İşsizliğin filmini çeken gençler: Sorunu kendinizde aramayın

Volkan PEKAL
Adana

“Memurlar güzel para kazanıyor, sırtını devlete yasla”, “İş tecrübeniz var mı?”, “Referansınız var mı?”, “Performansınızı görmemiz lazım.”, “İngilizcenin yanında ikinci bir yabancı diliniz var mı?”…  Üniversiteyi bitirip de bu sözlerle karşılaşmamış genç çok azdır. Bu gibi soru ve sözlere  muhatap olmak zorunda kalan, kurdukları hayalleri işsizlikle sınayan gençlerin hikayesine odaklanan yeni bir film çekildi. İşsizliğin yoğun olarak yaşandığı Adana’da çekilen filmin ismi: “Kariyer-i Net”… Filmde iyi eğitim almasına rağmen işsiz olan iki gencin iş ararken karşılaştıkları sorunlar mizah diliyle anlatılıyor.

“Kariyer-i Net”in yönetmenliğini Fahri Karaçal ve Fırat Çetin üstleniyor. Daha önce “Çukurova Üniversitesi Belgeseli” isimli parodi belgesel çeken Karaçal ve Çetin üniversite yıllarının ardından kendilerinin de yaşadığı işsizlik ve iş arama süreçlerini anlatmak istemişler. Filmin ilgi görmesinde anlatılanın gerçeklerle bağının önemli bir katkısı var. 36 dakikalık filmin senaristlerinin hâlâ genç olmaları yaratılan mizahi dilde etkili olmuş. Herhangi bir sponsor ya da maddi destek olmadan kendi imkanları ile filmi çeken ve gala afişlerini dahi kendileri asan gençler “İşsizlik gibi bir sorun vardı. Bu sorunu biz de yaşadık ve bir farkındalık yaratmak için bunları anlatmak istedik. Gençler sorunu kendinde aramasın” diyor.

‘BU SORUNA DUYARSIZ KALAMAZDIK’

Yönetmen Fahri Karaçal İnşaat Mühendisi. Filmin; kendisinin iş aradığı, Fırat Çetin’in de henüz iş bulduğu 2015’in Kasım ayında şekillenmeye başladığını dile getiren Karaçal, “Senaryo yazıldıktan sonra bu iş bizim için ciddiye bindi. Tecrübemiz ve ekipmanımız yok; senaryo ve fikrimiz vardı. Ben mühendisim. Bir çok alanda gençler iş bulma konusunda sıkıntı çekiyorlar. Referans gerekiyor. İşe girsen de hak ettiğin ücreti zamanında alamama, sahip olduğun işi kaybetme korkusu gibi sorunlar oluyor. Bu korku çok yükseldi. Biz buna duyarsız kalamazdık.Ülkemizde böyle bir sıkıntı var, buna da değinmek istedik” şeklinde konuştu.

‘İZLEYENLER FİLMDE KENDİLERİNİ BULDU’

Bir takipçilerinin “28 yaşındayım. İşletme iktisat yüksek lisans mezunuyum. İş arıyorum, bulamıyorum” şeklindeki mesajı kendileriyle paylaştığını aktaran Karaçal, “İnsanların bir kere canı sıkıldı. Biz de sıkmamız gerektiğini düşünüyoruz. Çünkü insanın canı sıkıldığı zaman çözüm arar. İnsanları buna itmek istedik” dedi. Bir dönem tarihi filmlerin, bir dönem polisiye ya da mafya  dizilerin moda olduğunu ve 3-4 sene gittikten sonra unutulduğunu dile getiren Karaçal,  “Bir sanatla uğraşıyorsanız (biz alaylı olarak uğraşıyoruz) bir algı oluşturmamız lazım. Toplumda pozitif algı oluşturmanız lazım. İnsanlara bir fikir oluşturmak lazım. Bunu başarırız ya da başaramayız ama hedefimiz bu. Problem duruyorsa çözülmesi lazım. Ama o problem çok uzun bir süredir orada duruyor” ifadelerini kullandı.

‘SORUN SİSTEMDE’

İşletme mezunu olan ve özel sektörde çalışan  Fırat Çetin, oyuncu olmak için girişimleri olduğunu ancak istedikleri tarzda roller ve filmler olmayınca kendi filmlerini yapmaya karar verdiklerini dile getirdi. Ekip arkadaşlarına ulaşarak fikirlerini anlattıklarını ifade eden Çetin, sponsor bulamadıklarını ancak ekibin özverisiyle filmi tamamladıklarını söyledi.  

Filmde iyi eğitim almış iki kişinin hikayesini anlattıklarını dile getiren Çetin, “Sorununu  kendinde bulup intihar edeni var. Ailelerine karşı yıllarca suçluluk duygusu duyan var. Biz gençlere şunu da vermek istedik; ‘Sorun sizde değil. Sorun sistemde. Ortada iş yoksa o işi bulamazsın. “ şeklinde konuştu.

‘ÖDÜNÇ EKİPMANLARLA ÇEKTİK’

Sponsorluk için görüşmedikleri yer kalmadığını anlatan Çetin,  “Arkadaşlarımızın ödevlerini yapmak için okuldan aldıkları kameraları kullandık. Ekipmanları bulduğumuzda her dakikayı değerlendirdik. Çekim takvimini part time ya da  çalışan arkadaşlara göre ayarladık” dedi. Halkın filme güzel reaksiyon gösterdiğini ifade eden Çetin, “Çok olumlu tepkiler alıyoruz. ‘İş aradığım zamana geri döndük’ diyenler var. KPSS’ye hazırlananlar, atanamayan öğretmenler var. İş de bulabilirsiniz ama maaşınız düzgün yatıyor mu, sigortanız yatıyor mu, çalışma saatleri düzgün mü, bunların da sorgulamasını istiyoruz. İnsanlara bir şey anlatmak istiyoruz. Bu projede destek alamadık umarım bu saatten sonra destek olabilirler” ifadelerini kullandı.

‘MİLYON DOLARLIK FİLMLER VAR AMA …‘

Filmin görüntü yönetmenliğini ve teknik işlerini  Erkan Ata Çapkın ve Eren Bayram Çöktü imzası taşıyor. Sahip oldukları DSLR makine ve 50mm lens ile çektiklerini belirten Çöktü, “Baktık yetmiyor çevremizden ekipmanlar bulmaya çalıştık. Herhangi bir prodüksiyon şirketinden yardım almadık. Slider’ı pazar arabasından yaptık. Görüntüleri sabitlemek için gerekli  steadycam’i demirci ile anlaşıp altına bir ağırlık koyarak yaptık” dedi. İmkansızlıkları avantaja dönüştürmeye çalıştıklarını dile getiren Çöktü, “Milyon dolarlık bütçeli filmler var ama anlattığı bir şey yok. Ama bizim bir derdimiz vardı. Bu derdi anlatmak için her olumsuzluğu olumlu bir şeye çevirmeye çalıştık. Bir çözüm bulma çabası bizi diri tuttu. Bazılarımız üniversiteli işsiz. Ben bu sene mezun olacağım potansiyel işsi olarak görüyorum kendimi. Bu bizi canlı tuttu. Birimiz düştüğünde diğerimiz destek verdi” ifadelerini kullandı.