Fındık alımlarında hayal kırıklığı: Üretici 18 istedi, tüccar 12 verdi

Ordu genelinde fındık hasadına geçen ay başlayan üreticiler, kuruttukları fındığı satışa sunmaya başladı. Kurban Bayramı öncesi mahsullerini satmak isteyen üreticiler, fındığını pazara getirerek, yoğunluk oluşturdu.

Ordu’da serbest piyasada 50 randımanlı kabuklu fındığın kilogramı 12 TL’den işlem görürken, tüccarların ve üreticilerin gözü Toprak Mahsulleri Ofisinin (TMO) vereceği fiyata kilitlendi.

Hükümetin alım yapacağını söylediği TMO’nun henüz fiyat açıklamaması fiyatların düşük düzeyde kalmasına yol açıyor. Tüm Üretici Köylüler Sendikası (Tüm Köy Sen) Ordu Şube Başkanı Zekayi Sağra, “Fındık politikası temmuz-ağustos aylarına sıkıştırılacak kadar basit değil” diyerek tepki gösterdiği fiyat belirsizliği, satışlar başlamasına rağmen aynen devam ediyor.

‘FINDIK 18 TL OLMALI’

“Üretici köylü üretiyor fiyatı alıcı olan yerli ve yabancı fındık tekelleri belirliyor. Bu, kabul edilemez” diyen Tüm Köy Sen Şube Başkanı Sağra, fındığa yapılan maliyeti yaklaşık 12-13 TL arasında olduğunu bildirdi. Fındık fiyatını en az 18 TL olması gerektiğini söyleyen Sağra, “Dövizdeki artış ve yeni zamlar düşünüldüğünde bunun bile yeterli olmadığı anlaşılacaktır” dedi.

Bazı üreticilerin kurbanlık almak, bazı üreticilerin borçlarını kapatmak gibi zorunluluklar nedeniyle fındığını satışa sunması, ürünlerini düşük fiyata elden çıkarmalarına neden oldu. Tüccarlar ise piyasada belirsizlik olduğunu belirterek 12 TL’den alım yapmalarının fırsatçılıktan değil belirsizlikten kaynaklandığını dile getiriyor. Kendilerinin de TMO’nun yapacağı açıklamaya odaklandıklarını söyleyen tüccarlar, “Şu durumda piyasanın ne olacağı belirsizliğini koruyor. TMO bir an önce açıklamasını yaparsa piyasada bir istikrar olur” diyor.

REKOLTE DÜŞTÜ MALİYET ARTTI

Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, Toprak Mahsulleri Ofisi’nin (TMO) fındıkta piyasaya girmekte gecikmesi ve makul bir fiyat açıklamamasının fındıkta ihraç fiyatını düşüreceğini, ülke ekonomisine yapılan katkının azalmasına yol açacağını bildirerek, “rekoltedeki düşüş, fındıkta üretici maliyetini daha da yükseltecek. TMO, gecikmeden, yükselen enflasyon, maliyetler, döviz kurları ve üretici refahını da göz önünde bulundurarak 15 liranın altında kalmamak üzere bir fiyat açıklamalıdır” dedi.

Bayraktar, fındığın büyük bölümünün ihracata gittiğini, geçen yıldan bu yana dolar kurunun yüzde 70 arttığını, fiyat 15 lira açıklansa da dolar bazında kabuklu fındık fiyatının sadece 2.5 doları, iç fındık fiyatının bütün maliyetler eklense 5.5 doları bulmayacağını bildirdi.

TMO’NUN TUTUMU: YABANCI TEKELE DESTEK  ÜRETİCİYE KÖSTEK

Yabancı bir firmanın TMO’dan önce fiyat açıklayarak piyasayı belirlemesinin üreticileri üzdüğünü dile getiren Bayraktar şu tespiti yaptı: Dünyanın en büyük fındık üreticisi ülkesi olmamıza rağmen TMO’nun fındık alım fiyatını açıklamaması, dış alıcıların ucuz fiyattan fındık bağlantısı yapmalarını sağlıyor. Bu gecikme ülkemizin her dakika gelir kaybetmesine neden oluyor”.

Borçları nedeniyle üreticinin, fındığını arz talebe göre değil, hasattan hemen sonra satmak zorunda kaldığına işaret eden Bayraktar, TMO’ya şu çağrıyı yaptı: “Fındıkta fiyat sorununun çözülmesi için TMO’nun piyasada olmasından başka çare yok. Fındıkta fiyat, dolayısıyla üretici gelirinde istikrar sağlanması için TMO piyasada iyi bir fiyatla yer almalıdır.”

TMO’YA ÖNERİLER

TMO’nun gecikmeden, yükselen enflasyon, maliyetler, döviz kurları ve üretici refahını da göz önünde bulundurarak bir fiyat açıklaması gerektiğini belirten Bayraktar şu önerileri getirdi:
- Üreticimiz daha fazla desteklenmelidir.

- TMO, yüksek kesimlerde de fındık alımı için geçici alım merkezi oluşturmalıdır.

- Müdahil kurum olarak piyasada etkin ve hızlı alım gerçekleştirmelidir.

SAMSUN VEKİLİ YAŞAR: TMO HEMEN AÇIKLAMALI!

Ordu’da sel felaketi nedeniyle fındığını da toprağını da kaybeden fındık üreticileri için Samsun Milletvekili Bedri Yaşar yetkililere çağrıda bulundu: Çiftçi kredi borçları, faizleri silinerek ertelenmesi gerekir. TMO, gecikmeden, fındık fiyatını 15 TL’den aşağı olmayacak şekilde açıklamalıdır.” Fındık üreticisinin emeğinin karşılığını alamadığını söyleyen Yaşar, “TMO verilerine göre 13 yıl önce, yani 2005’te Fiskobirlik tarafından açıklanan fındık alım fiyatı 5.27 dolar ila 5.57 dolar aralığındaydı.  Fakat bugün, Fındık alış fiyatının 14 lira olduğu senaryoda fındığın kilosu yaklaşık olarak 2.3 dolar yapıyor. Rakamlar üreticinin durumundaki vahameti oldukça açık ifade ediyor. Çok acıdır ki, Cumhuriyet tarihinde ilk defa bir yabancı firma fındık için fiyat açıkladı. Fındık ve üreticinin kaderi tamamen piyasayı istediği gibi şekillendirmesi sağlanan iktidar paydaşı o yabancı İtalyan firmasına teslim ediliyor ” ifadelerini kullanarak fındık taban fiyatının açıklanmamış olmasına olan tepkisini dile getirdi. (EKONOMİ SERVİSİ)