'Sınırsız ÇED Yönetmeliği' Bergama'da devrede
Ovacık altın madeninin ÇED olumlu belgesi iptal edilmesine rağmen firma, sınırsız ÇED dokunulmazlığı veren yönetmeliğe dayanarak yine başvuru yaptı.
Fotoğraf: Özer Akdemir/Evrensel
Özer AKDEMİR
Bergama Ovacık Altın Madenine son verilen ÇED olumlu belgesinin yürütmesi geçtiğimiz günlerde durdurulmuştu. Daha bu kararın mürekkebi kurumadan firma yeni bir ÇED için Bakanlığa başvuru yaptığını açıkladı. 2009/7 Genelgesi kapsamında verilen ÇED raporu iptal edilen firma yine aynı yönetmelik gereği yeni ÇED başvurusunu yaptı.
20 YILDIR SÜREN MÜCADELE
Yaklaşık 20 yıldır tartışması devam eden Türkiye'nin ilk altın madeni olma özelliğindeki Bergama Ovacık Altın Madenine verilen ÇED Raporunun mahkemece iptal edilince, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı madene 2009/7 Genelgesine göre yeni ÇED olumlu belgesi vermişti. EGEÇEP, İzmir Barosu, İzmir Tabip Odası, Bergama Belediye Başkanlığı, Yeşil Artvin Derneği gibi kurumlar bu yeni ÇED'e de dava açmışlar, dava sürecinde yapılan bilirkişi keşfinde madendeki birçok kritik verinin son 10 yıldır güncellenmediği bilirkişi raporuna yansımıştı. Beş bilirkişi üyesinden dördünün madenin bu haliyle çalışmasının uygun olmadığı görüşü üzerine İzmir 6.İdare Mahkemesi bu ÇED'e verilen olumlu kararının da yürütmesini durdurdu. Mahkeme geçtiğimiz günlerde açıklanan kararında "Hukuka aykırı olduğu saptanan dava konusu işlemin uygulanmaya devam edilmesi Hukuk Devleti ilkesine aykırı bir durum yaratacak ve davacılar yönünden telafisi güç zararlara neden olacaktır" dedi. Mahkemenin bu açık kararının ardından davacı kurum ve yurttaşlar İzmir Valiliği'ne madenin derhal kapatılması gerektiğine dair dilekçe verdiler. Ayrıca, mahkeme kararı ile ilgili bugün altın madenciliği tehdidindeki Kozak Yaylası Yukarıbey Köyü'nde geniş katılımlı bir basın açıklaması yapılacak.
'ZAFER' AÇIKLANMADAN YENİ ÇED YOLDA!
Mahkemenin bu son kararı bazı yaşam savunucuları tarafından "zafer" olarak nitelense de bu kararın madenin çalışmasına herhangi bir etkisinin olmayacağı, şirketin Kamuoyu Aydınlatma Platformuna (KAP) bugün gönderdiği "özel durum açıklaması" ile ortaya kondu. Koza Altın Şirketi KAP'a gönderdiği açıklamada aynen şu ifadeleri kullandı; "3 Temmuz 2018 tarihli mahkeme kararıyla hakkında yürütmeyi durdurma kararı verilmiş olan Ovacık Altın Madeni İşletmeleri ÇED Olumlu Kararı kapsamında, Çevre ve Şehircilik Bakanlığının 2009/7 sayılı genelgesinin tanımış olduğu hak çerçevesin de hazırlanmış olan Çevresel Etki Değerlendirme Raporu bugün itibariyle Bakanlığa sunulmuştur".
YARGI KARARININ BİR HÜKMÜ VAR MI?
Şirketin bu açıklamasının ardından, ÇED Raporları ile ilgili açılan davalarla ilgili soru işaretleri çoğalmış durumda. Yıllarca emek ve masraflarla sürdürülen dava süreçlerinde raporun iptal edilmesinin faaliyeti durdurmadığı Ovacık Altın madeni örneğinde bir kez daha görüldü. Öyle ki önceki ÇED belgesi iptal edilen madene, 2009/7 Genelgesi ile verilen ÇED'de iptal edilince, yine aynı genelgeye dayanılarak yeni ÇED süreci başlatıldı!.. ÇED davaları yıllarca süredursun altın madeni yıllardır yöredeki faaliyetlerine ara vermeden devam ediyor. Hukukçular tarafından "ucube genelge" denilen bu genelge bir anlamda firmalara herhangi bir olumsuz yargı kararı karşısında sınırsız ÇED dokunulmazlığı sağlıyor. Yargı kararını geçersiz kılan bu uygulama, ekoloji mücadelesinin hukuksal ayağının tekrar değerlendirilmesi ile ilgili bir tartışma yaratacak gibi görünüyor.
