Ekonomist Sönmez: Erdoğan’ın manifestosu başarısızlığın itirafıdır

Muhammet DOĞRU

Cumhurbaşkanı ve AKP Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın, partisinin İstanbul İl Kongresi'nde açıkladığı seçim manifestosunu Ekonomist Mustafa Sönmez değerlendirdi.
 
Erdoğan’ın elinde ekonomik vaatlerden başka seçmene verebileceği bir şeyin olmadığını belirten Sönmez, “Başlayıp da bitiremediği bir takım projeleri satmaya çalışıyor. Manifestoda dile getirdiği unsurlar elinde kalan tek malzemedir. Bir yandan şu an yüz yüze bulunulan yüksek enflasyon, yüksek işsizlik, yüksek cari açık bunları halledeceğine dair ahdediyor. Bir de yarım kalmış olan mega projeleri gerçekleştireceğini söylüyor” dedi. Bu vaatlerin iktidarda olan birinin yapamadığı şeylerin itirafı olduğunu ifade eden Sönmez, “15 yılın sonunda siz hala yüksek enflasyon, yüksek cari açık ve yüksek işsizlikten bahsediyorsanız demek ki bu bir tür başarısızlığın itirafıdır. Yani ‘ben bunları yapamadım. Bana yetki verin tekrar bunu yapacağım’ demektir” diye konuştu.

Erdoğan, AKP'nin seçim manifestosunu açıkladı

‘SEÇMEN BUNLARI ARTIK KALE ALMIYOR’

“Erdoğan, açıkladığı manifestosuna aynı zamanda kent suçu ve kamu maliyesine yük olan, belli bir yandaş azınlığı palazlandırmaktan başka bir anlam ifade etmeyen mega projeler ve tasarladığı projeleri de koymuş durumda” diyen Sönmez, bunların da kendi başına bir şeyi ifade etmediğini ve seçmenin bunları artık kale almadığını söyledi. Seçmenin en büyük meselelerini enflasyon, pahalılık, işsizlik, bankalara olan borçları ve geleceğe yönelik beklentilerinin bozulmuş olması şeklinde sıralayan Sönmez,  “Bu hükümetin bütün bunlara cevap vermesi mümkün görünmemektedir. Nitekim 16 aylık daha iktidarları varken bunu kullanmayıp seçimi öne almaları bu sorunları halledememelerinin ve giderek karmaşıklaşması başarısızlıklarının teyididir. Bunu seçmen görmektedir” şeklinde konuştu.
 
Bu manifestonun seçmene tek bir şey bile ifade edeceğini düşünmediğini dile getiren Sönmez, “Erdoğan’a iman etmiş yüzde 25 dolayındaki bir kemik seçmen dışında kalanların bu manifestodan etkilendiğini sanmıyorum” diye konuştu.

‘AKP MİLADINI DOLDURDU’

Türkiye’de enflasyonun çift haneli rakamlara çıkmasının ana nedenlerinden bir tanesinin döviz fiyatlarının yükselmesi olduğunu kaydeden Sönmez, şöyle devam etti: “Döviz fiyatları yükseldiği zaman ithal girdiler, ithal hammadde, ithal enerji, ithal makine ve teçhizatlarını hepsinin fiyatları yükseliyor. Ve maliyetlere yansıyor. Bunu üretenler de mecburen fiyatlarını arttırıyor. Şimdi döviz fiyatlarını yükselten en önemli etken ise içeride vatandaşın, para sahiplerinin kendilerini güvende hissetmemeleri ve Türk Lirası yerine durmadan döviz almalarıdır. Bugün mevduatların yüzde 45’i dövizde tutuluyor. Firmaların 223 milyar dolar döviz borçları var. Ve Türk Lirası’nın her değer kaybı onlara kayıp getirdiği için durmadan döviz almaya yöneliyorlar. Yabancılar da eskisi gibi gelmiyor. Çünkü Türkiye’yi siyasi ve ekonomik olarak güvenli bulmuyorlar, riskli buluyorlar. Bütün bunlar döviz fiyatlarını yukarı çekiyor. Döviz fiyatlarını belli bir yerde tutmak için Merkez Bankası TL faizlerini de yükseltmek zorunda kalıyor ki TL’ye dönüş olsun. Dolayısıyla hem faiz hem de döviz yukarıda seyrediyor. İkisinin etkisiyle de enflasyon aşağı inmiyor, yukarıda kalıyor. Bütün bunların altında bu hükümetin güven vermemesi ana etkendir. Bu hükümete olan güven tükenmiştir. Dolayısıyla bunları yeniden tesis etmesi kolay değildir. Bir anlamda da miadını dolduran bir AKP hükümetinden bahsediyoruz.”

‘TÜRKİYE’NİN KENDİ SAVUNMA SANAYİ GÜCÜ YOK’

Erdoğan’ın seçim manifestosundaki savaş ve savunma sanayisine ilişkin vurguya da değinen Sönmez, şunları söyledi: “Savunma sanayisi dedikleri şey dışa bağımlıdır. Türkiye’nin öyle kendi gücü olan savunma sanayisi yoktur. Türkiye savunma adı altındaki ihtiyaçlarının büyük kısmını ithal etmektedir. Çoğunu da ABD ve Almanya’dan ithal etmektedir. Bu anlamda bahsettikleri ve övündükleri savunma sanayi bir övünç kaynağı değildir ama milliyetçi duyguları sömürmektedir Erdoğan. Bu hem Ortadoğu’daki gövde gösterisinin oya tahvil etmek istemesidir hem de bir tür milliyetçi duyguları gıdıklayarak oradan da oy tahvil etmeye çalışmaktadır. Elinde kala kala bu malzeme kalmıştır.”

‘BU MALZEME ERDOĞAN’A SONUÇ GETİRMEZ’

Erdoğan’ın elindeki bu malzemelerin kendisine herhangi bir sonuç getirmeyeceğinin altını çizen Sönmez, “Bu kurulan ittifakın yanı sıra HDP’nin yüzde 10 barajını aşma ihtimali parlamentoda çoğunluğu muhalefete geçirecektir ilk turda. Başkanlık ikinci tura kaldığında ise parlamentoyu ele geçirenlerin eli daha çok güçlenecektir. Ve ikinci turda Cumhurbaşkanlığını da muhalefetin adayının kazanması yüksek görünüyor” ifadelerini kullandı. (MA)