Siparişlerin yarısı iptal edildi, TL ile satışlar durduruldu

Zeytinburnu toptan satış bölgesinde bulunan fabrika satış mağazaları doların yükselmesiyle uğradıkları zararın önüne geçmek için TL ile olan satışlarını durdurdu. Bu şekilde kendilerini korumaya almaya çalışan işletmeler döviz kurundaki dalgalanmalardan dert yanıyor. Satışların dolar üzerinden olması ise iç piyasadaki alım gücünü ciddi bir şekilde düşürdü. Döviz kuru sabitlenmeden piyasanın durulmayacağını belirten esnaflar "Böyle giderse kriz daha da derinleşecek" diye belirtti.

‘YERLİ MÜŞTERİ MAL ALAMIYOR’

Zeytinburnu hazır mamul satış bölgesinde toptan çocuk kıyafetleri üretimi ve satışı yapan İlyas Güden, doların yükselmesiyle beraber satışların yüzde 50 düştüğünü söylüyor. Hem yerli hem de yabancı müşterilere satış yaptıklarını belirten Güden, “Yerli müşteriye 12 liraya sattığımız mal şimdi 18 lira oldu. Butikçi alıp satmakta çok zorlanıyor. Doların yükselmesinden dolayı iç piyasadaki müşterilerimizin yüzde 80’i şuan mal almıyor. Çünkü çok pahalı geliyor” dedi.

Doğu bloğu ülkelerine yaptıkları satışlarda ürünün alıcıya ucuza gitmesine rağmen krizden onlarında fırsat kolladıklarını vurgulayan Güden, “Türkiye’de dolar çok yükseldi. Eskiden 3.5 dolara sattığımız malı şimdi bizden 2.9 dolardan almak istiyorlar. Türkiye’ye geldiklerinde gittikleri ilk yer döviz büroları oluyor. Oraya gidip hesap yapıyorlar sonra bize geliyorlar. Biz fiyat belirlemiyoruz gibi kendileri gelip fiyat belirliyorlar. Ondan dolayı hem dış piyasa da hem iç piyasa da çok büyük sıkıntılarımız var” diye belirtti.

‘SİPARİŞLERİMİZ İPTAL OLDU’

Kış sezonu için büyük fabrikalara ödeme yapmalarına rağmen mallarının yarısını alamadıkların dile getiren Güden, “Siparişlerimiz iptal oldu. 28 lira olan kumaşın kilosu şuan 44 lira oldu. Haliyle kumaş üreticileri 50 ton siparişimiz varken bize 25 ton verdiler. 25 tonunu ise iptal ettiler” dedi.

Bu şekilde de mağdur olduklarını dile getiren Güden, “Çünkü bize diyorlar ki biz bunun hepsini verirsek batarız” sözleriyle yaşadıkları sıkıntıyı aktardı.

‘TL SATIŞLARIMIZI DURDURDUK’

Kumaş üretimi ve satışı yapan Ali Dilek de, ekonominin çok kırılgan olduğunu bu yüzden döviz kurundaki dalgalanmalardan ciddi bir şekilde etkilendiklerini söyledi.

Girdilerini dolar üzerinden alıp TL üzerinden sattıkları dönemde alacaklarının eridiğine dikkat çeken Dilek, “Yaşayacağımız zararın önüne geçmek için TL satışlarımızı durdurduk. Bütün satışlarımızı dolar üzerinden yapıyoruz. Bu şekilde kendimizi korumaya aldık. Ama bu ne kadar tutar onu da bilmiyoruz” ifadelerini kullandı.

‘ZARAR BÜYÜR’

 Piyasanın kendini toparlayabilmesi için Doların sabitlenmesi gerektiğini düşünen Dilek, şunları söyledi: “Doların sabitlenmesini bekliyoruz. Dolarda da sürekli dalgalanmalar oluyor. Biz istiyoruz ki dolar bir yerde sabitlensin. İplikçi de biz de dolara göre zam yapıyoruz. Haliyle kumaşı zamlı gönderiyoruz. Alıcı da zamlı aldığı ürüne zam ekliyor. Bu durum mağazadaki alıcıya bir buçuk ay sonra yansıyacak. Ürünü mağazaya koyan da 19 liraya sattığı ürünü çarpı 24 ile satacak. Enflasyon dediğimiz şey halka bu şekilde yansıyacak.”

GÜDEN: 1997 RUSYA KRİZİNDEN FARKI YOK

İş yerinin 28 yıllık bir müessese olduğunu vurgulayan İlyas Güven yaşadıklarını geçmiş dönemle kıyasladı: “1997 kriziyle hemen hemen eş değerdedir bu kriz. ‘97 Rusya krizini de yaşadık, firma olarak. O zaman da alacaklarımızı tahsil edememiştik Rusya’dan. Müşterilerimize olan siparişler iptal edilmişti. Müşteriler iptal etmişti. Bu sefer de buradaki yerli üretici siparişleri iptal etti.” Türkiye’de yaşanan 2008 krizinden bu kadar etkilenmediklerini ifade eden Güden, sözlerini şöyle sürdürdü: “Bu kriz çok farklı daha da derinleşeceğini düşünüyorum. Aslında düşünüyorum diye bir şey yok. Bu kriz kesin derinleşecek. Çünkü veriler ortada. Türkiye’nin dolar bazında ne kadar dış borcu olduğunu herkes biliyor. Günü geldiğinde bu borcun nasıl ödeneceğini göreceğiz. Bu borçlar dolarla ödenecek. Özel sektörde borcunu dolarla ödeyecek.” (İstanbul/MA)

Dolar ve TL maliyet hesaplarının stopaj oranları yeniden düzenlenecek