435 bin kişi ‘denetimli serbestlik’ kıskacında

Erdi TÜTMEZ
İstanbul

Adalet Bakanlığı Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdürlüğü Denetimli Serbestlik Daire Başkanlığı, Haziran 2018 istatistiklerini paylaştı. Buna göre haziran ayı itibariyle 435 bin 521 kişi denetimli serbestliğe tabii durumda. Bunların 13 bin 460’ı çocuk. Denetimli serbestliğin uygulandığı dosya sayısı 590 bin 342. Denetimli serbestliğin bir türü olan ‘adli kontrol’ ise haziran 2018 itibariyle 384 bin 408 dosyada uygulanıyor. 536 dosyada ise ‘Hükmün açıklanmasının geri bırakılması’ uygulanıyor. Bir önceki ayda 442 bin 506 kişi denetimli serbestliğe tabii durumdaydı. Bunların 13 bin 520’si çocuktu. Denetimli serbestliğin uygulandığı dosya sayısı 583 bin 83’tü. ‘Adli kontrol’ ise mayıs 2018 itibariyle 379 bin 100 dosyada uygulanıyordu.

KAÇ ÇEŞİT DENETİMLİ SERBESTLİK TÜRÜ VAR?

442 bin 506 kişiye uygulanan denetimli serbestlik türleri Adalet Bakanlığı Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdürlüğü Denetimli Serbestlik Daire Başkanlığı’nın sitesinde şöyle sıralanıyor: “Adli kontrol, tedavi ve denetimli serbestlik, adli para cezası karşılığı kamuya yararlı çalışma, mükerrirlere özgü denetimli serbestlik, seçenek yaptırımlar, belli hakları kullanmaktan yoksun bırakılma, hükmün açıklanmasını geri bırakılması, erteleme süresinde denetimli serbestlik, etkin pişmanlık, çocukların denetim altına alınması, konutta infaz, koşullu salıverilme sonrası denetimli serbestlik.”

‘ÇÖZÜM SİYASİ SUÇLARIN ORTADAN KALKMASI’

Denetimli serbestlik verilerini gazetemize yorumlayan Hukukçu ve Gazetemiz Yazarı Kamil Tekin Sürek, “Denetimli serbestlik önceleri (2005 yılında yürürlüğe giren TCK zamanında) AB mevzuatına uyum sağlamak, herkesi cezaevine doldurma politikalarını biraz yumuşatmak için gündeme geldi. Fakat, az süreli hapis cezalarının denetimli serbestliğe çevrilmesi ve denetimli serbestlikle tutuklu sayısının azaltılmaya çalışılmasına rağmen cezaevleri kısa sürede yine doldu, taştı.” dedi. Özellikle siyasi tutuklu ve hükümlü sayısının rekor seviyelere ulaştığının altını çizen Sürek, “Bu kez siyasi mahpuslara yer açmak için adi mahpuslara cezaların infazında denetimli serbestlik uygulaması getirdiler. Cezanın bitimine iki sene kala hükümlüyü açık ya da yarı açık cezaevine alıp daha sonra denetimli serbestlik ile bıraktılar. Böylece cezaevlerinden 40-50 bin kişi bırakıldı. Ama kısa sürede cezaevlerindeki tutuklu ve hükümlü sayısı yine 110 bine ulaştı. Şu anda ise 220 bin civarında. Kapasite yüzde yüz aşıldı. Denetimli serbestlik sorunu çözmedi. Çözüm için siyasi suçun ortadan kalkması, demokratik bir ortam yaratılması ve adi suçların ortaya çıkma nedenlerinin ortadan kalkması yani ekonomik, sosyal sorunların çözülmesi gerekir. Denetimli serbestlik görece olarak iyi bir uygulama olmasına rağmen tek başına çözüm değil.” ifadelerini kullandı.