Dünyada neler oluyor?
Dünyanın pek çok yerinde işçiler, gençler sokaklara dökülüyor, boykotlar düzenliyor. Uzak diyarların yakın taleplerini haykırıyorlar. “Mesele akaryakı
Fotoğraf: Eren Araman/EVRENSEL
Sarı yelekliler!
Fransa’da 17 Kasım’da akaryakıt zamlarına tepki olarak başlayan ancak daha sonra Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron yönetimine öfkeye ve isyana dönüşen eylemler, hükümetin iptal çağrılarına rağmen ülke genelinde devam ediyor. Eyleme başta liseliler olmak üzere gençlerin de kendi talepleriyle katılımı artıyor. Toplumun her kesimi, kendi taleplerini haykırıyor, birbirinin mücadelesine omuz veriyor.
Sarı yeleklilerin eylemleri, ülkede son yılların en etkili protestosu haline geldi. Eylemlere dair kapsamlı yazıları, dergimizin öteki sayfalarında bulabilirsiniz.
https://www.evrensel.net/haber/368497/pariste-sari-yelekliler-eylemleri-suruyor-168-kisi-gozaltina-alindi
SARI YELEKLER GİYİLDİ
Toplumsal bölünmüşlük de eylemde açık bir şekilde sergilendi. Çok sayıda gösterici sarı yelek giyerek, Fransa ve Belçika’daki protestoların parçası olduklarını ortaya koydular. Belçika Emek Partisi (PTB) Başkanı Peter Mertens, eylemcilerin yapısal önlemler alınmasına ilişkin açık bir sinyal verdiklerini söyledi. Mertens; “Toplumsal açıdan adil bir iklim politikasının hayata geçirilmesinin tam zamanıdır. Söz konusu olan hükümetin planladığı toplumsal açıdan adil olmayan ve herhangi olumlu ekolojik etkisi de bulunmayan sahte ekolojik önlemler veya vergiler değildir” dedi.
https://www.evrensel.net/haber/368049/belcikada-yapilan-en-buyuk-iklim-eyleminin-ardindan
Belçika’nın en büyük iklim değişikliği eylemi
Brüksel’de 2 Aralık Pazar günü 75 bin kişi sokağa çıktı. Belçika’da şimdiye kadar yapılan en büyük iklim eylemiydi. Bu tarihi yürüyüşün girişimcileri olan iklim hareketleri; Klimaexpress ve Koalition Klima (İklim Koalisyonu) örgütleri, izci gruplarından “İklim büyükanne ve babalarına”, öğrencilerden sendikalara ve ülkedeki birçok insana kadar geniş bir yelpazeyi harekete geçirme başarısını gösterdi.
Aynı gün dünyanın değişik yerlerinde de büyük iklim eylemleri yapıldı. Halkın adil olmayan vergilerden, düşen alım gücünden aşırı ölçüde rahatsız olduğu bu koşullarda, Avrupa’daki hükümetler ekolojik ve toplumsal dengeyi sağlayacak değişimi gerçekleştirecek radikal ve yapısal sinyaller vermek zorunda. Sera gazı emisyonları arttı, alım gücü düştü.
HALKIN KARARLILIĞINI GÖSTERDİ
2 Aralık’taki eylem Belçika halkının ciddi bir iklim politikasının hayata geçirilmesi konusundaki kararlılığını gösterdi. Artık söz konusu olan beklemek veya ertelemek değil. Küçük adımlar ve eski tas eski hamam politikası geride kaldı. Binlerce yurttaşın, çevre aktivistinin, sendikacının, gencin, kitle örgütü temsilcisi ve ilerici örgütlerin hem Belçika hükümetine hem de Polonya’nın Katoviçe kentinde yapılan İklim Zirvesine katılan delegelere verdiği mesaj buydu. Eylemde çok farklı kesimlerden insanlar mesajlarını yaratıcı pankart, döviz ve sloganlarıyla gözlerden ve kulaklardan kaçamayacak şekilde ifade ettiler.
Kolombiya’da direnen öğrenciler kazandı; hükümet talepleri kabul etti
Kolombiya’da ekim ayı sonundan beri eğitime daha fazla kaynak aktarılması talebiyle eylemler ve eğitim grevleri örgütleyen öğrenciler, hükümete diz çöktürdü. Öğrenciler ve hükümet arasında yükseköğretime daha fazla mali kaynak ayrılması amacıyla anlaşma sağlandı.
Devlet Başkanı Ivan Duque, kamu üniversitelerine daha fazla mali kaynak ayrılması için yaklaşık 70 gündür protesto yürüyüşlerine devam eden öğrencilerle, uzun süren müzakereler sonucu varılan anlaşmayı başkent Bogota’da imzaladı.
Anadolu Ajansı’nın aktardığına göre imza sonrası açıklama yapan Duque, taraflara teşekkür etti, tarihi ve sorumlu bir anlaşmaya vardıklarını belirtti.
