Rusya-Ukrayna krizi: Kiev'de sıkıyönetim, Moskova'da nota

Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK), Rusya'ya ait savaş gemileriyle Ukrayna'ya ait savaş gemileri arasında Kırım açıklarındaki Azak Denizi'nde yaşanan gerginlik üzerine acil toplandı. Ukrayna lideri Petro Poroşenko, ülkesinde sıkıyönetim ilan edilmesini öngören karanameyi imzalarken Rusya ise sıcak temas nedeniyle Ukrayna'ya nota verdi.

Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK), Rus savaş gemilerinin, Kırım açıklarında Azak Denizi'nde Rusya kara sularını ihlal ettiği gerekçesiyle Ukrayna savaş gemilerine ateş açmasının ardından artan gerginlik üzerine acil toplandı.

Ancak Rusya, ‘sınırlarının ihlali’ gerekçesiyle toplantıya çağırdığı 15 üyeli konseyde gerekli olan 9 ülkenin desteğini alamadığı için toplantı, ‘Azak Denizi'ndeki Rusya-Ukrayna gerginliği’ başlığı altında yapıldı.

ABD'DEN 'KÜSTAH EYLEM' TANIMLAMASI

ABD'nin BM Daimi Temsilcisi Nikki Haley, İngiltere, Hollanda, Polonya ve İsveç adına yaptığı açıklamada, Ukrayna'nın egemenliği ve toprak bütünlüğünü desteklediklerini belirterek, konseyin “Rusya'nın provokasyonlarını, 'sınırlarının ihlali' başlığı altında değil, uygun bir gündem maddesi olarak ele alacağını” söyledi.

Rusya'nın hafta sonu ‘pervasızca’ gerginliği artırdığını belirten Haley, “Rusya'nın Ukrayna'nın Kerç Boğazı'ndan yasal geçişini engellemesi, uluslararası hukuku ihlal ediyor. Bu küstah eylem, uluslararası toplum tarafından kınanmalı ve asla kabul edilmemeli.” diye konuştu.

Haley, BMGK'de yaptığı konuşmada, ABD Başkanı Donald Trump ve Dışişleri Bakanı Mike Pompeo ile bu sabah konuştuğunu belirterek, Rusya ve Ukrayna arasındaki gerginlikten duyulan endişenin en üst düzeyde yansıtıldığını belirtti.

Rusya ve Ukrayna arasında yaşanan gerginlikten Rusya'yı sorumlu tutan Haley, “Başkan Trump'ın da birçok kez dediği gibi ABD Rusya ile normal bir ilişkiyi memnuniyetle karşılar ama Rusya'nın bunun gibi yasa dışı eylemleri ilişkilerin normalleşmesini imkansız hale getiriyor” dedi.

ABD'nin, Rusya'ya, Kırım'ı ilhakı nedeniyle uyguladığı yaptırımların devam edeceğini ifade eden Haley, bu tür gerginlikleri tırmandırarak Rusya'nın dünyadaki konumuna, ABD ve diğer birçok ülkeyle ilişkilerine daha fazla zarar vereceğini söyledi.

Rusya'nın BM Daimi Temsilci Yardımcısı Dmitry Polyanskiy ise Ukrayna'yı uluslararası hukuku ihlal etmekle suçladı.

Polyanskiy, “Bu provokasyonun önceden planladığı çok açık ve Batılı devletler destekledi” dedi.

Dmitry Polyanskiy, BMGK'nin ‘Ukrayna'nın tehlikeli eylemlerinin sorumluluğunu’ yüklenmemesi gerektiğini söyledi.

Polyanskiy Ukrayna Devlet Başkanı Petro Poroşenko'yu gelecek yıl yapılacak devlet başkanlığı seçimleri öncesi oylarını artırmak için gerginliği tırmandırmakla suçladı.

Polyanskiy, “Bu koşullarda iktidarda kalmayı nasıl başarabilir, provokasyon düzenle ve bir kez daha her şeyden Rusya'yı sorumlu tut, kendini kahraman ilan et ve reytinglerini artır” dedi.

Ukrayna'nın Birleşmiş Milletler Daimi Temsilcisi Volodymyr Yelchenko ise gazetecilere yaptığı açıklamada, Rus temsilcinin iddialarını yalanlayarak Rusya'yı uluslararası barış ve güvenliği tehdit etmekle suçladı.

