İsveç Akademisi ‘cinsel taciz’ açmazında

Murat KUSEYRİ
Stockholm

Cinsel taciz ve tecavüz skadallarıyla sarsılan İsveç Akademisi açmazda. İstifa eden 4 üyesinin yerine yenilerinin seçilmeleri gerekiyor. Bunun yapılabilmesi için Akademi’nin 18 üyesinden en az 12’sinin bir araya gelerek karar alması gerekiyor.

Bunun gerçekleşmesi ise mümkün görünmüyor. İstifası kabul edilen 4 üyenin yanı sıra 3 üye daha cinsel tacizleri protesto için Akademi’nin çalışmalarından çekildiği için bu rakama ulaşılamıyor.

Krizin çözümü için gözler Akademi’nin “yasal hamisi” İsveç Kralı Carl XVI Gustaf’a çevrildi. Kralın olurunun alınması halinde istisna yapılabileceği, 12 üye bir araya gelmezse bile yeni üyelerin seçilebileceği yorumları yapıldı. Ancak Sarayın Basın Sözcüsü Margaretha Thorgren, Akademinin tüzüğünde konunun yoruma yer bırakmayacak kadar açık olduğunu ve yeni üyelerin seçilebilmesi için 12 üyenin toplantıda bulunması gerektiğini söyledi.

Akademinin çalışmalarına katılmaktan çekilen eski Daimi Sekreter Sara Danius ile diğer üyeler Peter Englund ve Kjell Espmark, dün kaleme aldıkları ortak açıklamada cinsel tacizlerden haberi olduğu halde göz yuman Horace Engdahl’ın istifasını istedi.

TÜM ÜYELER İSTİFA ETMELİ

İsveç Devlet Televizyonu’nda açıklamalarda bulunan Sara Danius, Akademinin içindeki açmazdan çıkabilmek için üyelerin tamamının istifa etmesi ve yeniden yapılandırılması gerektiğini söyledi.

İsveç Akademisi’nin doğru yönde gelişmesi ve yıkımdan kurtulabilmesi için bunun tek uygun adım olduğunu söyleyen Danius, Akademide bir yenileme sürecinin başlatılması gerektiğinin altını çizdi.

Geçici olarak Akademinin Daimi Sekreterliği’ni yapan Anders Olsson’a bir mektup gösteren Sara Danius, Peter Englund ve Kjell Espmark, Horace Engdahl’ın istifası durumunda yeni üyelerin seçimi için yapılacak toplantıya katılabileceklerini bildirdi.

HÜKÜMET VE SARAY AKADEMİYE KARIŞAMAZ

İstifa taleplerini reddeden Engdahl, Sarayın açıklamalarına da tepki gösterdi. Akademinin bağımsız bir kurum olduğunu, kral ve hükümetin çalışmalarına karışamayacaklarını söyleyen Engdahl, sadece kendisi ve  Akademinin diğer üyelerinin tüzük hakkında yorum yapabileceğini öne sürdü.

Akedimin tüzüğünü sadece Akademinin yorumlayabileceğini söyleyen Engdahl, “İhtiyaç gördüğümüzde uzmanların görüşlerini alırız  ama kararı Akademi üyeleri verir başka kimse değil. Akademi bağımsız ve kendi kendisini yöneten bir kurum, devlet ve Sarayın bir parçası değil” diyerek Sarayın açıklama yapmasına tepki gösterdi.

ENGDAHL'IN İSTİFASIYLA SORUN ÇÖZÜLEBİLİYOR

Akademi'nin Nobel Edebiyat Ödülü'nü almayı hak eden yazar veya edebiyatçıyı belirlemesi için de en az 12 üyenin toplantıda hazır bulunması gerekiyor. Bu sağlanamadığı için Akademi, bu yıl Nobel Edebiyat Ödülü'nü veremeyeceğini açıklamak zorunda kalmıştı.

Engdahl'ın istifa etmesi ve eski Daimi Sekreter Sara Danius ve diğer iki üyenin Akademinin toplantılarına katılmaları durumunda yeni üyelerin seçilebilmeleri ve Akademinin Nobel Edebiyat Ödülü vermesi mümkün olabiliyor.