‘Kürt dili varlık yokluk mücadelesi veriyor’

Serpil BERK 
Diyarbakır 

Kürt Dil Bayramı yaklaşırken Kürtçe üzerindeki baskıları gazetemize değerlendiren KHK ile kapatılan Tîroj Dergisi Diyarbakır Temsilcisi Reşo Ronahî, Kürt dilinin kendi topraklarında varlık yokluk mücadelesi verdiğini söyleyerek, OHAL ile birlikte ağırlaşan koşullarda Kürt Dil Bayramı’nın mücadele günü olarak ele alınması gerektiğini kaydetti. Rohahî, ortak mücadele ve üretim için bir araya gelinmesi gerektiğinin çağrısını yaptı. 

Celadet Ali Bedirxan tarafından 1932’de, ilk kez Latin alfabesi kullanılarak çıkarılan Hawar adlı Kürtçe derginin yayına başlama tarihi olan 15 Mayıs, 2006 yılından bu yana Kürt Dil Bayramı olarak kutlanıyor. 15 Mayıs Kürt Dil Bayramı öncesi KHK ile kapatılan Tîroj Dergisi Diyarbakır Temsilcisi Reşo Ronahî ile konuştuk.

‘BAYRAM KUTLAYACAK KOŞULLAR YOK’

Tarih boyunca Kürtçe’ye uygulanan baskılar bir yana son birkaç yıla bakıldığında bayram kutlanacak havanın olmadığını söyleyen Ronahî, “Hatırlatmakta fayda var; OHAL’den evvel Kürtçe eğitim veren okullar kapatıldı. OHAL sonrası KHK’ler marifetiyle Kürtçe kursları, Kürt Yazarlar Derneği ve yayın organları kapatıldı. Bu alanda emek veren insanlar gözaltına alındı, tutuklandı veya işlerinden edildi. OHAL sürecinde atanan kayyımlar tarafından belediyelerin girişlerindeki Kürtçe tabelalara indirildi, Ehmedê Xanî’nin heykeli yıkıldı… Olumsuz birçok örnek verilebilir” dedi.

‘ORTAK MÜCADELE ZEMİNİ YARATILMALI’

Kürtler açısından bayram kavramının bir günlük kutlanacak bir mesele olmadığını belirten Ronahî, “Hele ki konu dil ise öyle bir günlük, birkaç günlük kutlamalarla sorunun üstesinden gelinmez. Tüm diğer bayramlar gibi bu günün de, hele ki OHAL’le ağırlaşan baskı koşullarında, Kürt Dil Bayramı’nın da bir mücadele gününe olarak ele alınması gerekir. İlginçtir; Kürtlerin ilk gazetesi 120 yıl  evvel Kahire’de, yukarıda adını andığımız Hawar dergisi de Şam’da yayım hayatına başlıyor. 1980 darbesi sonrası birçok Kürt aydın ve yazar Avrupa’ya yerleşmek zorunda kalıyor ve orada bir edebi üretimde bulunuyorlar. Demek istediğim bu dil kendi coğrafyasının dışına itildi sürekli ve bu coğrafyanın dışında ayakta kalmaya çalıştı. Artık kendi topraklarında bir varlık yokluk mücadelesi veriyor. Fakat bu mücadelenin ileriye taşınabilmesi için bu alanda emek veren tüm kurum ve kuruluşların bir araya gelip ortak mücadele ve üretim zemini yaratmaları gerekir”diye konuştu.