Kalkınma Bankası teklifi, batan şirketler için mi?

Birkan BULUT
Ankara

Türkiye Kalkınma Bankası’nı yeniden yapılandıran kanun teklifi, Plan ve Bütçe Komisyonu’nda hızla kabul edildi. Teklife göre; bankanın fonları gelir ve kurum vergilerinden muaf olacak. Denetim mekanizmaları devre dışı bırakılacak, bankanın vereceği krediler için teminat ayrılmayacak.

Muhalefet partilerinin itirazlarına yol açan yapılandırmanın amaçları hükümet cephesince şöyle sıralanıyor:

■ Türkiye’nin kalkınma hedefleri doğrultusunda, sürdürülebilir büyümeye yönelik yatırımların ve projelerin desteklenmesi.

■ Sermaye ve fon kaynaklarının etkin kullanımının sağlanması.

■ Yurt içi, yurt dışı ve uluslararası ortak yatırımların finanse edilmesi.

■ Kar ortaklığı veya kiralama esaslı kredi işlemleri dahil, tüm kalkınma ve yatırım bankacılığı işlevlerinin rekabetçi, dinamik ve etkin bir şekilde yerine getirebilmesini sağlamak.

BAZI SORULAR BOŞTA KALDI!

Bütün bu üretimi desteklemeye yönelik açıklamalara rağmen, bazı sorular boşta kaldığı için muhalefet cephesi soruna kuşku ile yaklaşıyor. Görüşlerine başvurduğumuz Plan ve Bütçe Komisyonu üyesi CHP Ankara Milletvekili Bülent Kuşoğlu, komisyondaki görüşme sırasında bankanın kredi fonun hangi kaynak ile yaratılacağını sorduklarını, karşılığında ‘hazine’ yanıtını aldıklarını, yanıtın hiç de gerçekçi olmadığını vurguladı.

Türkiye Kalkınma Fonu’na birçok muafiyetin tanındığına dikkat çeken Kuşoğlu, “Yapmak istedikleri şu olabilir iflas etmekte olan sıkıntılı firmaları bu fon kapsamına alıp Hazinenin yükünü buraya aktarmak” dedi.

Bankanın burada belli firmaları kayırabileceğini belirten Kuşoğlu, bu teklifin Türkiye’te danışmanlık için gelen McKinsey firmasından geldiğini düşündüklerini söyledi.

FON HANGİ KAYNAKLA OLUŞTURULACAK?

Teklifin kanun olarak kabul edilmesi durumunda Türkiye Kalkınma Fonu adında bir fon ve onun alt fonları oluşturulacak. Teklifte bu fonun hangi kaynakla oluşturulacağı net olarak belirtilmezken, fonun idari, mali ve operasyonel iş ve işlemlerin banka tarafından gerçekleştirileceği ifade edildi. Öte yandan Türkiye Kalkınma Fonu  ve alt fonlar gelir ve kurum vergisinden muaf tutulacak. Bu muafiyet, bunların kazanç ve iratları üzerinden gelir Vergisi Kanunu ile Kurumlar Vergisi Kanunu uyarınca yapılacak vergi kesintilerini de kapsayacak.

TAMİNAT ŞARTI ARANMAYACAK

Kalkınma Bankası’nın her türlü ihtiyati tedbir, ihtiyati haciz ve icranın geri bırakılması taleplerinde teminat şartı aranmayacak. Bankanın amaçları doğrultusunda taşınmaz mal alım satımı ile açtığı kredilerin teminatını teşkil eden taşınır ve taşınmaz malların icrada, iflasta veya haricen satışında banka üzerinde kalması halinde, satış devir ve intikal ile ilgili her türlü işlemler, girdiği ihalelerle ilgili işlemler, tahvil ihracı dahil yurt dışından temin ettiği krediler ve bu kredilere ait işlemler, açılan kredilere mahsuben yapılan tahsilatlar, mahkemeler ve icra daireleri nezdinde açacağı dava, takip ve talepler, teminattan, damga, veraset ve intikal, banka ve sigorta muameleleri vergilerinden ve tüm harçlardan istisna olacak.

Yayımlandığı tarihte yürürlüğe girecek kanun hükümlerini Cumhurbaşkanı yürütecek.

BANKADA ÇALIŞANLARIN HAKLARI DA GASP EDİLECEK

Teklif, Kalkınma Bankası çalışanlarının özlük haklarını da hedef alıyor. Bankada örgütlü Büro Emekçileri Sendikası teklife itiraz dilekçesi ile karşı çıktı. Komisyon görüşmesinde yer alan KESK Mali Sekreteri Elif Çuhadar, çalışanlar adına taşıdıkları endişeleri şöyle sıraladı: “Bankanın oldukça iyi eğitimli ve pek çok önemli değerlendirmelerle belirlenmiş personelin yaşayacağı mağduriyetler göz ardı edilmiştir. Teklifle birlikte çalışanların Yüzde 30’u emekliye sevk edilecek. Buradaki emekçiler özel bir statüyle çalışıyor ve teklifle birlikte İş Kanununa tabi olacaklar. Ayrıca kurumun genel merkezi İstanbul’a taşınıyor. Yeni sistemde özlük hakları ne olacak, bu şekilde çalışmak istemeyip başka kamu kurumlarına gönderileceklerin hakları korunacak mı bunlar belirsiz. Bu nedenle biz  zorla emekliliğe karşıyız ve çalışacak olanların da aynı statü ve özlük haklarının korunmasını istiyoruz” dedi. 

İŞSİZLERİN PARASI BANKALARA NEDEN UCUZ KREDİ OLDU?

Halkların Demokratik Partisi (HDP) Parti Sözcüsü İstanbul Milletvekili Saruhan Oluç ise , İşsizlik Fonu’ndan kamu bankalarına sermaye akışı yapıldığı iddialarına ilişkin Meclise soru önergesi verdi. Oluç, yanıtlaması istemiyle Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak’a şu soruları yöneltti:

“■ Yasada ‘fon gelirleri işsizler haricinde hiçbir maksat için kullanılamaz’ hükmü bulunmasına rağmen, İşsizlik Sigortası Fonu’nun elinde tuttuğu Hazine tahvillerinin satılarak kamu bankalarına sermaye aktarımında kullanıldığı iddiası doğru mudur?

■ Bu paranın, geri tahsili sürecinin şeffaf bir şekilde yürütülmesi için bir çalışmanız var mıdır?

■ Cari piyasa faizi yüzde 20’lerde olmasına rağmen bu işlemlerin yüzde 10 faiz oranları ile yapılmış olmasının sebebi nedir?​”

İşsizlik fonundan kamu bankalarına 11 milyar TL kaynak aktarıldı