Arap basınında dörtlü Suriye zirvesi

Yusuf ERTAŞ

İstanbul’da gerçekleşen dörtlü Suriye zirvesini “Bugüne kadar benzeri görülmemiş” bir zirve olarak değerlendiren Arap basını “Suriye krizinin siyasi olarak çözüme kavuşturulması”, “İdlib’deki kırılgan ateşkesin güçlendirilmesi” ve“Suriye için yeni bir anayasa hazırlamakla görevli bir anayasa komitesinin ‘yıl sonundan önce’ kurulması” konularında anlaşmaya varılmasını öne çıkardı.

BENZERİ GÖRÜLMEMİŞ BİR ZİRVE

İlk bakışta Arap gazeteleri ve haber sitelerinin dörtlü İstanbul zirvesini “Benzeri görülmemiş bir zirve” olarak değerlendirmesi dikkat çekiyor. Rai Al Youm, “Suriye konusunda İstanbul’da düzenlenen bu güne kadar benzeri görülmemiş Türk-Rus-Fransız-Alman zirvesi İdlib’deki kırılgan ateşkesin güçlendirmeyi ve siyasi geçiş doğrultusunda harekete geçmeyi hedefliyor” diye yazdı. 

SURİYE’DE SİYASİ ÇÖZÜME ONAY

Arap gazetelerinin birçoğu Suriye’de siyasi çözüme onay verilmesi, İdlib ateşkes anlaşmasının güçlendirilmesi ve Anayasa komitesinin yıl sonundan önce kurulması ile ilgili dörtlü İstanbul zirvesinin sonuç bildirgesinde yer alan görüşlerini öne çıkardı. Rusya Alyoum, “Dörtlü zirve, Suriye’de siyasi çözümü onayladı ve İdlib anlaşmasını memnuniyetle karşıladı” başlığını kullandı. Middle East Online Haber Sitesi zirve haberini “İstanbul zirvesinde İdlib Anlaşması’nın desteklenmesine ilişkin dörtlü anlayış” başlığı ile okurlarına aktardı. Alkus Al Arabi “İstanbul Zirvesi, Suriye krizinin siyasi olarak çözüme kavuşturulması ve yıl sonundan önce bir anayasa komitesinin kurulması konusunda anlaşma ile sonuçlandı” başlığını kullandı. Birleşik Arap Emirlikleri gazetesi Al Halij, “İstanbul Zirvesi: Suriye ve mülteciler için siyasi bir çözüm” diye yazdı. Emaret Al Youm ise “Dörtlü İstanbul Zirvesi: Suriye'de siyasi çözüm konusunda fikir birliği” başlığını tercih etti.

ZEMİNDE KARŞILIĞI YOK

“İstanbul zirvesinin sınırlı sonucu, ev sahibi Türkiye’nin kendi Cumhurbaşkanının faaliyetlerini vurgulama ve bölgesel konular üzerindeki etkisini gösterme çabasına dönüştü” diye yazan Londra merkezli Al Arab gazetesi zirvenin sonucunun sınırlılığına ve zirveye katılan güçlerin çelişkili gündemlere sahip olduğuna dikkat çekti. Gazete, yapılan açıklamaların zeminde karşılığının olmadığının altını çizdi. Gazetede “Rusya, Fransa, Almanya ve Türkiye liderleri Cumartesi günü iyimser açıklamalar yaptılar. Ancak, bu açıklamaların, İdlib’deki kırılgan ateşkesin güçlendirilmesi ve siyasi bir geçişe doğru ilerlemenin gerekliliği konusunda anlaşmaya varılmasına rağmen zirvenin arkasındaki çatışan gündemler nedeni ile zeminde karşılığı yok” yorumu yapıldı. Gazete devamla, “Gözlemciler zirvenin sınırlı sonuçlarını, Rusya’nın Suriye'deki müdahalesinin sonuçlarına daha geniş meşruiyet arayışı, ev sahibi Türkiye için ise, Cumhurbaşkanının faaliyetlerine odaklanma ve bölgesel sorunlara etkisini gösterme çabası olarak değerlendiriyor” diye yazdı.

SURİYE SAHNESİNDE YOĞUN SİYASİ HAREKETLİLİK

Al Arab Al Jedid gazetesi bölgede devam eden anlaşmazlıklara ve zirvede ABD’nin yokluğuna dikkat çekti. Gazete, “Suriye İstanbul zirvesi: Çatışan anlaşmazlıklar ve ABD’nin yokluğunda anlaşma umudu” başlığı ile okurlarına aktardığı haberde şu değerlendirmede bulunuldu: “Suriye sahnesi yoğun bir siyasi hareketlilik içerisinde bulunuyor. Türk, Rus ve Fransız Devlet Başkanları ve Almanya Başbakanı'nın katılımıyla İstanbul’un ev sahipliği yaptığı dörtlü zirvenin ilk aşaması Cumartesi günü, Ankara’nın zirveden Suriye’de siyasi çözüm doğrultusunda bir yol haritası ilan ederek çıkılması konusundaki çabasının gölgesinde başladı. Ancak bu, Moskova, Suriye çözümüne uygun mekanizma ve taktiklerle sınırlı olduğunu söyleyerek farklılıkların önemini azaltmaya çalışsa da Rusya ve Avrupalılar arasında görüş ayrılıklarının derinleşmesi ve ABD’nin yokluğu ile çatışıyor.”

SURİYE’NİN BİRLİĞİNE VE EGEMENLİĞİNE BAĞLILIK

Suriye gazetesi Al Watan zirveden Suriye rejimini memnun eden bir sonucun çıktığının altını çizdi. Gazete “İstanbul Zirvesi, ‘Suriye'nin birliğine, egemenliğine ve bağımsızlığına bağlılık’, ‘krize siyasi çözüm dışında bir alternatif yok’ ve İdlib ile ilgili Soçi anlaşmasına tam destek ile sonuçlandı” diye yazdı.