığa uğradık, yaşadıklarımız zulümden de öte bir şey. Ama asla baş eğmedik” dedi. Yaşı itibariyle konuşmakta zorluk çeken Pençe, şöyle devam etti: “Seyit Rıza, kendi topraklarını savunduğu için idam edildi. İdam edilmeden önceki ‘Size boyun eğmedim, eğmeyeceğim’ sözleri bizim için çok önemlidir. Ama hâlâ bu zihniyet, Seyit Rıza’nın torunlarına baş eğdirmek istiyor. Ben inanıyorum ki onun torunları da baş eğmeyecekler.”

‘KATLİAMIN HESABINI VERENLERİ GÖRMEDİK’

 Röportaj esnasında iki kelimesinden birinde “Gençler ne yapıyor, çok çalışmalılar, seçimi kazanacak mıyız?​” sorularını yönelten Pençe, şu önerilerde bulundu: “Gençler, çalışmalı. Biz yapamadık, görmedik hesap verenleri. Gençlerimiz Dersim’in hesabını sorsunlar. Alevi, Sünni çatışmasına son versinler. Tek dil, din, ırk politikalarından artık vazgeçilsin. Biz görmedik; ama bizim torunlarımız görsün istiyorum. Ben artık tarihimizin katliamlarla anılmasını istemiyorum”

HDP: XO WİRA MEKE! *

DERSİM Katliamı’nın 81. yıl dönümüne dair Halkların Demokratik Kongresi (HDK) ve Halkların Demokratik Partisi (HDP) yazılı açıklama yaptı. 
 HDP Genel Merkezi tarafından yapılan açıklamada şu ifadeler kullanıldı: “Bugün halen Dersim’e dair tüm arşivler açılmamış, hakikatler tam olarak açığa çıkarılamamıştır. Devletin resmi olarak yüzleşmediği Dersim 1938 Katliamı, halklarımızın vicdanında bir yara olarak kanamaya devam etmektedir.”

‘YÜZLEŞEREK ÖZÜR DİLENMELİDİR’

HDK tarafından yapılan yazı açıklamada ise şu ifadeler kullanıldı: “Dersim katliamı ile esasen Dersimliler şahsında bir kültür, bir inanç, bir coğrafya ve bir bütün tarih hedef alınmıştır. Resmi dil, kendi tarihiyle yüzleşerek halklarımızdan özür dilemelidir. Tekçi zihniyete karşı verilebilecek en büyük cevap acıları ortaklaştırmak kadar yaşamı ve geleceği de birlikte örebilmektir. Hakikatler açığa çıkıp yüzleşme gerçekleşene kadar bu sürecin takipçisi olacağımızı yineliyoruz.”

Dersim Katliamı’nın 81. yıl dönümüne dair Dersim Baro Başkanı Barış Yıldırım yazılı açıklama yayımladı.

1937/38/39 “Dersim Tedip / Tenkil Harekatı”ndan kaynaklı olarak yapılması gerekenleri Yıldırım şöyle sıraladı: 

1. Özür dilenmesine ve özrün kamuoyuyla paylaşılmasına,

2. Dersim 1937/38/39 sürecine dair hakikatin tamamının kamuoyuyla paylaşılmasına,

3. Öldürülenlerin yakınlarının onurlarını, itibarlarını ve haklarını iade eden resmi bir açıklama yapılmasına,

4. Kayıpların nerede olduklarının araştırılmasına; kaçırılan çocukların ve öldürülenlerin kimliklerinin tespiti için araştırma yapılmasına; öldürülenlerin naaşlarının bulunması, tanımlanması ve ailelerin ve toplumların kültürel pratikleri veya mağdurların vasiyet ettiği veya ettiği varsayılan şekillerde yeniden gömülmesi için gerekli işlemlerin yapılmasına;

5. Dersim 1937/38/39 süreci ve sonrasında meydana gelen hadiselerle ilgili olarak sorumlulukların kabulünü ve gerçeklerin tanınmasını içerecek şekilde kamuoyundan özür dilenmesine,

6. Öldürülenler için anma törenleri düzenlenmesine,

7. Dersim 1937/38 süreci ve sonrasında meydana gelen ihlallerin doğru bir anlatımının uluslararası insan hakları hukuku ve uluslararası insancıl hukuk eğitimi ve çalışmalarına yönelik dokümanlara dahil edilmesine,

8. Söz konusu ihlallerin bir daha tekrar edilmeyeceğine dair garanti verilmesine; Avukatlık Kanunu’nun 76. ve 95. maddeleri hükümleri çerçevesinde talep ediyoruz. (Dersim/EVRENSEL)

* UNUTMA