Sarı Yelekliler: Fransa ve Belçika'da sokaklar sarıya boyandı

Eren ARAMAN
Paris

Fransa’da 17 Kasım’da başlayan ve birçok emekçi kesimle gençleri de saran ‘Sarı Yelekliler’ eylemlerine 8 Kasım Cumartesi günü de devam etti.

Paris'te 673 kişinin polis tarafından durdurulup sorgulandığı, 551 kişinin ise gözaltına alındığı açıklandı. Eylemde bazıları polis memuru olmak üzere 55 kişinin yaralandığı aktarıldı. Polis, eyleme katılanların toplam sayısını 31 bin olarak verdi. Geçen hafta bu sayı 36 bin olarak açıklanmıştı.

Fransa İçişleri Bakanlığı verilerine göre, sarı yeleklilerin gösterilerinde 136 bin kişi yer aldı. Gösterilerde çıkan olaylarda bin 723 kişi karakollara götürülürken, bin 220 kişi gözaltına alındı.

Polis, Paris'te Şanzelize Caddesi'nde toplanmak isteyenlere biber gazıyla saldırdı. Eylemlerin bir başka adresi Belçika'nın başkenti Brüksel'de de şehir merkezinde toplananlar biber gazlı saldırıyla dağıtıldı. Belçika'da yaklaşık 100 kişi, Hollanda'da ise 2 kişi gözaltına alındı.

HALK CUMARTESİYİ SARIYA BOYAMAK İÇİN TOPLANDI

Hükümetin bütün çağrılarına rağmen ‘Sarı Yelekliler’ bugün başta başkent Paris’te olmak üzere ülke genelinde sokaklara döküldü.

Sarı Yelekliler, Paris'in sembolleri arasında yer alan Champs- Elysees (Şanzelize) Caddesi'ne gelirken burada "Macron istifa" sloganları atıldı. Ancak polis burada biber gazıyla saldırdı.

Gün boyunca Haussmann ve kentin merkezindeki diğer büyük bulvarlarda toplananlara biber gazı ve tazyikli suyla saldırılar gerçekleştirildi.

Eylemlerde en çok öne çıkan slogan "Macron istifa" olurken turistlik merkezlerde sadece Sarı Yelekliler var, toplu taşıma araçları çalışmıyor, ve sokaklar polis barikatları ile dolu.

Fransa polisi tarafından yapılan açıklamada ülkenin başka kentlerinden Paris'e gelmek isteyen çok sayıda 'Sarı Yelekli'nin trenlere binmesinin engellendiği belirtildi.

PARİS'TE HAYAT DURDU

Eylemler öncesi Şanzelize Caddesi'nde esnaf, iş yerlerinin vitrin ve girişlerini metal ve tahta plakalarla kapattı. Buranın yakınlarındaki müzeler de kapatıldı. Benzer şekilde Paris'in Garnier ve Bastille Opera binalarındaki programlar da iptal edildi.

Fransa 1. Futbol Ligi'nde Paris Saint-Germain (PSG) ile Montpellier arasında başkentte oynanması planlanan karşılaşma da ertelendi.  Paris'in sembollerinden Eyfel Kulesi ve Zafer Takı nedeniyle ziyarete kapalı. Paris'teki eylemler nedeniyle çok sayıda metro hattı durdurulurken, Şanzelize çevresindeki birçok yol ve cadde trafiğe kapalı.

PARİS BELEDİYE BAŞKANINDAN DESTEK

Fransa Başbakanı Edouard Philippe eylemle ilgili, “Protesto için değil yok etmek için gelen insanlarla karşı karşıyayız” açıklaması yaparken Paris Belediye Başkanı Anne Hidalgo ise ‘Sarı Yelekliler’in eylem yapma hakkı olduğunu belirterek, eyleme destek verdi.

