Brunson pazarlığı mı? ABD, İsrail'e 'Özkan'ı serbest bırakın' demiş
Washington Post, Donald Trump'ın İsrail'den Ebru Özkan adlı Türkiye vatandaşının serbest bırakılmasını istediğini aktardı.
Fotoğraf: Evren Atalay/AA
ABD’nin “Rahip Brunson’u bırakın yoksa yaptırım uygularız” tehdidine sert yanıt veren ve “yargı bağımsızlığı” hatırlatması yapan Erdoğan hükümetinin, “İsrail’de tutuklu Türkiye vatandaşının bırakılması karşılığında Rahip Brunson’u bırakma” anlaşması yaptığı ileri sürüldü. AA’ya konuşan isimsiz “bir Türk yetkili” ise “Tamamen yalan” açıklaması yaptı.
‘NATO ZİRVESİ’NDE ANLAŞTILAR’
ABD’nin ana akım gazetelerinden Washington Post gazetesi, Türkiye ile ABD yönetimleri arasındaki Rahip Andrew Brunson krizinin perde arkasında “takas anlaşması”nın yattığını iddia etti. Gazetenin dört muhabirinin imzasının bulunduğu habere göre, ABD Başkanı Donald Trump ile Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan arasında olduğu ileri sürülen anlaşma, 11-12 Temmuz tarihleri arasında Brüksel’deki NATO zirvesinde yapıldı.
Buna göre, Brunson’ın serbest kalması karşılığında Trump da İsrail’de tutuklu bulunan Türkiye vatandaşı Ebru Özkan’ın Türkiye’ye dönmesi için aracı oldu.
Trump, Ebru Özkan’ın serbest bırakılması için 14 Temmuz’da İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu’yu aradı. “Hamas’a para ve kıymetli eşya vermek” suçlamasıyla 11 Haziran’da tutuklanan Özkan, 15 Temmuz’da İsrail tarafından serbest bırakıldı.
Bundan 10 gün sonra yani 25 Temmuz’da, 2 yıldır İzmir’de cezaevinde tutulan Rahip Brunson’ın cezası ev hapsine çevrildi.
ABD EV HAPSİNİ YETERLİ BULMAYINCA
ABD Başkan Yardımcısı Mike Pence ve ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo, bu kararın ‘yeterli olmadığı’ yönünde açıklamalar yaptı. Washington Post, Brunson’ın serbest bırakılması yerine tutukluluğunun ev hapsine çevrilmesinin ardından Trump ile Erdoğan arasında “öfkeli” bir telefon görüşmesi gerçekleştiğini yazdı.
İsminin yazılmaması kaydıyla Washington Post’a konuşan bir Beyaz Saray yetkilisi, “Türkiye gerçek bir fırsatı kaçırdı. Rahip Brunson pazarlık kozu değildir” ifadelerini kullandı.
İSRAİL, TRUMP’IN TALİMATINI DOĞRULADI
İngiliz Reuters haber ajansı da iddiayı İsrailli yetkililere sordu. Ajansa konuşan ve ismini vermeyen İsrailli bir yetkili, ABD Başkanı Trump’ın talebinin ardından İsrail’in Türkiye vatandaşı Ebru Özkan’ı 15 Temmuz’da serbest bıraktığını söyledi. Yetkili, “Başkan Trump’dan böyle bir talep geldiğini doğrulayabilirim” dedi. Brunson, Ekim 2016’da Gülen yapılanmasına üye olmak suçlamasıyla tutuklanmış, Mart 2018’de hakkında hazırlanan iddianamede “örgüte üye olmamakla birlikte örgüt adına suç işlediği” gerekçesiyle 15 yıla kadar, “devletin gizli kalması gereken bilgileri siyasal veya askeri casusluk amacıyla temin etmek” suçlamasından 20 yıla kadar hapis cezası istenmişti.
18 Temmuz’da görülen son duruşmada Brunson’ın avukatı tutukluluğa itiraz etmiş ancak mahkeme itirazı kabul etmemişti. Tam bir hafta sonra mahkeme Brunson’ın ev hapsine çıkarılmasına karar verdi.
Ev hapsi kararında ABD’de görüşülen ve Türkiye’nin F35 uçakları ve yabancı kurumlardan kredi almasını engelleyecek tasarıların da etkili olduğu ileri sürülmüştü.
