‘Mülteciler Suriye’deki tampon bölgelere gönderilmek isteniyor’

Metehan UD
İzmir

İzmir İl Göç İdaresinin, il dışından gelen Suriyeli mültecilerin kayıtlarını kabul etmemesi mültecilere zorluk yaşatıyor. Mülteciler, hastaneye gidemeyen çocuklarını okula kayıt edemiyor ve yardım alamıyor. Halkların Köprüsü Derneği Başkan Yardımcısı Yıldırım Şahin ise yaşam koşulları kötüleştirilen mültecilerin ülkelerine geri dönmeye zorlandığını dile getirdi.

Geçici Koruma Yönetmeliğinin verdiği haklardan faydalanabilmek için Suriyeli mültecilerin bulundukları illerde kayıtlı olması lazım aksi takdirde yönetmelikte kısıtlı haklardan yararlanamıyorlar. Farklı bir ilde kayıtlı iken İzmir’e gelen Suriyeli mülteciler İl Göç İdaresi’ne gittiklerinde ret cevabı alıyor. Müdürlük bu mültecilerin kayıtlarını kabul etmiyor. İl Göç İdaresinin kayıt almaması mülteciler açısından hayati problemlere sebep oluyor. Prosedürlere göre geçici koruma statüsündeki Suriyeli başka bir ile kaydını yaptırabiliyor ancak İzmir Göç İdaresi Müdürlüğü bu kayıt işlemi için ‘geçerli’ bir gerekçe istiyor. Müdürlük, çalışma izni, okul kaydı ve sağlık raporu olmadığı sürece il içinde oturma bulunma talebini kabul etmiyor. 5-6 ay süren kimlik işlemleri daha da imkansız hale geliyor.

‘HASTANEYE GİDEMİYOR, YARDIM ALAMIYOR’

Bu bürokratik engeller, mültecinin kent içinde ‘kaçak’ yaşamasına sebep olurken, çocuğunu okula kayıt edemiyor, sağlık hakkından faydalanamıyor, resmi olarak ev kiralamıyor ve Kızılay’ın Avrupa Birliği’nin verdiği bütçe üzerinden dağıttığı yardım kartlarını alamıyorlar. Özellikle bu durumdaki mültecilerin hastanelere gidememesi sağlık açısından önemli sorunlar doğurabiliyor. Yaşadıkları sağlık problemlerinin kendiliğinden geçmesini ya da eczanelerden aldıkları ilaçlarla çözmeye çalışıyorlar.

‘İŞ BULAMADIĞIMIZ İÇİN İZMİR’E GELDİK’

Konak’taki Göç İdaresi İl Müdürlüğü önünde konuştuğumuz Suriyeli mülteciler ise İzmir’e gelme sebeplerini bulundukları illerde yaşadıkları iş bulma sorunundan kaynaklı olduğunu anlatıyorlar. Patronların ve tarla sahiplerinin başvuru yapmadığı için mecburen kayıtsız çalışmak zorunda kaldıklarını belirten mülteciler  “Bulunduğumuz ilde iş bulamadığımız için İzmir’e geldik ancak gelirken izin alınması gerektiğini bilmiyorduk. İzmir’de de kayıt yapmıyorlar, bulunduğumuz ile geri gidip izin almamızı istiyorlar. Biz yiyecek ekmek parasını günü birlik işlerden sağlamaya çalışırken nasıl Antep’e gidip izin alıp geri dönelim? Yarın ne olacağım, günlük iş bulup bulmayacağım bile belli değil. Ev sahibi kira istiyor, çocuklar okula gitmek. Ne yapacağımızı bilemiyoruz. Kaç defa geldik buraya hep geri çeviriyorlar” dedi.

‘SURİYE’YE DÖNMELERİ AMAÇLANIYOR’

Uygulamaya dair İzmir’de mültecilerle ilgili çalışma yapan Halkların Köprüsü Derneği ile konuştuk. Dernek üyeleri yakın zamanda benzer sorunları yaşayan Suriyeli mültecileri Basmane’deki evlerinde ziyaret ederek sağlık taraması yaptı. Dernek başkan yardımcısı Yıldırım Şahin, Türkiye’nin Suriyeli mültecilere hayatı zorlaştırarak, Suriye’de oluşturduğu tampon bölgelere gitmeyi mecbur bırakmaya çalıştığını ifade etti.

‘TAMAMEN GÖRÜNMEZ HALE GELİYORLAR’

İzmirli yerel yöneticilerin de kente gelişleri durdurmak için prosedürel engeller çıkardığını da ekleyen Şahin “İzmir’e gelinmesini engellemek, yönetmeliklerde olmayan biçimde zorlaştırılıyor. Bir taraftan kayıtsızlığın verdiği şartlardan dolayı ucuza çalışırken diğer taraftan bu durum Türkiyeli emekçilerle yaşanan sorunları büyütüyor, daha çok hedef haline getiriyor. Suriyeli mülteciler tamamen görünmez hale geliyorlar. Mağduriyetleri daha da artıyor. Yapılması gereken çok açık. Coğrafi sınırlamaların kaldırılarak Türkiye’nin mülteci statüsünü tanıması ve mülteciliğin sağladığı hakları vermesi gerekiyor. Sonrasında vatandaşlık konusunda adım atılmalı. Bu insanların geri dönebilmesi için de Suriye’deki savaşın bitmesi, tamamen güvenli hale gelmesi ve kısacası vatan haline gelebilmesi lazım. Bu da kısa sürede mümkün değil” dedi.