'Yağmur da yağsa kriz de olsa inşaat işçisi etkileniyor'
Adana’da yıllardır inşaat işçilerinin örgütlenmesi için mücadele eden işçi Recai Gerçe, sektörde karşılaştıkları zorlukları Evrensel'e anlattı.
Fotoğraf: Evrensel
Volkan PEKAL
Adana
Adana’da inşaat işçilerinin örgütlenmesi için yıllardır mücadele veren İnşaat İşçisi Recai Gerçe, inşaat sektöründe yaşanan daralmadan kaynaklı, işlerin ya durduğunu ya da yavaşladığını söylüyor. Gerçe, “Yağmur yağsa da şimşek çaksa da, fiyatları arttığı için demir olmasa da inşaat işçisinin kendi kesesinden gidiyor” dedi.
Kısa bir süre önce 8 arkadaşı ile birlikte bir inşaatı bitirmelerinin ardından ihbar tazminatını alamadığı için mahkemeye başvuran Gerçe, işçilerin alacaklarını almakta dahi zorlandığını ifade etti. Kişi başı 350 lira dosya masrafını ödeyemedikleri için açtıkları davanın ilerleyemediğini anlatan Gerçe, Günep Yapı’nın inşaatında çalışırken hak ettikleri ihbar tazminatları için şirketle görüştüklerini aktararak, “Şirket bize ‘Taşerondan isteyeceksiniz. Biz taşeronla öyle anlaştık’ diyor. Ama resmi olarak bir taşeron yok. Biz Günep Yapı’nın işçisi olarak görünüyorduk. Taşeron da ‘Haklarınız için dava açarsanız nereye giderseniz gelirim. Bir daha iş bulamazsınız’ demiş. İnşaat işçisi günlük 100-120 lira civarında ücret alıyor. Ama maaşlarımız asgari ücret üzerinden yatıyor” dedi.
Dava açtıktan sonra kendilerine biner lira ödenmesinin önerildiği, kendilerine hiçbir faydası olmayan ara bulucu sürecini beklemek zorunda kaldıklarını ifade eden Gerçe, “Bizim avukatımız da bu komik rakam karşısında 5’er bin lira istedi. Bu süreç tamamlandıktan sonra kişi başı 350 lira ödememiz gerekti. Şimdi dava bekliyor” dedi.
‘DEMİR GELMEMİŞ DEYİP 3 GÜN TATİL VERİYOR’
Demir fiyatlarının geçen yıla oranla iki katına çıkması ile sıkıntıların devam ettiğini dile getiren Gerçe, “İşe başlamış olanlar devam ettiriyor. Muhtemelen ya stokları var elerinde ya da belli bir noktaya getirmiş oldukları için işi devam ettiriyorlar. Ama çalışma eskisi gibi değil. 3 gün tatil veriyor işçiye. Çünkü demir gelmemiş. İşveren önünü göremiyor. İşçi kaybediyor. Krizin inşaat sektörünü yavaşlattığı net şekilde görülüyor” dedi. İnşaat sektörü gözde olduğu dönemde de işçinin durumunun iyi olmadığını ifade eden Gerçe, “Yağmur yağsa şimşek çaksa, demir gelmese de işçinin kendi kesenden gidiyor. Çalışmasa da işçinin yevmiyesini yazması gerekiyor ama yazmıyor. Türkiye’de yasalar işverenden yana işletiliyor. Herkes ağzını açtı mı ‘Allah, Muhammed’ diyor ama düzenlemeye gelince işçiden yana bir düzenleme olmuyor” dedi.
‘İŞ GÜVENLİĞİ YOK, GERGİN ORTAMDA ÇALIŞIYORUZ’
İş güvenliğinin de iş cinayetlerinin yoğun olduğu inşaat işçileri için önemli bir konu olduğunu ifade eden Gerçe, “Şu an Türkiye’de tamamen bir denetimsizlik, başı bozukluk var. Şimdi de belirsizlikler... Dolayısıyla daha gergin bir ortamda çalışıyorsun. Zaten iş güvenliğini denetlemekle görevli olan İSG firmaları maaşını işverenden alıyor. Dolayısıyla bu insanların işyerlerine geldiklerinde sağlıklı bir iş güvenliği hizmeti vermeleri mümkün değil. Emniyet kemeri yoksa ya da takmamışsa işi durduramıyor. Çünkü durdurması durumunda bir dahaki sefere o işverenden iş almamaktan korkuyor. İşçinin yaşamına bile işveren karar veriyor” dedi.
‘PATRON İŞÇİNİN ÖRGÜTSÜZLÜĞÜNDEN FAYDALANIYOR’
Yaptıkları ağır iş karşısında ücretlerinin yüksek olmadığını belirten Gerçe, “Açlık sınırının 2 bin yoksulluk sınırının 6 bin liranın üstünde olduğu bir dönemde 100-120 lira ücret olur mu? Ama işverenler maliyeti düşürebilmek için işçilerin ücretlerini düşürüyor ya da işsiz bırakıyor” dedi.
Patronun çareyi işçileri örgütsüzleştirmede bulduğunu dile getiren Gerçe, “Demirin fiyatı, çimentonun fiyatı bellidir. Daha aşağıya alayım diyemiyor. Ama işçiye bu fiyata çalış diyebiliyor. Örgütsüz işçi hakkını hukukunu almak için birleşmekte zorlanıyor. O yüzden işçilerin mutlaka daha cesur olmaları gerekiyor. Haklarını talep etmesi gerekiyor. Ağlamayan çocuğa meme yok. İşçi de konuşarak bir araya gelerek talep eder. Çocuklarımız için daha iyi bir gelecek istiyorsak daha örgütlü olmalıyız. Ölü bir baba hiçbir işe yaramıyor. Bu yüzden inşaat işçileri olarak birlikte hareket etmeliyiz” diye konuştu.
