İzmir Körfez Geçiş Projesinin iptali için açılan dava görüldü

Metehan UD
İzmir

Bilirkişi raporları doğrultusunda yürütmeyi durdurma kararı verilen İzmir Körfez Geçiş Projesi'ne karşı açılan kritik sürece girildi. Davanın bugün görülen duruşmasında çevre ve meslek örgütleri projenin hem doğa hem de kent kültürüne vereceği zararlara dikkat çekerek iptalini istediler. Mahkemenin vereceği karar beklenecek.

AKP'nin yerel seçim bildirgesinde yer alan İzmir Körfez Geçiş Projesi'ne karşı EGEÇEP, TMMOB, Doğa Derneği ve 85 yurttaş tarafından açılan dava görüldü. İzmir Bölge Adliye Mahkemesi'nin duruşma salonunda görülen davada projenin İzmir Körfezi'ne vereceği zararlar dile getirilerek verilen ÇED olumlu kararının iptal edilmesi istendi. İzmir 3. İdare Mahkemesi tarafından görülen duruşmaya avukatlar dışında, EGEÇEP, TMMOB'a bağlı odaların yöneticileri, yurttaşlar, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ile Karayolları Genel Müdürlüğü bürokratları ve davaya bakanlığın yanında müdahil olan İnciraltı 2. Nesil Platformu da katıldı.

EGEÇEP Avukatı Arif Ali Cangı, Körfez Geçiş Projesi'nin İzmir Büyükşehir Belediyesi'nin Körfezi Rehabilite etme projesi ile çeliştiğini dile getirdi. İzmir'in yaşanabilir bir kent olması ve kimliğini devam ettirebilmesi için Gediz Deltası ile İzmir Körfezinin korunması gerektiğini de ekleyen Cangı projenin İzmir'i İstanbulluştırma projesinin bir parçası olduğunu da ifade etti. Aksi durumda kentin yaşanmaz hale geleceğini de vurgulayan Cangı kamu yararının olmadığını da belirtti.

Şehir Plancıları Odası İzmir Şube Başkanı Özlem Şenyol da söz konusu Körfez Geçiş Projesinin, İzmir-Manisa 100 binlik Çevre Düzeni Planları'nda ve İzmir Büyükşehir Belediyesi'nin 2030 yılı için hazırladığı ulaşım master planlarında yer olmadığını hatırlattı ve kent açısından ihtiyaç olmadığını ifade etti. Davacılar arasında yer alan Jeofizik Mühendisi Erhan İçöz de, projede 50 metreden daha fazla sondaj çalışmasının yapılmadığının bilgisini vererek "Deprem bölgesi olan İzmir'de 6 şiddetinden daha fazla bir depremde ne olacağı planlanmamış. Gerçek anlamda bir taşıma için 150 metre derinlere kadar inilmeli" dedi. İçöz, köprü ayaklarının bulunacakları alanda arkeolojik açıdan inceleme yapılmadığının bilgisini verdi.

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ile Karayolları Genel Müdürlüğü'nün avukatları ve bürokratları ÇED dosyasının usüle uygun olduğunu ve geçeceği bölgelere zarar vermeyeceğini ileri sürdüler. Bilirkişi raporuna da karşı çıkan taraf ek bilirkişi incelemesi ve davanın reddedilmesi gerektiğini de talep ettiler.

Mahkeme kararını önümüzdeki günlerde açıklayacak.

KÖRFEZ GEÇİŞ PROJESİ NEDİR?

İzmir Körfez Geçişi Projesi, 2014 tarihli mahalli idareler seçimlerinde AKP'nin İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı adayı olan, dönemin Ulaştırma, Haberleşme ve Denizcilik Bakanı, şimdi ise meclis başkanı olarak görev yapan Binali Yıldırım‘ın seçim bildirgesinde yer alan 1.414 projenin birinci sırasında “Körfez’in Altın Gerdanlığı” adıyla yer almıştı. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Mart 2017’de körfezi kuzeyde Çevre Otoyolu Çiğli bağlantısı ile güneyde İnciraltı'nı bağlaması planlanan İzmir Körfez Geçiş Projesi’nin çevresel etki değerlendirme (ÇED) olumlu raporunu onayladı. Kuzeyde İzmir Atatürk Organize Sanayi Bölgesi’nin batı yakasındaki İzmir Çevre Yolu’nun Sasalı kavşağından başlayan İzmir Körfez Geçişi Projesi, güneyde Çeşme Otoyolu ile birleştiği kavşakta sonlanması hedeflenmişti. Proje 12 km otoyol, 16 km raylı sistem tramvay olarak öngörülmekte bu kapsamda kuzeyde 4.2 km ayaklar üzerinde köprü ( körfez tarama kanalı üzerinde 200 mt kadar asma köprü şeklinde), 800 mt bir yapay ada ve 1.8 km. batırma tüp tünel yapılması planlanıyordu.

FLAMİNGOLARIN YAŞAM ALANLARI TEHLİKEDE

Projenin kuzey ayağında yer alan Gediz Deltası, flamingolar başta olmak üzere çok sayıda kuş türünün dünyadaki en önemli yaşama alanlarından biri. Türkiye’deki 14 uluslararası öneme sahip Ramsar Alanı’ndan biri olan Gediz Deltası, aynı zamanda Doğal Sit Alanı olarak korunuyor. Türkiye’nin en büyük yüz ölçümüne sahip kıyı sulak alanlarından biri ve 40 binden çok flamingonun yuvası olan İzmir’in Gediz Deltası, UNESCO’nun Dünya Doğa Mirası ile ilgili dört kriterinin tamamını sağlıyor. Bu nedenle alınan karar, dünya doğa koruma içtihadı açısından tarihi önem taşıyor.

MAHKEME YÜRÜTMEYİ DURDURMA KARARI VERDİ

Projeye karşı açılan davada atanan 11 bilirkişi hazırladığı raporla ÇED dosyasında projenin Körfezi ekosistemine yapacağı etkilere ilişkin değerlendirmelerin yetersiz olduğuna karar verdi. Rapor doğrultusunda İzmir 3. İdare Mahkemesi yürütmeyi durdurma kararı verdi. Bilirkişi raporlarında " projenin koruma alanları ve Gediz Deltası sulak alanı üzerinde oluşturabileceği olumsuz etkilerin yeterince incelenmediği, İzmir Körfezi Geçişi Projesinin il ya da bölge düzeyinde bir planın stratejisi olarak üretilmemiş olması nedeniyle planlama ilke ve esaslarına uygun olmadığı" ifadeleri yer alıyordu.