Avrupa Birliği, sığınmacılara kapıları kapattı

Yücel ÖZDEMİR
Köln

Almanya’da koalisyon hükümetinin küçük ortağı Hristiyan Sosyal Birlik (CSU) partisinin Başbakan Angela Merkel’e yaptığı baskının gölgesinde Brüksel’de başlayan AB Liderler Zirvesi’nde sığınma hakkının fiilen kaldırılması konusunda liderler anlaşmaya vardı. CSU’nun AB ülkelerinden geldiği tespit edilen sığınmacıların bu ülkelere geri gönderilmesini öngören Dublin Anlaşması’nın yeniden uygulanmasını talep etmesi üzerine Merkel, konunun AB çapında çözülmesi gerektiğini söyleyerek karşı çıkmıştı.

GÖÇ ZİRVESİNE DÖNÜŞTÜ

Almanya’daki tartışmalardan ötürü sığınmacılar konusunun öne çıktığı zirvede AB liderleri, 8 saatlik pazarlıklardan sonra Avrupa’ya mümkün olduğu kadar az sığınmacının gelmesi için gerekli önlemlerin alınması konusunda anlaşmaya vardı.

İtalya Başbakanı Giuseppe Conte’nin bir süre ayak dirediği, sonra da onay verdiği anlaşmaya göre, AB dışında sığınmacı kamplarının kurulması kararlaştırıldı. Böylece sığınma ihtiyacı duyanlar öncelikli olarak kurulacak kamplarda iltica başvurusunda bulunacak, başvurusu kabul edildikten sonra Avrupa’ya gelebilecek. Kampların hangi ülkelerde kurulacağı ise belirsiz. Zirve öncesinde Kuzey Afrika ülkeleri ile Arnavutluk ve Makedonya kampların kurulacağı ülkeler olarak telaffuz ediliyordu.

Ancak Fas, Libya, Arnavutluk kamplara sıcak bakmadığını açıkladı. Afrika’dan gelen sığınmacılar için en önemli transit ülke olarak kabul edilen Nijer de kampların kurulacağı ülkelerinden biri olarak görülüyor.

İTALYA VE YUNANİSTAN KAMPLAR KURABİLECEK

Ayrıca, Akdeniz ve Ege üzerinden sığınmacıların geldiği İtalya ve Yunanistan da diledikleri takdirde sığınmacı kampları kurabilecekler. İtalya, daha önce böyle kamplar kurmak istediğini açıklamıştı.

Bir diğer önemli uzlaşma noktası ise sığınmacıları kurtaran özel gemilere yönelik karar oldu. Son haftalarda bazı yardım kuruluşları Akdeniz’in ortasında sığınmacıları kurtararak Malta ve İtalya limanlarına yanaşmışlardı. Ancak bu iki ülke de gemileri almaya itiraz etmişti. Yeni düzenlemeye göre özel kurumlara ait gemilerin sığınmacıları bu şekilde limanlara getirmesi zorlaştırılıyor. Malta, sığınmacıları taşıyan yardım kuruluşlarının gemilerine el koymayı önermişti.

YARDIM GEMİLERİ ORTADA KALACAK!

Ayrıca, Akdeniz’e sahili bulunan ülkeler sığınmacıları taşıyan yardım gemilerine limanlarını açmak zorunda olmayacak. Bu madde özellikle İtalya’nın isteği üzerine sonuç metnine dahil edildi.

Yeni düzenlemede özellikle Akdeniz’de sığınmacıları kurtaran yardım kuruluşlarına önemli engeller çıkarılarak, sığınmacıların AB’ye ulaşması yerine ölmelerini seyretme politikası izlenecek.

MERKEL SONUÇTAN MEMNUN

Sığınmacıların Avrupa’ya gelmesini engelleme üzerine varılan anlaşma ülkelerin liderlerini de memnun etti. Almanya Başbakanı Angela Merkel, AB liderlerinin ortak bir metin üzerine anlaşmaya varmasının önemli bir mesaj olduğunu ifade ederek, “Önümüzde yapılacak çok iş var. Tartışmalara rağmen atacağımız adımlar konusunda iyimserim” dedi. Merkel, AB dışında kurulacak sığınma kampları konusunda Birleşmiş Milletler Sığınmacılara Yardım Örgütü (UNCHR) ve Uluslararası Göç Örgütü ile birlikte çalışacaklarına dikkat çekerek, gelecekte Afrika ülkeleriyle ortak çalışacaklarını da ifade etti.

Sonucun Merkel’i eleştiren koalisyon ortağı CSU tarafından kabul edilmesi bekleniyor. Anlaşmada CSU’nun istediği sığınmacıların AB ülkelerine geri gönderilmesi maddesi ise yer almıyor. Birçok Doğru Avrupa ülkesi buna karşı çıktı.

Sığınmacıları engellemek amacıyla Avrupa’nın sınırlarını korumakla görevli Frontex’in kapasitesi de 2020 yılına kadar önemli oranda artırılacak. Böylece karadan ve denizden AB’ye ulaşma imkansız hale getirilecek.

TÜRKİYE’YE 3 MİLYAR AVRO  DAHA VERİLECEK

Angela Merkel, zirve kapsamında yaptığı açıklamada Türkiye’yi “Suriye’den gelen sığınmacılar konusunda üstlendiği sorumluluk” nedeniyle övdü. Daha önce İtalya’nın bloke ettiği 3 milyar avronun Türkiye’ye verilmesi kararlaştırıldı. Daha önce AB kasasından 2 milyar avro daha havale edilecek. Daha önce AB, Türkiye’ye 6 milyar avro vermeyi karar altına almıştı.

SIĞINMACILARA YARDIM ÖRGÜTLERİNDEN TEPKİ

AB’nin iltica hakkını fiilen imkansız hale getirmesi, yardım örgütleri tarafından tepkiyle karşılandı. Proasyl örgütü zirveyi “İnsanlık dışı zirvesi” olarak tanımladı. Ülkelerinde işkenceye uğrayan, savaştan kaçmak zorunda kalan insanlara kapıların kapatıldığını ifade eden Proasyl, sığınmacılar kamplarını ise “umutsuzluk kampları” olarak tanımladı. Zira kamplara gelen insanların yıllarda burada tutulabileceği, hiçbir zaman Avrupa’ya gelmeye imkan vermeyeceği ifade edildi.

Merkel: Göç, AB’nin kaderini belirleyebilir