ABD heyeti ile Ankara’daki kritik toplantıda neler konuşuldu?

Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Danışmanı John Bolton öncülüğündeki heyetle Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın’ın başkanlığındaki heyet 8 Ocak'ta Ankara’da kritik bir görüşme gerçekleştirdi. Bolton, toplantı sonrası Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’la görüşmeden Ankara’dan ayrıldı. Her ne kadar Kalın, “Erdoğan’ın Bolton’a randevu sözü yoktu” dese de aynı saatlerde Erdoğan’ın grup toplantısında Bolton’a yönelik sert ifadeler kullandığı görüldü. Erdoğan, Bolton'a sert sözler söylerken ABD Başkanı Donald Trump'la da her an görüşebileceğini ifade etti.

ABD’nin Suriye’den çekilme kararı sonrası yaşanan gelişmeler ve Bolton’un Türkiye ziyareti öncesi “Türkiye ile Kürtlere saldırılmayacağna ilişkin anlaşma olmadan askerlerimizi çekmeyeceğiz” demesi göz önüne alındığında toplantının bölgeye dair bundan sonraki pazarlıklar için önemli olacağı tahmin ediliyordu.

Peki toplantıda neler konuşulduğuna ilişkin şu ana kadar neler biliyoruz?

Ayrıntılara geçmeden önce şunu öne çıkarmakta fayda var. Reuters’e konuşan bir ABD yetkilisi, toplantıda Bolton’a ABD güçleri Suriye'de bulunduğu müddetçe Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın saldırı harekatında bulunmayacağını söylediğini aktardı. Cumhurbaşkanı Erdoğan ise bugün Fırat’ın doğusuna operasyonla ilgili “Bir gece ansızın gelebiliriz” söylemini tekrarlamıştı.

ANKARA HEYETİ NELER DEDİ?

Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın, görüşmeye dair açıklamalarında şu vurguları yaptı:

* Suriye Kürtleri ile PKK terör örgütü ve onun Suriye kolu olan YPG ve PYD'nin birbirine karıştırılması, adeta bunların aynı şeymiş gibi bir cümle içerisinde kullanılmasına Sayın Cumhurbaşkanımız başta olmak üzere hepimiz tepkimizi verdik. Bugünkü görüşmede de bunların birbirinden net bir şekilde ayrılması gerektiğini ifade ettik.

* PYD/YPG’ye verilen silahların toplanması ve tamamen bertaraf edilmesi, PYD/YPG terör unsurlarının elinden alınarak nötralize edilmesi bizim temel beklentimizdir, bunun dışında bir alternatifi zaten kabul etmemiz söz konusu değil. Bununla ilgili çalışma yaptıklarını ilettiler ama detayları muhtemelen önümüzdeki günlerde ortaya çıkacak.

* Asıl önemli olan buradan çekilirken geride neyin nasıl bırakılacağı, silahların toplanıp toplanmayacağı, oradaki Amerikan üslerinin akıbetinin ne olacağı ve ABD'nin artık kendileri için de ciddi bir maliyet haline gelen YPG ile angajmanlarını ne zaman ve ne şekilde sonlandıracağı meseleleridir. Fırat'ın doğusunun terör unsurlarından ve tehditlerinden bütünüyle temizlenmesi de elbette bu şarta bağlıdır.

* Çekilme sürecinin PYD/YPG dahil olmak üzere terör örgütlerine ya da başka unsurlara yeni fırsat alanı yaratmasına izin vermemeliyiz.

* Biz herkesle koordinasyon yaparız ama kimseden izin almayız

* Amerikalılar ile görüşmemizde bir tampon bölge, bir harita, sınır hattı konuları gündeme gelmedi. Böyle bir şey açmadılar

* Cumhurbaşkanımızın New York Times makalesinde ‘Türkiye bu işi (DEAŞ’la mücadeleyi) yapacak imkan ve kabiliyetlere sahiptir, kararını da vermiştir' vurgusu öne çıkıyor. Bunu da Amerikalılar bir mesaj olarak almış durumdalar. Hatta o yazı da gündem oldu, bugün görüşmemizde. Sayın Cumhurbaşkanımızın mesajlarının son derece net olduğu ifade edildi. Dolayısıyla uluslararası koalisyonla birlikte DEAŞ'la mücadelemiz de devam edecek. Onda herhangi bir geri adım söz konusu değil ama önümüzdeki günlerde operasyonel öncelikler neyi getiriyorsa ona göre hareket edilecektir.

ABD HEYETİ NELER DEDİ?

Görüşmeye dair ABD tarafının neler söylediğine ilişkin bilgiler de medyaya yansıdı. Görüşmelere dair Reuters’e konuşan bir ABD yönetimi yetkilisi şunları ifade etti:

* Bolton, ABD'nin, Türk güçlerinin Suriye'deki Kürt müttefiklerine yönelik her türlü kötü muamelesine karşı çıkacağını Türk yetkililere söyledi.

* Bolton, Erdoğan'ın New York Times gazetesinde yayımlanan ABD'nin Suriye'den çekilmesine dair makalesinin yanlış ve saldırgan olduğunu Türk yetkililere söyledi.

* Türk yetkili de ABD güçleri Suriye'de bulunduğu müddetçe Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın saldırı harekatında bulunmayacağını Bolton'a söyledi.

