Samiler: ‘Buz Denizi Hattı’ varlığımızı tehdit ediyor
Buz Denizi Hattı’nın geleneksel ren geyiği bakıcılığı, Sami kültür ve varlığına bir tehdit oluşturduğunu söyleyen Samiler projenin iptalini istiyor.
Fotoğraf: morsan / Flickr (CC BY 2.0)
Murat KUSEYRİ
Stockholm
Kuzey Buz Denizi'ni Kıta Avrupasına bağlayacak tren hattının ren geyiği bakıcılığının yapıldığı bölgelerden geçmesine Laponya’da yaşayan Sami halkı tepkili. 2.9 milyar avroya mal olacak projeyle 400 kilometre uzunluğunda demir yolu döşenecek. Finlandiya ve Norveç’in inşasını planladıkları Buz Denizi Hattı’nın geleneksel ren geyiği bakıcılığı, Sami kültür ve varlığına bir tehdit oluşturduğunu söyleyen Samiler projenin iptalini istiyor. Finlandiya ve Norveç hükümetleri, Kuzey Buz Denizi’nde bulunan doğal kaynakları taşımakta zorlanan tekellerin işini kolaylaştırmak için, Norveç’in kuzey kıyısındaki Kirkenes’den Finlandiya’nın Rovaniemi yerleşim birimine uzanacak “Buz Denizi Hattı” olarak adlandırılan demir yollarının döşenmesine karar verdi. Projenin iptali ve hattın güzergahının değiştirilmesini isteyen Sami halkı, sık sık protesto gösterileri yapıyor.
Finlandiya’da yasalar hükümetin Samilerin yaşadıkları bölgelerde gerçekleştirmeyi planladığı değişiklikleri yapmadan önce Sami örgütlerinin onayını almasını şart koşuyor. Ancak bu hüküm tekellerin çıkarları söz konusu olduğunda açıkça çiğneniyor. Başka ülkelerin orduları Samilere sormadan Laponya’da askeri tatbikat yaparken, tekeller art arda maden ocakları açıyor.
REN GEYİĞİ BESİCİLİĞİ YOK OLACAK
Finlandiya Ulusal Haber Ajansı Yle’nin sorularını yanıtlayan Samilerden Veikko Feodoroff, demir yollarının döşenmesi durumunda ren geyiği besiciliği yapma olanaklarının ortadan kalkacağını söyledi. 22 yaşındaki Geyik Bakıcısı Jusse Seurujervi ise, demir yollarının yaratacağı sonuçlara “Bu oldukça korkunç bir düşünce. Bu benim için belki kişisel bir yıkım anlamına gelir” dedi.
‘MEDYADAN ÖĞRENDİK’
Sami Parlamentosu Başkanı Tiina Sanilla-Aikio, demir yolları planlarını medyadan duyduklarında şaşırdıklarını ve hükümetin Sami Parlamentosu yasasında bulunan yerli halka sormadan Samilerin kültür, dil ve geleneklerini etkileyecek kararlar almasını kabul etmeyeceklerini söyledi. “Gündeme getirdiğimiz sorunlar defalarca görmezden gelindi. Biz haklarımızı, kültür, dil ve yerli halk olarak kaygılarımızı gündeme getirdik. Her defasında taleplerimizin daha sonra ele alınacağı söylendi” diyen Sanilla-Aikio, hükümeti Samilerin uyarı ve taleplerini ciddiye almamakla suçladı.
YEŞİLLER: SAMİLER VE DOĞAYA ZARAR VERİR
Yeşiller Partisi Milletvekili Emma Kari, Samilerin taleplerini yazılı bir soru önergesi ile parlamento gündemine getirdi. Demir yolu hattının Samilerin geyiklerini otlattıkları bölgenin tam ortasından geçtiğine ve Samilere sorulmadan proje yapıldığına dikkat çeken Kari, “Samilerin mesajları oldukça açık: Demir yolları istemiyorlar. Demir yolları Samilerin kültürü ve kuzeydeki değerli doğaya zarar verecek” dedi. Ulaştırma Bakanı Anna Berner, projenin henüz hazırlık aşamasında olduğunu öne sürerek hükümetin yasalara aykırı hareket etmediğini iddia etti.