Anlaşmaya göre, yükseköğretime ayrılan mali kaynak 4,5 trilyon pesoyu (1 milyar 420 milyon dolar) aşacak. Bu meblağın 1,3 trilyon pesoluk (420 milyon dolardan fazla) kısmı ise doğrudan kamu üniversiteleri için kullanılacak.
https://www.evrensel.net/haber/368473/kolombiyada-direnen-ogrenciler-kazandi-hukumet-talepleri-kabul-etti
Arnavutluk’ta üniversite öğrencileri boykotta
Arnavutluk hükümeti öğrencilerin talepleri sonucunda tekrar edilen dersler için çift harç ödenmesini içeren düzenlemeyi iptal etti. Öğrenciler, tekrar edilen dersler için çift harç uygulanmasının kaldırılmasının yanı sıra yıllık üniversite harçlarının da tekrar düzenlenmesini talep ediyor. Hükümet ise, üniversite harç miktarlarıyla ilgili bir değişiklik yapılamayacağını, harç miktarlarının kısmen kendi kendini finanse eden üniversiteler tarafından belirlendiğini belirtti.
Tiran Üniversitesi, Politeknik Üniversitesi ve Elbasan Üniversitesi öğrencileri, başkent Tiran’da bir ana caddeyi kapatarak Eğitim Bakanlığı önünde düzenlemeyi protesto etti. Öğrenciler, talepleri karşılanana kadar okulları boykot edeceklerini duyurdu.
Üniversiteliler 20.000-320.000 lek arasında değişen yıllık üniversite harçlarının yarı yarıya düşürülmesini talep ediyor. Arnavutluk’ta harç miktarları, hükümetin açıkladığı tavan harç miktarını aşmayacak şekilde üniversiteler tarafından belirliyorlar. Öğrenciler, yetkilileri mayıs ayında açıklanan tavan harç miktarını iptal etmeye çağırıyor. Üniversiteliler aynı zamanda daha iyi barınma koşulları ve üniversitelerin karar alma mekanizmalarında daha çok temsil talepleriyle sokaktalar.
https://www.evrensel.net/haber/367762/arnavutlukta-universite-ogrencileri-boykotta
İşsizliğe karşı eylemler sürüyor
İran’ın Kirman eyaletinde işsizliği protesto etmek için başlayan eylemler, dördüncü gününde de devam ediyor.
AA’da yer alan habere göre, İran’ın Kirman eyaletinde halk, bölgede bulunan Serçeşme Bakır İşletmesi’nde yerli istihdama yer verilmesini isteyerek eylem yapıyor.
İranlı İşçiler Haber Ajansı’na (ILNA) göre, ağırlıklı olarak gençlerin katıldığı eylemde, Serçeşme Bakır İşletmesi’nde yerli istihdama önem verilmesi ve mevcut işe alım politikasının değiştirilmesi talepleri öne çıkıyor.
Eyleme katılanlardan bazıları, bakır işletmesinin meydana getirdiği hava kirliliğine de tepki gösterdi.
https://www.evrensel.net/haber/368566/iranda-issizlige-karsi-eylemler-suruyor
İMF’YE HAYIR!
Ürdün’ün başkenti Amman’daki Başbakanlık binası yakınlarında binlerce kişinin katılımıyla eylem düzenlendi.
Yeni vergi yasasını protesto eden Ürdünlüler sık sık ‘Susturulmaya hayır’, ‘Dinle ey Rezzaz... Bir damla yakıtımız yok’ sloganları attı.
TARTIŞMALI GELİR VERGİSİ YASASI
Ürdün’de tartışmalı vergi yasasının, 2 Aralıkta Resmi Gazetede yayınlanması sonrası sosyal medya üzerinden eylem çağrıları yapılmıştı.
Ürdün Meclisi’nin birinci kanadı Temsilciler Meclisi›nin onayını alan tartışmalı gelir vergisi yasa tasarısı, meclisin ikinci kanadı olan Senato›dan da geçmiş, ardından Kraliyet makamı tarafından imzalanmasının akabinde Resmi Gazetede yayımlanmıştı.
Yasanın 1 Ocak 2019’dan itibaren yürürlüğe gireceği belirtilmişti.
Başbakan Rezzaz, 18 Kasım’da yaptığı açıklamada, tasarıya göre gelir vergisinin, geliri yüksek kişilerin en fazla yüzde 12’sini etkilediğini, orta ve düşük gelirli kesimleri kapsamadığını, eskalasyon uygulamasını dikkate aldığını iddia etmişti.
NE OLMUŞTU?
Ürdün kamuoyunda IMF›nin diktesi olarak görülen gelir vergisi yasa tasarısı ilk olarak mayıs ayında önceki hükümet tarafından Temsilciler Meclisi’ne gönderilmişti.
Ancak tepkilerin artması ve geniş çaplı protestolar üzerine Başbakan Hani el-Mulki istifa etmiş, Ömer er-Rezzaz’ın yeni hükümeti kurmasının ardından da tasarı geri çekilmişti.
https://www.evrensel.net/haber/368393/urdunde-binler-imf-dayatmalarina-karsi-ayaklandi