“Asgari ücret bile almıyoruz”

Mert YILMAZ

Kars

Son 15 yılın en yüksek enflasyon verilerinin ardından 2019 yılı için aylık asgari net ücret 2020 lira olarak belirlendi. Peki bu ücretin ne kadarını işveren özel sektörde çalışan emekçilere ödüyor? Genç bir işçinin gelir kalemleri, gider kalemlerini karşılıyor mu? Gençlerin 2019’dan beklentileri ve umutları neler? Bu soruların cevabını almak için Kars’ta çalışan genç işçilerle görüşüyoruz.

İlk olarak muhasebe ofisinde çalışan E. S.’yle (24) kısa bir görüşme gerçekleştiriyoruz. E.S. asgari ücrete zam yapılmasına rağmen henüz kendisinin maaşında bir değişiklik olmadığını belirtiyor. Zaten yapılan zammın maaşına yansıması durumunda bile onu çok fazla rahatlatmayacağını da ekleyerek “Alsam bile yine kendimi maddi açıdan kısıtlamak zorunda kalacağım. Kira ve diğer giderlerime toplamda 1000 liranın üstünde bir para gidiyor. Sigara hariç tabii. En son ne zaman bira içtiğimi bile hatırlamıyorum. Ayda yılda bir arkadaşlarımla kahvede okey oynamaya gidiyorum, bir bardak çaydan fazlasını içmiyorum. Sinemaya gitmeyeli epey uzun zaman oldu. Zaten burada başka kültürel aktivite de yok. Olsa bile maddiyat ve zaman açısından bir hayli kısıtlıyım.” diyor. Evinde ise durumun daha berbat olduğunu, Kars’ta uzun süren kış mevsiminin doğalgaz faturasına yansımaması için battaniyeye sarıldığını anlatıyor: “Kars’ta eksi 20’leri eksi 30’ları görüyoruz. E haliyle kombiyi biraz daha artırmak istiyorum. Gelecek faturayı düşündüğüm zaman, battaniye daha cazip geliyor.” Yiyecek ve içecek fiyatlarının son bir yılda bir hayli yükseldiğini, artık marketten her şeyi çekinerek aldığını söylüyor: “Önceleri kahvaltılık yiyeceklere çok özen gösterirdim, şimdi ise taştan yumuşak ne varsa alıyorum. Aynı şeyler giyecek için de geçerli. Mağazada sadece raflara bakıp çıkıyorum.”

“KAŞIKLA VERİP, KEPÇEYLE ALIYORLAR”

Mağazada reyon görevlisi olarak çalışan K. A. (22), yapılan zamlara dair; “Kaşıkla verip, kepçeyle alıyorlar.” diyor ve yeni yıldan beklentisinindaha düzenli iş saatleri ve maaşlardaki artışların kendisine de yansıması olduğunu söylüyor: “Aldığım maaş 1300 lira. Zam talebim oldu fakat hiçbir şekilde olumlu veya olumsuz bir şey söylenmedi. Burada iş bulmak zor. O yüzden çok da üsteleyemiyorum. Beğenmiyorsan çık işten diyorlar. Bu kış kendime hiç elbise alamadım. Bir ayakkabı 250 lira. En ucuzundan pantolon 70-80 lira.” K.A. ailesinin yanında kaldığı için kira gibi bir derdinin olmadığını ama aile ekonomisine yardım etmek için doğalgaz faturasını kendisinin ödediğini ve zaten bu faturanın bile maaşının yarısı kadar olduğunu belirterek “Hal böyle olunca beş kuruş para kalmıyor. Yılbaşında kardeşime telefon almak istedim, en işe yaramazı bile 1200 lira. Başka bir yılbaşına artık!” diyor.

ÇAYA ZAM, ZAMA ZAM, ZAMLARA ZAM

Kamu kuruluşunda parça başı eleman olarak çalışan E.E (24), yeni yıla dair umudunun, memleketi olan Kars’a ve tüm ülkeye baharın gelmesi olduğunu söylüyor. Ekonomik kriz için ise çözümü; “Dış politikadaki istikrarsızlık ekonomimizi de olumsuz anlamda etkiliyor. Onun için bir istikrar sağlanmalı ve barışçıl çözümler üretilmeli.” diyerek ifade ediyor. Gıda ürünlerindeki artışa ise “Çaya zam, zama zam, zamlara zam" diyerek tepkisini dile getiriyor.