Azak Denizi'nde Rus savaş gemileri ile Ukrayna savaş gemilerinin karşı karşıya geldiği belirtilmiş, Rus karasularına girdiği iddiasıyla Rusya'ya ait savaş gemileri Ukrayna savaş gemilerine müdahalede bulunmuştu.

Ukrayna Deniz Kuvvetleri Komutanlığı, Azak Denizi'ndeki Kerç Boğazı civarında, Rusya Federal Güvenlik Servisine (FSB) ait sınır güvenliği teknesinden Ukrayna savaş gemilerine ateş açıldığını ve 6 Ukrayna askerinin yaralandığını duyurmuş, gemilerin Rus özel kuvvetleri tarafından ele geçirildiği açıklanmıştı.

RUSYA DIŞİŞLERİ: UKRAYNA PROVOKASYON YAPTI

Rusya Federal Güvenlik Servisi, Azak Denizi'nde Ukrayna savaş gemilerinin limanlarına döndüğünü bildirdi. FSB'den yapılan açıklamada, Rus savaş gemilerinin müdahale ettiği Ukrayna savaş gemilerinin durumuna ilişkin bilgi verildi. Ukrayna Deniz Kuvvetlerine ait üç geminin limanlarına döndüğü belirtilen açıklamada, "Bu tür tehlikeli ve sorumsuz kararlar veren Kiev yönetimi, eylemlerinin sonuçları hakkında düşünmelidir." değerlendirmesi yapıldı.

Rusya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Mariya Zaharova, sosyal medya hesabından, Rus savaş gemileri ile Ukrayna savaş gemileri arasındaki sıcak temasa ilişkin açıklama yaptı. Kiev yönetiminin Kerç Boğazı'nda provokasyon yaptığını söyleyen Zaharova, “Haydut metodu ile önce provokasyon, sonra zorlayıcı baskı, ardından da saldırganlık suçlaması” ifadelerini kullandı.

'SAVAŞ DURUMU' VE SIKIYÖNETİM GÖRÜŞMELERİ

Bu gelişmeler sonrası Ukrayna Ulusal Güvenlik ve Savunma Konseyi Genel Sekreteri Aleksandr Turçinov, ülkenin savaş durumuna geçmesi için toplantı yapılacağını bildirdi.

Turçinov, Ukrayna basınına yaptığı açıklamada, Ukrayna Devlet Başkanı Petro Poroşenko'nun topladığı savaş kabinesinde  Azak Denizi’nde meydana gelen hadise ile ilgili olarak Ukrayna Savunma Bakanlığının rapor verdiğini aktardı.

Toplantıda Rus savaş gemilerinin Ukrayna savaş gemilerine yaptığı müdahalenin "askeri saldırı eylemi" olduğunun vurgulandığını belirten Turçinov, "Toplantıda ülkede savaş durumu ilan edilmesi için Ulusal Güvenlik ve Savunma Konseyinin toplanması önerildi." dedi.

Ukrayna Devlet Başkanı Petro Poroşenko, gerginlik sonrası ülkede sıkıyönetime geçilmesi önerisini desteklediğini bildirdi.

POROŞENKO ‘SAVAŞ HALİ’ KARARINI ONAYLADI

Moskova ile Kiev arasında Karadeniz'de yaşanan gerilimin ardından, Ukrayna lideri Petro Poroşenko ülkesinde sıkıyönetim ilan edilmesini öngören karanameyi imzaladı.

Poroşenko'nun imzaladığı kararnameye göre, sıkıyönetim, 25 Ocak 2019'a kadar geçerli olacak. Kararın nihai olarak Ukrayna Parlamentosu'nda da kabul edilmesi gerekiyor.

Rusya, izinsiz olarak karasularıan girmekle suçladığı Ukrayna gemilerine ateş açmış ve üç Ukrayna gemisini alıkoymuştu. Kiev, altı Ukraynalı askerin açılan ateş sonucu yaralandığını duyurdu.

Ukrayna parlamentosu da 28 Kasım'dan itibaren 30 günlük sıkıyönetime geçilmesini öngören kararı kabul etti.

30 GÜNLÜK SIKIYÖNETİM KARARI NE İÇERİYOR?

Parlamentodan, 330 milletvekilinden 276'sının oyu ile geçen kararname gereği, sıkıyönetim 28 Kasım Çarşamba günü yerel saat ile 09.00'da başlayacak. Ülkenin Rusya ve Transdinyester ile olan sınır bölgeleri dahil, bazı bölgelerinde uygulamaya girecek olan sıkıyönetim uyarınca anayasanın 11 farklı maddesindeki bazı temel hak ve özgürlüklere ilişkin kısıtlamalara gidilebilecek.

