Diljen Ronî, yeni albümünü anlattı: Her şarkımda aşkın izleri var

Şerif KARATAŞ
İstanbul

Müzisyen Diljen Ronî yeni albümü Xewna Derew (Yalan Rüya) ile müzikseverlerin karşısına çıktı. Kom Müzik etiketiyle çıkan albümde, 9 şarkının 4’ünün sözleri, 7’sinin bestesi kendisine ait. Kürtçe pop-rock albümünü Ronî, “Her şarkımda aşkın izlerini görebileceğiniz bir albüm” ifadesiyle tanımlıyor. Ronî sorularımızı yanıtladı.

Pop-rock tarzı bir albüm yapma düşüncesi nasıl oluştu?
Ben zaten daha önceki albümlerimde de rock şarkılara yer verdim. Ancak bir tarafım da klasik şarkılarla beslendiği için onlardan da kopamıyordum. Bu nedenle albümlerimde hem Batı, hem de Doğu’nun esintileri aynı anda mevcuttu. Bu defa asıl tarzımı yansıtabilmek adına Klasik Kürtçe şarkıları ayrı bir albüm haline getirerek Çile albümüyle sundum. Ve Xewna Derew pop-rock albüm olarak var oldu. Aslına bakarsanız tam olarak kendimi ifade edebildiğimi düşündüğüm bir tarz bu. Bunu sürdürmeyi planlıyorum.

Diljen Ronî’nin önceki albümlerinde aşk temasına rastlıyorduk. Yeni albümünüzde aşk teması öne çıkmış. Neler söylemek istersiniz?
Aşk dediğiniz şeyin tek bir evresi yok. Öncesiyle, anıyla ve sonrasıyla çok boyutlu bir duygu. Ama kendini hep hüznüyle kaleme döktürür. Aşk, şarkılarda hep verdiği acıyla var olmayı sever sanki. Ben de genelde bu yönünden beslenen bir sanatçıyım. Ama bu albümde aşkın her yönünü, her aşamasını bulabileceksiniz. Her şarkımda aşkın izlerini görebileceğiniz bir albüm oldu. Doya doya yazdım, hissederek besteledim ve içime sinerek okudum.

'SANATÇI ÜRETMELİ'

4 şarkının sözleri size ait. Söz yazarlığının müziğine katkısı nedir?
Ben sadece başkalarına ait şarkılarla var olmak istemiyorum. Doğrusu bu yöntemi benimseyenlere saygı duyuyorum ama sanatın üretimden geçtiğine inanan biri olarak, sanatçıların kendine ait eserler bırakmasından yanayım. Bu söz yazma olur, beste yapma olur ama bir şey yaratmalı. İlla herkes söz yazacak diye bir şey yok; yazma yeteneğin yoksa beste yeteneğin olmalı mesela. Xewna Derew 9 şarkıdan oluşan bir albüm. Dediğiniz gibi, albümdeki 4 şarkının sözleri bana ait, 7 şarkının da müziği... Henüz albüm olmayı bekleyenler hariç tabi. Şarkı sözü yazmak, beste yapmak zamanla gelişen bir yetenek. Denemek gerek, zaman ayırmak gerek, duygularını beslemek gerek, yazmak için doğru zamanı kollamak gerek. Bazen yazdığınız anda çok etkilendiğiniz bir şarkı sonradan sizi daha az etkileyebiliyor.

Peki, nasıl oluyor?
Şarkı demlendikçe zaman içinde farklı anlamlar yüklüyorsunuz, farklı hisler çıkıyor o şarkılardan. Bu nedenle, hani o ilham denilen dürtü var ya, işte o geldikçe yazarım. Albüm zamanı gelince de tüm şarkılarım demlenmiş olur, artık onların içinden hangisi daha şanslı ise, o an hangileri duygularıma daha çok hitap ediyorsa albümde yerini alır. Albüme, sadece sesimi değil kendi şarkılarımı da katabiliyorsam işte o zaman kendimi çok daha iyi hissediyorum. Bu, galiba tüm sanatçılar için böyledir. Gerçekten bu sadece kendi şarkısını üretenin, konserlerinde de şarkısına eşlik edilenlerin anlayabileceği muhteşem bir duygu.

‘KENDİ YORUMUMU KATARAK YER VERDİM’

Müziğini Hozan Dılgeş’ın yaptığı ve sözleri Cigerxwîn’in ait olan “Ez û Yar” (Ben ve Yar) şarkısına da yer verdiniz. Kürt müziğinin ve edebiyatının iki önemli isminin imza attığı bir şarkıyı albüme taşıdınız, neler söylemek isterseniz?
Öncelikle şu notla başlamak isterim. Bu şarkının demosunu ilk olarak 2012 yılında hazırlamıştım. Aslında ikinci albümüme de koymayı çok istediğim bir şarkıydı ancak o zaman kısmet olmamıştı. Kürt sanatının iki usta isminin elinden çıkmış bu şarkının bu defa albümde mutlaka olmasını istedim. Yeni bir düzenleme ile şarkıya kendi yorumumu katarak albümde yer verdim. Aslında şarkının aslı daha ritmik ancak ben sözlerinden dolayı hüznü daha yoğun hissettiğim için şarkıyı slow okumayı tercih ettim.

KOMA WETAN’A SAYGI...

Albümde dikkat çeken Koma Wetan’la özdeşleşen ve solisti Kerem Gerdenzeri’nin seslendirdiği Sînê şarkısını yorumladınız. Sîne şarkısını albüme neden taşıdınız?
Koma Wetan, daha çocuk yaşlarda tanıyıp dinlediğim bir gruptur. 1970’lerden itibaren Kürtlerin Beatles’ı oldular. Şu anda bile Batı tarzında şarkılar söylemek ve bu şekilde kabul edilmek çok zor iken, o yıllarda bunu yapmak gerçekten de cesaret işiydi. Ama onların müziğe gönül verdikleri ve bu işi hakkıyla yaptıkları büyük bir gerçek. Onlara hayranlık duymamak mümkün değildi benim için. Çok uzun yıllar oldu Sine şarkısıyla tanışalı. Hep severek ve keyifle okudum. Hem nostaljik bir yanı var bu şarkının benim için hem de gruba ve Kerem Gerdenzeri’ye bir saygı göstergesiydi. Çocukluktan kalma bir gönül borcu ve teşekkür borcuydu.