DHMİ, yer hizmetlerini yürüten şirkete zorla avanta vermeye çalışmış

Sinan GÜLER
Ankara

İstanbul Yeni Havalimanı’nın açılması nedeniyle, 2021 yılına kadar Atatürk Havalimanı’nı işletme hakkına sahip olan TAV İstanbul Terminal İşletmeciliği A.Ş.’ye kâr kaybı ödenmeye çalışıldığı ortaya çıktı. Sayıştay Raporu’nda yer alan tespite göre, Devlet Hava Meydanları İşletmesi kira sözleşmesinde yer almamasına, hatta TAV’ın talebi olmamasına rağmen 5 yıl boyunca bu ısrarını sürdürdü.

Sayıştay 2017 Denetim Raporu’nda yer alan tespite göre Devlet Hava Meydanları İşletmesi (DHMİ), Yüksek Planlama Kurulu’nun İstanbul Yeni Havalimanı’nın yapılmasına karar vermesinden bir gün sonra 22 Ocak 2013 tarihinde, TAV İstanbul Terminal İşletmeciliği A.Ş.’ye  bir yazı gönderdi. Yazıda İstanbul Yeni Havalimanı hizmete girdikten sonra TAV tarafından işletilen Atatürk Havalimanı’nın tarifeli uçuşlara kapatılacağı ve bu durumun Atatürk Havalimanı’nı 2021’e kadar işletme hakkına sahip olan TAV şirketine kâr kaybı olarak yansıyacağı bildirildi. DHMİ, TAV’a gönderdiği bu yazıda, söz konusu kâr kaybını tespit etmek üzere gerekli çalışmalara başlayacaklarını ve kâr kaybını kendilerinin ödeyeceğini beyan etti.

KÂR KAYBINI TESPİT İHALESİNE KATILAN OLMADI

Sayıştay incelemesinde DHMİ ile TAV arasında yapılan sözleşme hükümlerinde DHMİ’nin kâr kaybını ödemesini gerektiren bir madde bulunmadığını vurguladı. Ayrıca TAV şirketinin DHMİ’den böyle bir talebi de olmadığı belirtilen Sayıştay raporunda, buna kârşın DHMİ’nin İstanbul Yeni Havalimanı’nın açılması ile birlikte Atatürk Havalimanı’nda yaşanacak kâr kaybını tespit amacıyla 21 Kasım 2017 tarihinde açtığı ihaleye teklif veren kimsenin olmadığına da dikkat çekildi. Bu yüzden DHMİ’nin 18 Ocak 2018 tarihinde ihaleyi pazarlık usulüyle gerçekleştirdiği ifade edildi.

SAYIŞTAY: SONUCU CİDDİ KAMU ZARARI OLUR

Sayıştay Raporu, TAV’ın talebi olmaması ve sözleşme maddelerinde yer almamasına rağmen DHMİ’nin Atatürk Havalimanı’nda yaşanacak kâr kayını tespit ederek ödemesinin ciddi kamu zararı doğuracağını vurguladı. İstanbul Yeni Havalimanı’nın işletmeye açılmaması nedeniyle Atatürk Havalimanı’nda yaşanacak kâr kaybının tespitinin imkansız olduğu kaydedilen raporda, 2013 yılından itibaren sürdürülen TAV’ın olası kâr kaybının tespiti ve ödenmesi çalışmalarına; ciddi bir kamu zararına yol açılmaması ve DHMİ kaynaklarının daha fazla israf edilmesine meydan verilmemesi için bir an önce son verilmesi önerildi.

TAV’DAN AÇIKLAMA

TAV konuyla ilgili Evrensel’e gönderdiği açıklamada, “2005 yılında İstanbul Atatürk Havalimanı iç ve dış hatlar terminalleri, katlı otoparkı ve genel havacılık terminalinin 15.5 yıllığına işletilmesi için açılan ihaleyi kazanarak faaliyete başladık. İhale bedelinin yaklaşık dörtte biri olan 690 milyon USD’yi 2005 yılında peşin olarak ödedik. Mayıs 2013’te yeni İstanbul Havalimanı için yapılan ihale öncesinde, Devlet Hava Meydanları İşletmesi (DHMİ) tarafından, yeni havalimanının sözleşme süremizin tamamlanacağı ocak 2021’den önce işletmeye alınması halinde arada kalan süreden doğacak kaybın tazmin edileceği tarafımıza bildirilmiştir. Bu bilgi 22 Ocak 2013’te Kamuyu Aydınlatma Platformu (KAP) üzerinden yaptığımız açıklamayla ve ardından çeşitli kereler kamuoyuyla paylaşılmıştır” dedi.
TAV’ın açıklamasında şu ifadeler yer aldı: “Yeni havalimanının faaliyete girmesiyle İstanbul Atatürk Havalimanı operasyonlarını sonlandıracaktır ve DHMİ ile imzaladığımız kiralama sözleşmesi öngörülen tarihten önce feshedilecektir. Bu nedenle doğacak kaybın tazmini için DHMİ ile görüşmeler sürmektedir. Yapılan bir sözleşme zamanından önce feshedileceği için sözleşmenin tarafı TAV’ın kayıplarını istememesi diye bir şey söz konusu değildir. Anlaşmamızın kapsamı ve ticari hayatın olağan akışı düşünüldüğünde bu durumun ‘yandaşa avanta’ olarak değerlendirilmesinin haksızlığı izahtan varestedir.”