* Bolton, ABD'nin şu aşamada Tanf üssünden çekilmediğini belirtti.

Öte yandan ABD Genelkurmay Başkanlığı Sözcüsü Albay Patrik Ryder da temaslara ilişkin açıklamada bulundu. Ryder, Dunford'un Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Danışmanı John Bolton'a eşlik etmek üzere Ankara'da bulunduğunu söyledi. 

ABD Genelkurmay Başkanı Orgeneral Joseph Dunford'un Ankara'da Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar ve Genelkurmay Başkanı Orgeneral Yaşar Güler ile görüşmesinde Menbic yol haritasının tamamlanması ve ABD askerlerinin Suriye'den çekilmesine ilişkin koordinasyon konularının ele alındığı bildirildi.

ABDULKADİR SELVİ'NİN NOTLARI

Hürriyet Yazarı Abdulkadir Selvi, ABD heyeti ile Ankara’da gerçekleşen görüşmede neler konuşulduğuna dair yazısında şu noktalara vurgu yaptı:

* ABD, Suriye’den çekilmesine yönelik bir takvim vermedi. Çekilme, 4-5 ay sürebilir. Geri çekilmenin yavaşlatılmasında İsrail’in etkisi var. Çekilme sonrası doğacak boşluğu İran’ın doldurması endişesi yaşanıyor.

* Çekilme sonrasına ilişkin bir planları yok. Bu ziyaretler biraz da bu planı oluşturmak için yapılıyor.

* Erdoğan ile Putin’in yapacağı görüşmeyi önemsiyorlar. Çekilme sonrası koordinasyon için Türkiye ile Rusya arasında yapılacak ortak yol haritasını, iki ülkenin yapacağı ortak planı ve Rusya ile yapacaklarımızı görmek istiyorlar.

* Kalın’ın sorusuna verdikleri yanıta göre Suriye’de 16 üsleri var. Türkiye’nin talebi bu üslerin Türkiye’ye devredilmesi ya da yıkılması. ABD, üsleri Türkiye’ye devretmeyeceğini belirtiyor.

* Türkiye’nin bir diğer önemli talebi YPG’ye verilen silahların toplanması. ABD’nin bu konuda henüz bir planı olmadığı belirtiliyor.

ERDOĞAN'IN GRUP TOPLANTISINDAKİ SÖZLERİ

Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, partisinin (8 Ocak) grup toplantısında Bolton'a yönelik şu ifadeleri kullandı: "Kahraman askerlerimiz tarafından söndürülen DEAŞ balonu sayesinde, Suriye hızla bu beladan kurtulma sürecine girdi. Ancak, Bolton'un İsrail'den verdiği mesajı bizim kabullenmemiz, bunu yutmamız mümkün değildir. Çok yakında Suriye topraklarındaki terör örgütlerini etkisiz hale getirmek için harekete geçeceğiz. Bu müdahalemize engel olmaya çalışan başka teröristler de olursa elbette onların da hakkından gelmek boynumuzun borcudur. Suriye'de, Türkiye'nin Kürtleri hedef aldığı yalanı en alçak, onursuz, en çirkin, en bayağı iftiradır."

BEYAZ SARAY'DAN AÇIKLAMA

İbrahim Kalın ve John Bolton görüşmesinin detaylarına ilişkin ilk açıklama Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Konseyi Sözcüsü Garrett Marquis'den geldi. Marquis, Bolton ve Kalın'ın ABD'nin Suriye'den çekilme kararıyla ilgili olarak yapıcı bir görüşme gerçekleştirdiklerini söyledi.

Marquis, "Bolton ile Kalın, ABD Başkanı Donald Trump'ın Suriye'nin kuzeydoğusundan uygun bir hızla çekilme kararı hakkında verimli bir görüşme yaptılar" ifadesini kullandı.

Garret Marquis, tarafların daha fazla diyalog için ele alınacak konuları belirlediğini, ABD ile Türkiye arasındaki güçlü ikili ilişkilere vurgu yaptıklarını kaydetti. Marquis, ABD yönetiminin Suriye'deki iş birliği konusunda askerler arasında bugün devam eden istişareleri beklediklerini belirtti.

Savunma Bakanı Akar'dan Bolton'a yanıt: Mücadelemiz Kürtlerle değil

NE OLMUŞTU?

Ankara’nın bir süredir ısıttığı “Fırat’ın doğusuna operasyon” gündeminde değişikliklere neden oldu. Erdoğan, “Yakında başlayacağız” dediği harekatı beklemeye aldığını açıkladı bu sırada Fırat’ın batısındaki Menbic’de YPG, Suriye ordusunu kentin güvenliğini sağlamaya çağırdı. YPG-Şam yakınlaşması sonrası ABD’den Türkiye’ye yönelik “Fırat’ın doğusuna operasyon” uyarıları geldi. Son olarak Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Danışmanı John Bolton, Türkiye ziyareti öncesi “Türkiye ile Kürtlere saldırılmayacağna ilişkin anlaşma olmadan askerlerimizi çekmeyeceğiz” dedi. (HABER MERKEZİ)

Yusuf Karadaş

Ankara’daki yanlış hesap Şam’dan dönebilir