Diyarbakırlı yurttaşlar: 20 korumayla gezen belediye başkanı mı olur?

Fırat TOPAL
Orhan KURUL
Diyarbakır

AKP'nin yerel seçimler için açıkladığı belediye başkan adayları arasında, çok övündüğü kayyımlardan sadece ikisinin ismi bulunuyor. Bu adaylardan birisi de Diyarbakır’dan. Evrensel’e konuşan Diyarbakırlı yurttaşlar, ne olursa olsun iradelerine sahip çıkacaklarını söyleyerek 2 sene önce atanan kayyım için “20 korumayla gezen belediye başkanı mı olur?​” diye sordular.

Mart ayında yapılması planlanan yerel seçimler yaklaştıkça partilerin belediye başkan adayları da netleşmeye başladı. İktidar partisi AKP, 40 belediye başkan adayını açıkladı. AKP Genel Başkanı ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın açıkladığı belediye başkan adayları arasında atanan kayyımlardan ikisi de bulunuyor.

2016 yılında İçişleri Bakanlığı tarafından DBP’li 96 belediyeye kayyım atanmıştı. İktidarın sıklıkla övdüğü kayyımlar arasından sadece Diyarbakır Büyükşehir Belediyesine atanan Cumali Atilla ile Hakkari Belediyesine atanan Cüneyt Epcim, atandıkları belediyeden AKP’nin adayı oalrak gösterildi. AKP’nin kayyım adayına dair Diyarbakırlıların düşüncelerini öğrenmek için her kesimden yurttaşın çay içmeye geldiği Yüksek Kahveler bölgesinin yolunu tuttuk. Yurttaşların haber kanallarından gündemi takip ettiği Yüksek Kahvelerde, ekranda Erdoğan’ın adaylarını açıkladığı haberi vardı. Ancak yurttaşların ekranla çok da ilgili olmaması dikkatimizi çekti.

‘DEMOKRASİ İÇİN OY KULLANACAĞIM’

İnşaat İşçisi Mehdin Bayram, kayyımın yaptığı çalışmaların halkın gözünü boyamak ve belediyeyi borçlandırmak dışında bir şey ifade etmediğini söylüyor. Kayyım için “%70 oy almış birinin yerine zorla getirilmiş biri" nitelemesi yapan Bayram, “Diyarbakır'da bir sürü işsiz var, gidip dışardan işçi getirdiler. Zaten demokrasi yok. Her şeyi zorbalıkla yaptılar. Bu seçimde demokrasi için oy kullanacağım. Halk, kendi iradesinden yana oy kullanacak” diyor.  

‘NE DİYE ADAY GÖSTERİYORLAR?​’

Esnaf olan Mesut (27) ise kayyımın kendisinin zaten meşru bir aday olmadığını söylüyor.

"Zaten kayyım, bir de aday olmuş. Burada kimse oy vermez” diyen Mesut, gerekçesini şöyle açıklıyor: 20 korumayla gezen belediye başkanı mı olur? Belediye girişinde arama noktası var. İnsanlar daha belediyeye rahat girip çıkamıyor, bir de niye oy versin? Evet, yol, kaldırım çalışması yapmış. Bunu kim yapmıyor ki? HDP’nin çıkaracağı aday karşısında şansı yok. Zaten yine kaybederse kayyım atayacaklarını söylediler. Ne diye aday gösteriyorlar ki?

‘DEMOKRATİK YOLLA GELMEDİ, ŞANSI YOK’

Emlak işi yapan Ensar (38), kayyımın çalışmalarını beğenenlerden. Ancak seçilme şansının olmadığını ifade eden Ensar, nedenini ise demokratik bir yolla gelmemesi olarak açıklıyor: Cumali çalışıyor. Yol, kaldırım elinden geleni yapıyor. Ama kazanması zor. Demokratik bir yolla gelseydi iş değişebilirdi. Halkın iradesine el koymak doğrul değil. Seçilmiş olsaydı belki ama bu şekilde hiç şansı yok. Kim olursa olsun HDP karşısında %30 şansı var. Zaten kim kazansa da kayyım atayacağım demişlerdi. Yine kayyım atayacaklar.

‘İRADEMİZE SAHİP ÇIKACAĞIZ’

70 yaşındaki Emekli İrfan Amca, kayyımın aday gösterilmesiyle ilgili olarak, kim kazanırsa kazansın her halükarda kayyım atanacağı mesajının verildiğini iddia ediyor. İrfan Amca, düşüncesinde bir adım daha öteye giderek HDP tüm oyları da alsa adaylarının tutuklanacağını belirtiyor, ne olursa olsun idarelerine sahip çıkacaklarını da vurguluyor.

KAYYIMLARDAN SONRA BELEDİYELERDE NE OLDU?

2016 yılından itibaren kayyım atanan DBP’li belediyeler arasında Diyarbakır’daki belediyeler de vardı. Kayyım atamalarından sonra başta kadın, çocuk ve Kürtçe üzerine yapılan pozitif çalışmalar hedefe alındı, bu birimlerde halka ulaştırılan hizmetler kesintiye uğradı.

Diyarbakır’da bulunan 43 kadın kurumu kapatıldı ve isimleri değiştirilerek işlevsizleştirildi. Diyarbakır Büyükşehir Belediyesine bağlı anadilinde çeşitli dillerde hizmet veren iki Zarokistan kreşi kapatılarak tek dili esas alan, Türkçe hizmet veren yerlere dönüştürüldü. Konuk Evi öğrencilerin ders çalışabileceği “Bilgi Evi” haline getirildi ama burada da Kürtçe dışında her şey var. Büyükşehir Belediyesinin iki dilli tabelasındaki Amed ismi kaldırıldı. Belediye başkanları gözaltına alındı, kimisi ise halen tutuklu.

Binlerce işçi ve emekçi kayyımlardan sonra işlerinden oldu. İşçiler, üye oldukları sendikalardan istifaya zorlandı. Buna rağmen Büyükşehir Belediyesi kayyımı Cumali Atilla, toplu iş sözleşmesinde yetkili olabilmek için, çoğunluğu alamayan hükümete yakın Memur Sendikaları Konferadasyonuna (Memur-Sen) bağlı Belediye Özel İdare Çalışanları Birliği Sendikası (BEM-BİR-SEN) ile "Sosyal Denge Sözleşmesi" imzaladı.

KAYYIMDAN İTİRAF

Halkın taleplerine kulak tıkayan kayyımlar, yol ve kaldırım çalışmasına ağırlık verdi, yürüttükleri projeleri de bitirmekte zorlandı. Öyle ki AKP’nin Diyarbakır’dan aday gösterdiği Büyükşehir Belediyesi kayyımı Cumali Atilla, 10 Ocak Çalışan Gazeteciler Günü nedeniyle Güneydoğu Gazeteciler Cemiyetini ziyaret ederek soruları yanıtlarken şu itiraflarda bulunmuş ve seçimlerde aday olabilmek için göz kırpmıştı: Hafif raylı sistem projesini seçimlere yakın yapacağız. Şu an yaparsak vatandaştan tepki alırız. Çünkü geçtiğimiz günlerde Ofis altgeçidinde yaptığımız çalışmalara bile insanlar 'neden daha erken bitmedi' şeklinde tepki gösterdi. Şimdi bu projeyle ilgili doğru zamanı bekliyoruz.