Bu arada Elabe araştırma şirketinin anketine göre, Fransızların yüzde 78’i Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un duyurduğu önlemlerin ‘Sarı Yelekliler’in taleplerini karşılamaya yetmediği görüşünde. Diğer bir ankete göre de bir önceki ay yüzde 21 olan Macron’a halk desteği, gösteriler sırasında 3 puan azalarak yüzde 18 ile “en düşük halk desteği” seviyesine geriledi. Buna göre, Macron’un ‘Sarı Yelekliler’i ikna edebilmesi zor görünüyor. Ayrıca göstericilerin eylemlerini uzun süre daha devam ettirmeye kararlı olduğu belirtiliyor.

UMA THURMAN'DAN 'SARI YELEKLİLER'E DESTEK

Fransa'da haftalardır devam eden eylemlere destek de artıyor. Dün yüzlerce kişinin gözaltına alındığı Paris'teki eylemlere oyuncu Uma Thurman da destek verdi. Thurman, eylemden bir kareyi Instagram hesabından paylaştı.

'MACRON DA GİDECEK, TAYYİP DE GİDECEK'

Sarı Yelekliler eylemleri sırasında TRT muhabirine tepki gösteren bir Türkiyeli, "Kendi ülkelerinde hiçbir gösteriyi vermeyen, hiçbir işçi ölümünü haber yapmayan TRT, Fransa'yı haber yapıyor. Macron da gidecek, Tayyip de gidecek, siz de gideceksiniz" dedi.

Gezi eylemcilerini, Berkin'i, Ali İsmail'i terörist gösteren, @Direnisnsimgesi Flormar, @cargilliscikom direnişini görmezden gelen @trt, Fransa'da #SarıYelekliler 'i haber yapmak isterken SYKP'liler tarafından Şanzeli'de teşhir edildi. İşçi düşmanı Macron da gidecek Tayyip de! pic.twitter.com/LjyxRlI2DP

— SYKP Avrupa (@sykp_avrupa) 8 Aralık 2018

EMEP: Sarı Yelekliler hak, onur ve adalet için mücadele ediyor

'68'DE BARİKATLARDAYDIM, BUGÜN DE SARI YELEKLİYİM'

The Guardian'dan Angelique Chrisafis'e konuşan 'Sarı Yelekli'lerden 70 yaşındaki Dan Lodi, "1968 Mayısında üç hafta boyunca Paris barikatlarındaydım. O zaman 20 yaşındaydım, şimdi 70 yaşında bir Sarı Yelekliyim" dedi.

Lodi'nin kullandığı ifadeler şöyle:

* Fransa'da 1789'dan beri devrimler yaşıyoruz. Kraldan kurtulduk ama hala mücadele ediyoruz çünkü halen zenginler iktidarda ve eşitsizlik sürüyor.

* '68'de herkes arkamızdaydı. Ekonomiyi Fransa tarihinin en büyük greviyle felç ettik. Şimdi de herkesin eylemlere katılmasını sağlamalıyız. Hükümet için küçük vaatler yeterli olmaz, ekonomik politikalarını gözden geçirmeliler.

* Şiddete karşıyım, biber gazından uzak duruyorum. Ancak bazı insanları da anlıyorum. Mayıs 1968'de hükümetin bizi taşları kaldırıp atmaya başlayınca dinlediğini düşünüyorlar. Keşke hükümet, barışçıl göstericileri dinlese.

*Emekli maaşım eridi, çünkü Macron, emeklilerin üzerindeki vergi yükünü artırdı. Çocuklarım ay sonunu getiremiyor. 20 yaşındaki torunum da burada çünkü bilgi teknolojileri eğitimi almasına rağmen kendine bir gelecek göremiyor. Hükümet, onları dinlemeye başlamalı.

Dan Lodi, 70, a Corsican retired furniture salesman, lives in the Paris banlieue. He has come to Paris every Saturday since the gilets janues demos began.

