Diyarbakır Kitap Fuarı: Yaşamı edebiyat ve direniş güzelleştirir

TÜYAP tarafından düzenlenen ve 120 yayınevinin katıldığı Diyarbakır 6’ncı Kitap Fuarı, Fuar ve Kongre Merkezi’nde ikinci gününde devam ediyor. 250’ye yakın yazarın katıldığı fuarda, şiir dinletisi, panel, söyleşi ve belgesel gösterimlerinin yanı sıra çok sayıda etkinlik düzenleniyor. Okuyuculardan yoğun ilgi gören fuarda, Kürtçe yayıncılık yapan yayınevleri de stantlar açtı. Bu yayınevlerinden biri de farklı mahkemeler tarafından 89 kitabı toplatılan Aram Yayınları. 89 kitabından yoksun stant açan Aram Yayınları çalışanları, fuar alanında okurlarını bekliyor.

‘SAHİPLENİLMESİ GEREKİYOR’

Aram Yayınları editörlerinden Ulaş Güldiken, kurdaki hızlı artışın kağıt fiyatlarına yansımasının dergi ve kitap yayıncılığı açısından ciddi bir sorun yarattığını belirterek, “Kuşkusuz mütevazı imkanlarla yayım hayatına devam eden Aram Yayınları da bu krizden etkilendi. Aram Yayınları çok fazla engelle mücadele ediyor. Yayıncı doğru politikalarla, yayın kalitesini de koruyarak ve doğru bir strateji ile yayın hayatına devam ettiğinde, bu dönemleri daha rahat atlatabiliyor. Zor süreçten geçen Kürt yayınevleri bu dönemde daha fazla sahiplenilmesi gerekiyor” dedi.

‘KÜRTÇE ANONS YOK’

TÜYAP’ın kentte dört yıl süreyle fuar düzenlememesinin gerekçelerini gerçekçi bulmadıklarını ifade eden Güldiken, bunun ekonomik nedenlerden çok politik nedenlerden kaynaklandığını belirtti. Güldiken, “Ne değişti de fuar düzenleme kararı alındı. OHAL isim olarak kaldırılmış olabilir. Ancak uygulamaları kaldığı yerden devam ediyor. 89 kitabımız yasaklı. Kitaplar üzerindeki yasak kaldırılmadı. Diyarbakır aynı Diyarbakır, Kürtler aynı Kürtler, neticede ara dönemde TÜYAP’ın katılmaması sonucu DBP’li belediyeler fuar düzenledi. Çok butik, kaliteli ve renkli geçti. Diyarbakır bir Kürt kenti. Burada Kürtçe anons yok. İmza etkinlikleri, paneller olsun hiçbirinin anonsu Kürtçe yapılmıyor. Dört yıl önce Kürtçe anonslar yapılırdı” şeklinde konuştu.  

‘OKURLARI FUARA BEKLİYORUZ’

Fuarın kültürel ve zihinsel katkılarda bulunduğunu söyleyen Güldiken, şunları dile getirdi: “Kentler, politik, psikolojik ve ekonomik olarak kriz yaşayabilir. Bu tip dönemlerde kültür etkinlikleri, kentin kültürel ve zihinsel atmosferine büyük katkıda bulunuyor. Okur bu fuarı bir fırsata dönüştürmeli. Diyarbakır’daki okurları fuar alanına bekliyoruz.”

‘BASKIYA RAĞMEN KÜRTÇE KİTAPLARDA ARTIŞ VAR’

Kürt PEN Derneği Eşbaşkanı Osman Özçelik fuarın düzenlenmesinin önemine işaret ederek, “Aradan geçen dört yıldan sonra TÜYAP’ın Diyarbakır’da kitap fuarı düzenlemesi bizi mutlu etti. Maalesef TÜYAP, programında başta Kürtçeye yer vermedi. Kürt PEN olarak Kürtçe olmasa protesto edeceğimizi söyledik. Fuarın açılışına bir gün kala Kürtçe programı da açıkladılar” dedi.

Cezaevinde olan ve kitapları fuarda satılan Kürt yazarlara dikkat çeken Özçelik, “Kürtçe yazan ve hakkında dava açılmayan tek bir Kürt yazar dahi kalmadı. Kürtçe üzerinde devam eden bunca baskıya rağmen Kürtçe kitaplarının gün be gün arttığını görüyoruz. Kürtçe yazan genç Kürt yazarlar ve yine bununla beraber Kürtçe okuma oranının yükseldiği bizi mutlu ediyor ve umutlandırıyor. Yaşam edebiyatla, sanatla güzelleşir. Coğrafyamızda buna direnişi de eklemek lazım” dedi.

