Krizin bedeli işçiye çıkıyor: Dytech’te kısa çalışma uygulanacak

Arzu YALÇIN
Kocaeli

Ekim ayından bu yana üretimin ara ara durduğu Dytech’te (Sumiriko Hose), fabrika yönetimi, sektörel daralma gerekçesiyle yaptıkları kısa çalışma ödeneğinden yararlanma başvurusunun kabul edildiğini duyurdu. Kısa çalışma ödeneği aralık, ocak ve şubat aylarını kapsayacak.

TOFAŞ’a üretim yapan Dytech’te ekimde 4, kasımda 9 gün üretime ara verilirken, aralık ayında da cumartesi ve pazartesi günleri fabrikada üretim yapılmıyordu. Fabrika yönetimi önceki gün 3 vardiyada işçilerle toplantı yaptı. İşçilerin aktardığı kadarıyla yapılan toplantıda işçilere seslenen Genel Müdür Şeyma Öztürk, üretimlerinin yüzde 75'ini TOFAŞ'a gerçekleştirdiklerini, TOFAŞ'ın yeni yılda üretimde daralmaya gideceğini ve üretim hacminin düşeceğini iddia ederek sektörel kriz gerekçesiyle kısa çalışma ödeneğinden yararlanmak üzere İŞKUR'a başvurduklarını açıkladı. Geçtiğimiz cuma günü iş müfettişlerinin fabrikaya gelerek incelemelerde bulunduğunu ve başvurularının kabul edildiğini anlatan Öztürk, kısa çalışma ödeneğinin aralık, ocak ve şubat aylarını kapsayacağını aktardı.

Bir süredir fabrikada işçiler arasında yayılan söylentinin, genel müdür tarafından doğrulandığını anlatan işçiler, sebebi olmadıkları krizin bedelinin kendilerine ödetildiğini söylüyor. “Kesinti olmayacak”, “ücretler tam yatacak” sözlerinin olumlu karşılandığını dile getiren bir işçi, gazetemizde yayınlanan mektuba atıfta bulunarak “Bu mektubu kısa çalışmanın yaydıkları gibi olumlu bir şey olmadığını anlatmak için yazmıştık. Artık doğrulandı. Birlik olamadıkça daha çok bedel ödeyeceğiz” dedi.

Haklarımızın gasbedilmesine izin vermeyelim

KISA ÇALIŞMA ÖDENEĞİ NEDİR?

Yasadaki tanımı ile, “Genel ekonomik, sektörel veya bölgesel kriz ile zorlayıcı sebeplerle işyerindeki haftalık çalışma sürelerinin geçici olarak önemli ölçüde azaltılması veya işyerinde faaliyetin tamamen veya kısmen geçici olarak durdurulması hallerinde”, işyerinde üç ayı aşmamak üzere kısa çalışma yapılabilmektedir. Türkiye İş Kurumu, başvurucu işverenin talebini kabul ettiğinde, bu işyerinde çalışan ve koşulları sağlayan işçilere; İşsizlik Sigortası Fonu’ndan, eksik çalıştıkları süre ile sınırlı olmak üzere kısa çalışma ödeneği ödenmektedir.

İşçiler, son dört aylık prime esas kazançları dikkate alınarak hesaplanan günlük ortalama brüt kazancının yüzde 60’ı kadar kısa çalışma ödeneği alabilecek ve bu tutar asgari ücretin brüt tutarının yüzde 150’sini geçemeyecektir. Kısa çalışma ödeneği, bugünkü rakamlarla 1.217,40 TL ile 3.043,50 TL arasında olabilecektir. Kısa çalışma ödeneğinin süresi, üç ayı aşmamak üzere kısa çalışma süresi kadardır.

Kısa çalışma süresi 3 ayla sınırlanmıştır, ancak kısa çalışma ödeneğinin süresini altı aya kadar uzatmaya ve işsizlik ödeneğinden mahsup edilip edilmeyeceğini belirlemeye Bakanlar Kurulu yetkilidir.

Kısa çalışma ödeneği musluğu açılıyor

İŞÇİNİN AĞZINDAN KISA ÇALIŞMA ÖDENEĞİ

Bugün Evrensel'e mektup yazan bir Dytech işçisi, kısa çalışma ödeneğini şöyle anlatmıştı:

"Kısa çalışma ödeneği İşsizlik Sigortası Fonundan karşılanıyor. İşsizlik Fonu biz işçilerin, bizden kesilen primlerle kuruldu. Yani bizim paramızla bizi izne çıkaracaklar. Bir cebimizden alıp diğerine koyacaklar.

Kısa çalışma ödeneği başvurusu kabul gören işyerlerinde çalışan işçilerin kısa çalışma ödeneğine hak kazanabilmesi için, işsizlik sigortasından yararlanma koşullarına sahip olmaları gerekmektedir. Yani son 120 günü kesintisiz olmak kaydı ile son 3 yıl içinde 600 gün prim ödemiş olması gerekiyor.

Kısa çalışma ödeneğinden yararlanan işyerlerinin, işçileri işten çıkarmalarının önünde bir engel bulunmuyor. Kısa çalışma ödeneğinden yararlanan işçi, akabinde işsiz kalırsa, işsizlik ödeneği, kısa çalışma ödeneği aldığı süre düşüldükten sonra ödenecektir.

Kısa çalışma ödeneği süresince işçilerin sadece sağlık sigortaları ödenir, bu süre emeklilikte hesaba katılmaz.

Yani gördük ki kısa çalışma demek haklarımızın gasbı demek. Buna izin vermeyelim ve birleşelim."