“I was on the May 1968 barricades in Paris for three weeks when I was 20 and now I’m a gilet jaune aged 70," he said. 1/5 pic.twitter.com/y3FZx7QPOu

— Angelique Chrisafis (@achrisafis) 8 Aralık 2018

TALEPLERİMİZİN TAMAMI KARŞILANMALI

‘Sarı Yelekliler’in Paris Koordinatörü Thierry Paul Valette, AA muhabirine yaptığı açıklamada, “Akaryakıt zamlarının 2019 için iptal edilmesi tatmin edici bir önlem değil çünkü taleplerimizin hepsini karşılamıyor. Ayrıca bu önlem tansiyonu düşürmeye yetmiyor” dedi.

‘Sarı Yelekliler’in maaşların iyileştirilmesi gibi birçok talepleri olduğunu vurgulayan Valette, Macron’un da ‘Sarı Yelekliler’e hitaben konuşma yapması gerektiğini söyledi.  Valette, “Taleplerimizin tamamı yerine getirilene kadar gösterilere devam edeceğiz” diye konuştu.

Ekonomik koşulların iyileştirilmesinin önemli olduğuna dikkati çeken Valette, Macron’un sorumluluklarının gereğini yerine getirmesi, halkın isteklerine ve sorunlarına karşı duyarlı olmasının önemini vurguladı.

HAKLARIMIZI İSTİYORUZ

Euronews’e konuşan bir ‘Sarı Yelekliler’ sözcüsü de, eylemlerin artık benzin zamlarıyla ilgili olmadığını ve yeni bir döneme girilmesi gerektiğini düşündüklerini söyledi.

Yaklaşık 150 bin kişinin üye olduğu bir Facebook grubunun yöneticisi olan Leila, insanların adaletsizlik hissettiğini söyleyerek, Cumhurbaşkanının yetkilerinin artırıldığı “Beşinci Cumhuriyet” döneminin bittiğini ve yeni bir dönemin başlaması gerektiğini ifade etti.

Fransa’da 1958’de Charles de Gaulle önderliğinde kabul edilen ve cumhurbaşkanına büyük yetkiler veren anayasa, ‘Beşinci Cumhuriyet’ olarak adlandırılıyor.

Leila, “Artık yetti. Özgürlüğümüze ve haklarımıza kavuşmak istiyoruz. Ellerimizde ve ayaklarımızdaki prangalardan sıkıldık” ifadelerini kullandı.

Leila, hareket içerisindeki dinamikleri, “İlk defa aramızda kardeşlik hissediyoruz. Uzun süredir hep berabermişiz gibi. Kimin hangi partiye oy verdiği önemli değil, hepimiz aynı şeyi hissediyoruz ve gücümüzü geri istiyoruz” ifadeleriyle açıkladı.

BELÇİKA'DA YAKLAŞIK 100 KİŞİ GÖZALTINDA

Belçika'da "Sarı Yelekliler", Fransa'ya giden otoyolu kapatırken, polis başkent Brüksel'de yaklaşık 100 kişiyi gözaltına aldı.

Ülkedeki ekonomik koşulları ve akaryakıt zamlarını protesto eden "sarı yelekliler", Belçika-Fransa arasındaki E-40 otoyoluna set çekerek trafiğe kapattı.

Avrupa Birliği (AB) kurumlarına ve NATO'ya ev sahipliği yapan başkent Brüksel'de "sarı yeleklilerin" gösterileri başlamadan önce polis 50 kişiyi gözaltına aldı.

Brüksel polisi sözcüsü Ilse Van de Keere, Brüksel merkez tren istasyonu ve AB kurumlarının bulunduğu Schuman bölgesinde 50'ye yakın kişinin gözaltına alındığını duyurdu.

Brüksel polisi, şehir merkezi, AB Komisyonu ve AB Konseyi'nin bulunduğu Schuman bölgesinde yoğun güvenlik önlemi alırken, binaların yakınlarında bulunan sokakların girişlerini dikenli tellerle çevirdi.