Ekonomik krizden nasibini alan yayınevlerinin zorlu günler geçirdiğine değinen Özçelik, Kürt yayınlarının bundan daha fazla etkilendiğini söyledi. Kürt okurlara seslenen Özçelik, Kürtçe kitaplara ilgi gösterilmesini ve Kürt yayınevlerinin okurlarının desteği ile ayakta kalabileceğini dile getirdi.

‘DİLLER ÖZGÜR OLMALI’

Yazar Şeyhmus Diken kent sakinlerinin 6 gün boyunca açık olacak olan fuar alanını ziyaret etmesi gerektiğini söyledi. Fuarın dinlendirici ve eğitici yönünü anlatan Diken, “Kitap okuyan insanın itibarı, parası olan insandan daha fazladır. Derler ya bir yere kıyafetlerinizle girersiniz, konuştuklarınız ve düşüncelerinizle çıkarsınız. Kitaplardan uzak durmamak lazım, okumak lazım” dedi.

Anadilde eğitimin gerekliliği üzerinde duran Diken, Kürt çocuklarının eğitim hayatına dezavantajla başladığını söyledi. Diken, “Kürt çocukları eğitim hayatına 1-0 mağlup başlıyor. Evinde, sokağında, köyünde Kürtçe konuşan Kürt çocuğu, okula gittiğinde bilmediği bir dil ile karşılaşıyor. Dillerin önündeki engel ve kısıtlamalar kaldırılmalı. Bir dilin resmi dil olması ya da olmaması önemli değil. Diller özgür bırakılmalı” ifadelerini kullandı. (Diyarbakır/MA)

Kürt yayınevleri: Kürt okurlar Kürtçe eserlere ilgi göstermeli

Mıgırdiç Margosyan: O eski Diyarbakır benim yazdığım kitaplarda kaldı

‘MIGIRDİÇ MARGOSYAN BURANIN KONUĞU DEĞİL EV SAHİBİDİR’

Diyarbakır Kitap Fuarı’nda Şeyhmus Diken ve Mıgırdiç Margosyan’ın katılımıyla “Diyarbakır’ı yazmak” söyleşisi düzenlendi. Şeyhmus Diken konuşmasında fuarın onur yazarı olan Margosyan için “O buranın konuğu değil ev sahibidir.” dedi. Margosyan da kendisine yöneltilen “TÜYAP’ın onur konuğu olmayı nasıl karşıladınız” sorusuna “Buruklukla” yanıtını verdi. Söyleşinin açılışını yapan Şeyhmus Diken söyleşi boyunca kendi yapıtlarından hiç bahsetmedi. Bu durumu ise “Diyarbakır’ı yazmayı konuşuyorsak Mıgırdiç Margosyan üzerinden konuşmak lazım.” sözleriyle açıkladı. Diken, Margosyan’ı tariflerken “Hafızayı gün yüzüne çıkartmış, bizi kendimizle yüzleştirmiş biri” ifadelerini kullandı.

‘GAVUR MAHALLESİ İLK ÇIKIŞ NOKTAM’

Söyleşinin ikinci kısmında önce Margosyan kısa bir konuşma yaptı. Margosyan konuşmasına, “Bazı muktedirler, televizyonlarda ve başkaca yerlerde “Kürdüyle, Türküyle Çerkeziyle diye başlayıp ve uzayan kardeşiz cümleleri kurarlar. Ermeni ne zaman diyecekler diye hep bekledim ama demiyorlar. Bir defa da Ermeni ve Rumlar deseler... Bu çelişkidir.” sözleriyle başladı. Margosyan doğduğu mahalle, Gavur Mahallesi (Xançepek) için “ilk çıkış noktam” dedi. “Ben icat etmedim bu mahalleyi, elimde olmadan doğdum. Doğduktan sonra da hep gavur dediler.” diyen Margosyan “Küçükken yaptığımız kavgalar oyun yüzündendi, ama bu kavgalar daha bitmedi” şeklinde konuştu. (Diyarbakır/EVRENSEL)