Fazıl Say’dan Anadolulu bir flüt konçertosu

Özlem ERTAN

İstanbullu müzikseverler Borusan İstanbul Filarmoni Orkestrası’nın (BİFO) sezon açılış konserini uzun zamandır heyecanla bekliyordu. Ne de olsa Fazıl Say’ın, başarılı flüt sanatçısı Bülent Evcil için ve Borusan Sanat’ın siparişi üzerine bestelediği “Flüt Konçertosu”nun dünya prömiyeri 2018-2019 sezonunun ilk konserinde yapılacaktı. Zaman geçti ve beklenen an geldi. 4 Ekim akşamı Lütfi Kırdar Konser Salonu’na giden müzikseverler, şef Sascha Goetzel yönetimindeki BİFO’nun eşlik ettiği Bülent Evcil’den Fazıl Say’ın hem Anadolu’dan hem de Klasik Türk Musikisi’nden izler taşıyan yeni konçertosunu dinleme imkânı buldular.Ancak öncesinde Rus besteci Mikhail Ippolitov-Ivanov’un Rus coğrafyasının etnik ve müzikal renkliliğini taşıyan “Kafkas Eskizleri” adlı eserinin dördüncü yani son bölümü icra edildi. Bu bilindik parça konser için iyi bir başlangıçtı. Ardından piyanist ve besteci Fazıl Say, sanatseverlerin dinmek bilmeyen coşkulu alkışları eşliğinde sahneye çıkıp kısa bir konuşma yaptı. Öncelikle Bülent Evcil için bestelediği “Opus 76 Flüt Konçertosu”nun Anadolu müziğinden yoğun etkiler taşıdığından bahseden Fazıl Say, konçertoyu bestelerken flütü bir öykü anlatıcısı gibi düşündüğünü de belirtti.

DÖRT YIL ARADAN SONRA

Bu eser, 2014 senesinde BİFO ile Fazıl Say arasında yaşanan gerginliğin son bulduğunu müjdelemesi bakımından da önem taşıyor. Dört yıl evvel Fazıl Say ile BİFO’nun onursal şefi Gürer Aykal, birlikte çalışmama kararı almıştı. Bunun üzerine Borusan Sanat, ‘BİFO & Fazıl Say Festivali’ni kaldırmıştı. Orkestra ile Fazıl Say’ın bu güzel eser dolayısıyla dört yılın ardından yeniden bir araya gelmesi çok sevindirici.

Aynı zamanda BİFO’nun solo flüt sanatçısı olan başarılı müzisyen Bülent Evcil, Fazıl Say’ın diğer eserlerinin icrasına da katılmıştı. Dolayısıyla iki sanatçı birbirini iyi tanıyor. Bülent Evcil, bir süredir Fazıl Say’dan bir flüt konçertosu bestelemesini istiyormuş ve sonunda bu rüyası gerçek olmuş.

ANADOLU’DAN İSTANBUL’A…

Diğer dinleyicileri bilmem ama ben üç bölümden oluşan konçertonun ilk bölümünde kendimi Anadolu bozkırlarında hayal ettim. Kâh kaval çalan bir çoban canlandı gözümün önünde, kâh köçekler. Zira köçekçeler de var ilk bölümde. İkinci kısım ise beni yeniden İstanbul’a getirdi, ama eski İstanbul’a. Hani duyguların daha değerli, aşkların daha uzun ömürlü olduğu geçmiş zamanlara… Hicaz ve hisar buselik makamlarındaki ezgiler flütün ve orkestranın uyumuyla su gibi aktı. Bu konçertonun en dikkate değer özelliklerinden biri de solo enstrümanın, Fazıl Say’ın da değindiği gibi, bir öykü anlatıcısı gibi konumlandırılmış olması. Flüt, teknik ustalık göstermek kaygısına düşmeden orkestra ile birlikte müzikte gizlenen hikâyeleri anlatıyor.

Üçüncü ve son bölüm ise bas flüt ve orkestra için yazılmıştı. Flütten çok daha pes bir sesi olan bas flüt, Mevlevi ayinlerinde duymaya alıştığımız ney gibiydi. Hâl böyle olunca ulvi bir havanın içinde bulduk kendimizi. Finale yaklaşırken durgunluk yerini ses patlamalarına bıraktı. Sonunda böyle bir patlamayla eser bitti. Op. 76 Flüt Konçertosu’nda Anadolu’nun ritimleri, makamları ön planda. Eminim ki Türkiye dışında da sevgiyle, ilgiyle dinlenecektir. Eseri dünya prömiyerinde Bülent Evcil’den ve BİFO’nun güzel yorumundan dinleyenler şanslıydı. Dinleyicilerin dinmek bilmeyen alkışlarıyla sahneye çağrılan Bülent Evcil, Fazıl Say’ın diğer eserlerindeki flüt için yazılmış bölümlerden hazırladığı bir derlemeyle bis yaptı.

SONRAKİ KONSERDE KANUN KONÇERTOSU

BİFO’nun sezon açılış konserinin ikinci bölümünde ise Maurice Ravel’in “La Valse” adlı eseri ile Ottorino Respighi’nin senfonik şiiri “Roma Çamları”nı dinledik. BİFO’nun güzel, uyumlu icrasıyla iki eserin de keyfini sürdük diyebilirim. BİFO’nun sonraki konseri 8 Kasım Perşembe akşamı yine Lütfi Kırdar’da. Türk Beşleri’ne ayrılan konserde BİFO’yu bu kez onursal şef Gürer Aykal yönetecek. Konserde Hasan Ferit Alnar’ın “Kanun Konçertosu”nu Serkan Mesut Halili; Ulvi Cemal Erkin’in “1. Piyano Konçertosu”nu ise Gülin Onay yorumlayacak. Yine Anadolu’nun seslerine, makamlarına kucak açan renkli bir konser olacak, kaçırmayın.