Öğlen saatlerinde Brüksel şehir merkezinde toplanan "sarı yeleklilere" polis saldırısı gerçekleşti. Yaklaşık 400 kişinin katıldığı eylemde Başbakan Charles Michel'in istifası istendi.

Hollanda'da Parlamento binası önünde 100 kişinin katıldığı bir eylem düzenlenirken Amsterdam'ın merkezinde 2 kişinin gözaltına alındığı bildirildi.

FRANSIZ BASININDA PROVOKATİF İDDİALAR

Fransa’nın ana akım gazetelerinden Le Figaro, Fransız makamlarının ‘Sarı Yelekliler’in bir ‘darbe’ girişiminde bulunacaklarından korktuğunu yazdı. Fransa hükümetinden bir kaynak, gazeteye “Bunlar darbecidir, bu bir darbe girişimidir” dedi. Gazete, bakanlıklardan birinin personelinin hafta sonu iş yerinde bulunmamaları yönünde talimat aldıklarını belirtti.

HÜKÜMET SÖZCÜSÜNDEN 'HÜKÜMETİ DEVİRMEK İSTİYORLAR' İDDİASI

Bir açıklama da Fransa hükümeti sözcüsü Benjamin Griveaux’dan geldi. Le Parisien gazetesine konuşan Griveaux, “Sarı Yelekliler”in cumhurbaşkanının ikame ettiği Elysee Sarayı'na yürüme planını ne amaçlıyor olabilecekleri sorusu üzerine şunları söyledi: "Bu kesinlikle organize. Politize ve radikal unsurlar bu hareketi kullanılacak bir araca dönüştürmek istiyor. Hükümeti devirmek istiyorlar." Eylem sırasında ateşli silahların yasadışı biçimde dağıtılabileceğini iddia eden Griveaux, "Sarı Yelekliler"e "Bundan sonraki eylemlere katılmayın" dedi.

TRUMP: PARİS ANLAŞMASI PARİS'İN İŞİNE YARAMADI

ABD Başkanı Donald Trump, ABD’nin Fransa’nın ‘her zaman yanında olacağını' söyledi.

Trump, Fransa’da sabah saatlerinden bu yana devam eden ‘Sarı Yelekliler’ eylemine ilişkin Twitter hesabından yaptığı paylaşımda, şu değerlendirmelerde bulundu:

“Paris Anlaşması Paris’in çok işine yaramadı. Fransa’nın her yerinde protestolar ve ayaklanmalar var. İnsanlar, çevreyi korumak için üçüncü dünya ülkelerine dahil olmak üzere kimseye yüksek miktarda para ödemek istemiyor. Her yerde ‘Trump’ı istiyoruz!’ diye bağırıyorlar. Fransa’yı seviyorum."

“Avrupa Ordusu ne Birinci Dünya Savaşı, ne de İkinci Dünya Savaşı’nda başarı gösteremedi. Fakat ABD sizin yanınızdaydı, her zaman da yanınızda olmaya devam edecek. Tek istediğimiz Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü’ne (NATO) ödemeniz gereken miktarı ödemek. Avrupa’yı korumak adına Almanya yüzde 1 öderken, ABD ise çok daha büyük bir Gayri Safi Yurtiçi Hasıla’nın yüzde 4.3’ünü ödüyor. Adalet!”

‘SARI YELEKLİLER’İN TALEPLERİ NELER?

‘Sarı Yelekliler’in, küçük şehir ve kasabalardaki esnafları destekleyici önlemler alınması, emeklilik maaşların 1200 avronun altında olmaması, büyük şirketlerin vergilerini ödemesi, işsiz olanlar için iş imkanları sağlanması, gaz ve elektrik fiyatlarının düşürülmesi, emeklilik yaşının 60 olması, referandumun anayasaya girmesi ve şehir merkezlerinde ev kiralarının düşürülmesi gibi birçok talebi mevcut.