İSİMSİZ YALANLAMA
Öte yandan Anadolu Ajansı’na konuşan ve ismi verilmeyen “Türk yetkili” iddiaları yalanladı. Habere göre yetkili, “İsrail'de düzmece terör suçlamalarıyla gözaltına alınan Ebru Özkan'ın salıverilmesi karşılığında Andrew Brunson’ın serbest bırakılmasına yönelik Türkiye ile ABD arasında anlaşma yapıldığına yönelik haberler tamamen asılsızdır” dedi.
HÜKÜMET YETKİLİLERİ NE DEMİŞTİ?
ABD Başkanı Trump ve Yardımcısı Pence’in twitterdan yaptıkları uyarılara hükümet kanadından art arta açıklamalar gelmişti. Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, “Hiç kimse bize talimat veremez. Kimsenin tehdidine de boyun eğecek değiliz. Hukuk kuralları istisnasız herkes için geçerlidir” derken, Adalet Bakanı Abdülhamit Gül, “Brunson davası da, tam bağımsız ve egemen bir ülkede olması gerektiği gibi kendi mecrasında ilerleyecek, Yüce Türk Adaleti nihai sözü söyleyecektir” demişti. Ayrıca Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Hami Aksoy ve Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın ile Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay da benzer açıklamalar yapmıştı.
ÇARŞAMBA GÜNÜ NE OLDU?
ABD Başkan Yardımcısı Mike Pence, katıldığı Uluslararası Din Özgürlüğü Konferansı’nda yaptığı açıklamada, ev hapsindeki Rahip Brunson’ın derhal serbest bırakılmaması halinde Türkiye’ye ciddi yaptırımlar uygulayacaklarını söyledi. Daha sonra sözlerini Twitter hesabından da yineleyen Pence, “ABD Başkanı adına Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Türk hükümetine bir mesajım var. Pastör Brunson’ı ŞİMDİ serbest bırakın ya da sonuçlarıyla yüzleşmeye hazırlıklı olun” diye yazdı. Pence, “Eğer Türkiye bu inanç insanının serbest kalması için derhal harekete geçmez ve Amerika’ya evine geri göndermezse, ABD Pastör Andrew Brunson serbest kalana dek Türkiye’ye ciddi yaptırımlar uygulayacak” diye de ekledi.
Pence’in hemen ardından ABD Başkanı Donald Trump da tweet attı ve “ABD, harika bir Hristiyan, aile babası ve müthiş bir insan olan Pastör Andrew Brunson’ın uzun süreli tutukluluğu nedeniyle Türkiye’ye büyük yaptırımlar uygulayacak. (Brunson) Büyük acı çekiyor. Bu masum inanç adamı derhal serbest bırakılmalı!” dedi.
YAPTIRIM İÇİN İLK ADIMLAR ATILDI
Açıklamalardan sonra da ABD Senatosu Dış İlişkiler Komitesi Türkiye yönetiminin uluslararası kuruluşlardan kredi almasını kısıtlayacak iki partili yasa tasarısının komitede kabul edildiğini açıkladı. Komite Başkanı Bob Corker, “Bu yasa tasarısının yapılmasını asla istemedik ama Türk hükümetini, ABD vatandaşlarının ve yerel olarak istihdam eden büyükelçilik personelinin haksız bir şekilde gözaltına alınmasını durdurmadığı takdirde sonuçlarının olacağı konusunda uyarmıştık. Pastor Brunson’ın hapishaneden ev hapsine geçmesi iyi bir ilk adım olsa da, 21 aydan sonra bu gelişme tatmin edici değildir. Türk hükümetine, ABD ‘li büyükelçilik görevlilerinin yanı sıra Pastor Brunson da dahil olmak üzere tüm ABD vatandaşlarının tacizine ve keyfi olarak gözaltına alınmasına son verene kadar baskı yapmaya devam edeceğiz” dedi.
BRUNSON’UN EVİNDE ÖNLEM
DHA, Rahip Brunson’ın İzmir’deki evinin önünde sabah saatlerinde güvenlik önlemlerinin artırıldığını duyurdu. İzmir Emniyet Müdürlüğü Terörle Mücadele ekipleri ve Brunson’ın evinin önünde görev yapan polisler, apartmanın önünden yayın ve çekim yapılmamasını istedi. Basın mensupları apartmana 50 metre uzaklıklaki sokağın girişine gönderildi.
Apartmanın etrafında 10 polisin yanı sıra terörle mücadele ekipleri de güvenlik önlemi aldı. (HABER MERKEZİ)