Kısıtlanabilecek maddeler arasında konut dokunulmazlığı, haberleşme ve iletişim özgürlüğü, kişi ve aile hayatının dokunulmazlığı, ikamet özgürlüğü, ifade ve düşünce özgürlüğü, seçim ve referandum hakkı, miting, gösteri, protesto, ekonomik ve eğitim hakları da bulunuyor.

RUSYA UKRAYNA'YA NOTA VERDİ

Rusya Dışişleri Bakanlığından yapılan açıklamaya göre, Ukrayna'nın Moskova'daki Maslahatgüzarı Ruslan Nimçinsko bakanlığa çağrıldı.

Ukrayna savaş gemilerinin, 25 Kasım'da, Rusya karasularında ve Karadeniz'de barışçıl kuralları ihlal ettiği gerekçesiyle Ukraynalı diplomat aracılığı ile bu ülkeye nota verildi.

‘RUSYA'YA YAPTIRIMLAR ARTIRILSIN’

Ukrayna'nın Birleşmiş Milletler (BM) Daimi Temsilcisi Volodymyr Yelchenko, Rusya'ya yönelik yaptırımların artırılması çağrısında bulundu.

Yelchenko, BM Güvenlik Konseyinde (BMGK) Rusya ve Ukrayna arasındaki gerginliğin görüşüleceği toplantı öncesi gazetecilere açıklama yaptı.

Volodymyr Yelchenko, “Rusya'ya yönelik yaptırımlar artırılmalı. Tek yol bu, çünkü Rusya başka bir dilden anlamıyor” dedi.

NATO: GEMİ VE ASKERLER BİR AN ÖNCE SERBEST BIRAKILSIN

NATO ve Avrupa Birliği (AB), Azak Denizi'ndeki Kerç Boğazı civarındaki gelişmeleri yakından izlediğini belirterek itidal çağrısında bulundu.

NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, “NATO, tüm üyeleriyle Ukrayna'nın toprak bütünlüğü ve egemenliğini destekliyor. Rusya'ya, el koyduğu Ukrayna'ya ait gemi ve askerleri bir an önce serbest bırakması çağrısında bulunuyoruz” dedi.

Stoltenberg, Brüksel'deki NATO-Ukrayna Komisyonu'nun olağanüstü toplantısının ardından düzenlediği basın toplantısında, “NATO, tüm üyeleriyle Ukrayna'nın toprak bütünlüğü ve egemenliğini destekliyor. Rusya'ya, el koyduğu Ukrayna'ya ait gemi ve askerleri bir an önce serbest bırakması çağrısında bulunuyoruz” ifadelerini kullandı.

Rusya ve Ukrayna arasında yaşanan gelişmelerin, son derece ‘ciddi’ olduğuna dikkati çeken Stoltenberg, “Ukrayna gemilerine yönelik askeri kuvvet kullanımının meşru bir açıklaması bulunmamaktadır” diye konuştu.

NATO Sözcüsü Oana Lungescu ise konuya ilişkin yaptığı açıklamada, "Azak Denizi'ndeki Kerç Boğazı civarındaki gelişmeleri yakından takip ediyoruz. Ukraynalı yetkililerle de irtibat içindeyiz. İtidal ve gerginliği azaltma çağrısında bulunuyoruz" ifadelerini kullandı.

Lungescu, "NATO'nun Ukrayna'nın egemenliğini, toprak bütünlüğünü ve karasuları içindeki seyrüsefer serbestisini güçlü bir şekilde desteklediğini" ifade ederek, "Rusya'ya, uluslararası hukuk uyarınca Azak Denizi'ndeki Ukrayna limanlarına engelsiz erişim sağlaması çağrısını yapıyoruz." açıklamasında bulundu.

NATO liderlerinin temmuz ayında düzenlenen Brüksel Zirvesi'nde Ukrayna'ya olan desteklerini yinelediklerini aktaran Lungescu, Rusya'nın Kırım, Karadeniz ve Azak Denizi'ni askerileştirme çalışmalarının Ukrayna'nın bağımsızlığını tehdit ettiğini kaydettiklerini söyledi.

TÜRKİYE: ENDİŞEYLE KARŞILIYORUZ

Türkiye Dışişleri Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada ise "Ukrayna’ya ait gemilere ateş açıldığı ve yaralılar bulunduğu yolundaki haberleri endişeyle karşılıyoruz" denildi. (DIŞ HABERLER)