MUHALEFETTEN GENSORU HAZIRLIĞI

FRANSA’da meclisteki sol partiler de, ‘Sarı Yelekliler’in protestoları hakkında pazartesi günü Ulusal Meclise gensoru önergesi sunacaklarını açıkladı. Fransız hükümetini protestolarla ilgili süreci iyi yönetememekle suçlayan Sosyalist Parti (PS), aşırı solcu Boyun Eğmeyen Fransa hareketi (LFI) ve Fransa Komünist Partisi (PCF), bu gösteriler hakkında pazartesi Ulusal Meclise gensoru önergesi sunacaklarını belirtti.  LFI’lı Milletvekili Ugo Bernalicis, hükümetin bu sorunu yönetemediğini, bu nedenle bir çözüm bulabilmek için gensoru önergesini Meclise sunacaklarını kaydetti. Söz konusu gensoru önergesinin Ulusal Mecliste görüşülebilmesi için 58 milletvekilinin imzası gerekiyor.

HÜKÜMET İÇİNDE KRİZ

FRANSA basını, ‘Sarı Yelekliler’in Macron ile Başbakan Philippe arasında sorunlara neden olduğunu yazdı. Basında, Philippe’in dün Senatoda akaryakıt zamlarını alım gücüyle ilgili iyi bir çözüm bulunamaması halinde iptal edebileceklerini açıklamış olması, ardından akşam saatlerinde Macron’un Elize Sarayı aracılığıyla akaryakıt zamlarının gelecek yıl için iptal edildiğini duyurması ikili arasında güven ve iletişim sorunu olduğu yorumlarına yol açtı. Europe 1 radyosunun “Sarı Yelekliler: Macron-Philippe İkilisi Krizde” başlığıyla verdiği haberde, bu tür konularda hiçbir şeyin tesadüf olmadığı, bu nedenle Macron ile Philippe arasında gerginlik olduğu ifade edildi. Haberde ayrıca Philippe’in bu krizi iyi yönetemediği için siyasi olarak zayıfladığı kaydedildi.

GREV, BOYKOT VE EYLEMLER YAYILIYOR

‘SARI Yelekliler’den sonra birçok emekçi kesim ve gençler de eylemlere başlamıştı. Ambulans çalışanları, pazartesi günü Paris’te Ulusal Meclis yakınlarında toplanmış, “Devlet beni öldürdü” yazılı pankartın taşındığı gösteride, “Macron istifa” sloganları atılmıştı.

Öğrenciler de Macron ve hükümetin eğitim politikalarını protesto etmek için ülke genelindeki liselerde pazartesi gününden bu yana dersleri boykot eylemi yapıyor. Perşembe günü gösteriler nedeniyle ülke çapında yaklaşık 280 lisede tamamen veya kısmen eğitime ara verildi.  Diğer yandan ülkenin en köklü polis sendikalarından Vigi, ‘Sarı Yelekliler’i desteklemek amacıyla bugünden itibaren süresiz greve gidecek.

Ülkenin en büyük sendikalarından Genel İş Konfederasyonu (CGT) ve İşçi Gücü’nün (FO) çağrısıyla nakliye şirketleri de pazar akşamı itibarıyla süresiz greve gidecek. CGT ile FO, ortak bir açıklama yayımlayarak tıpkı Sarı Yelekliler gibi reel ücretleri korumaya çalıştıklarına dikkat çekti. Geçmişte greve giden kamyoncular aynı zamanda otoyolları kapatıp yakıt depolarını kuşatmaya almıştı. (DIŞ HABERLER)

FRANSA'DA 700'DEN FAZLA LİSE ÖĞRENCİSİ GÖZALTINA ALINDI

Fransa'da Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ve hükümetin eğitim politikalarını protesto etmek için ülke genelinde düzenlenen eylemler sırasında 700'den fazla lise öğrencisi gözaltına alındı.

Fransız basınının İçişleri Bakanlığı kaynaklarına dayandırdığı haberlere göre, ülke çapında Macron ve hükümetin eğitim politikalarını protesto etmek amacıyla dün yapılan eylemlerde 700'den fazla lise öğrencisi gözaltına alındı. Dün 280 lisede tamamen veya kısmen eğitime ara verildi.

Gözaltı sırasında yaşanan hak ihlallerine ilişkin bir görüntü ise ülke gündeminde tepkiyle karşılandı. Videoda onlarca öğrencinin diz üstüne çöktürüldüğü ve etraflarında silahlı polislerin beklediği görülüyor.

VOUS ÊTES SÉRIEUX ?pic.twitter.com/nfj2Oahjn2

— Pierre Schydlowski (@PSchydlowski) 6 Aralık 2018

AFP, görüntülerin iki otomobilin Çarşamba günü yanmakta olduğu ve polisle çatışmaların patlak verdiği Saint-Exupéry lisesi yakınlarında meydana gelen olaylardan sonra çekildiğini ifade etti.

Öğrenciler, pazartesiden beri ülkenin birçok kentinde eylemler düzenleyerek hükümeti protesto ediyor. Öğrenci sendikaları ise eylemlerin daha geniş katılımla süreceği mesajını vermişti.

EMEK GENÇLİĞİNDEN FRANSA İLE DAYANIŞMA ÇAĞRISI

Emek Gençliği, Fransa'da liselilerin hafta başından bu yana Emmanuel Macron yönetiminin eğitim politikalarını protesto ettiğini ve 700'den fazla öğrencinin gözaltına alındığını hatırlatarak Türkiyeli gençleri eşit ve ücretsiz eğitim hakkı için dayanışmaya çağırdı.

Emek Gençliğinin sosyal medya hesabından yaptığı açıklama şöyle:

1) Fransa’da liseliler hafta başından beri öğrenci sendikaları aracılığıyla Emmanuel Macron hükümetinin eğitim politikalarını protesto ediyor. Dün Fransa'da ülke genelinde düzenlenen eylemler sırasında 700'den fazla lise öğrencisi gözaltına alındı.

1) Fransa’da liseliler hafta başından beri öğrenci sendikaları aracılığıyla Emmanuel Macron hükümetinin eğitim politikalarını protesto ediyor. Dün Fransa'da ülke genelinde düzenlenen eylemler sırasında 700'den fazla lise öğrencisi gözaltına alındı.

— Emek Gençliği (@emekgencligi) 7 Aralık 2018

2) Eşit ve parasız eğitim hakkı ve eğitime yönelik bütçe kesintilerinin son bulmasını isteyen Fransa’daki lise öğrencilerinin talepleri, Türkiye’deki öğrencilerin taleplerinden farklı değil!

2) Eşit ve parasız eğitim hakkı ve eğitime yönelik bütçe kesintilerinin son bulmasını isteyen Fransa’daki lise öğrencilerinin talepleri, Türkiye’deki öğrencilerin taleplerinden farksız değil!

— Emek Gençliği (@emekgencligi) 7 Aralık 2018

3) Tüm Türkiye gençliğini Fransa’daki liselilerle dayanışmaya eşit ve ücretsiz eğitim hakkı için her alanda mücadele etmeye çağırıyoruz!

3) Tüm Türkiye gençliğini Fransa’daki liselilerle dayanışmaya eşit ve ücretsiz eğitim hakkı için her alanda mücadele etmeye çağırıyoruz! pic.twitter.com/NOjqRK8lNS

— Emek Gençliği (@emekgencligi) 7 Aralık 2018

(DIŞ HABERLER)

Fransa'da akaryakıt zamları 2019 yılı için iptal edildi

Fransa'da polis 'Sarı Yelekliler' için greve çıkacak