"Pazardaki çürük sebze ve meyve bile pahalı"

Berfin GÜLER
Malatya

Yeni belirlenen asgari ücreti ve zamları Malatya’da işçi ve emeklilerle konuştuk. Faturalarını dahi ödemekte zorlanan yurttaşlar, “Her şeyden kısar olduk” diyerek, pazardaki çürük, yenmeyecek sebze ve meyvenin bile çok pahalı olduğunu dile getiriyor. “Fakirin yiyeceği patates bile 4 TL olmuş” diyen yurttaşlar, “Her şeyden %70 tasarruf yapıyoruz, yine olmuyor, yine olmuyor” diyor.

Cemal Gürsel Mahallesi’ne gidiyoruz. Mahallede İlk olarak konuştuğumuz Ayşe Yılmaz emekli maaşlarına yapılan zammın yeterli olmadığını söylüyor. Emekli maaşı ile geçinen Yılmaz, “Doğalgaza, elektriğe, oduna, kömüre ve birçok şeye zam geldi. Bir yandan veriyorlar, bir yandan alıyorlar. Doğalgaz çok pahalı soba kurduk. Kömür de pahalı ama almazsak nasıl ısınacağız? Her şeyden kısar olduk. Bugün pazara gittim, çürük yenmeyecek sebze ve meyveler bile çok pahalı, hiçbir şey alamadım. Elbise almaktan da vazgeçtik, yetiştiremiyoruz mecbur kısıyoruz. Yıllar önce aldığımız şeyleri giyiyoruz. Yoksa nasıl geçinelim” diye soruyor.

‘ZAMLARLA GEÇİNMEK MÜMKÜN DEĞİL’

Aynı mahalleden Meryem Akıncı da zamlardan şikayetçi. Akıncı, “Ev geçindirmek mümkün değil bu zamlarla. Karnımız bile doymuyor. Hastaneye gidiyoruz, maaştan kesiliyor. Pazara da gidemiyoruz; neyle gidelim, para olmazsa pazara gidilebilir mi? Köye de gidemiyoruz, belimden rahatsızım. Mecbur buraya geliyoruz, burada da yaşam çok zor her şey pahalı. Doğalgazı, elektriği ödeyemiyoruz. Çoğu gün akşamları bir çay içip yatıyoruz. Ama bu böyle nasıl devam edecek” diyor.  Eşi Bektaş Akıncı ise “ Asgari ücretle nasıl ev geçindirilsin, en az 3000 TL olmalıydı. 2020 TL yaptılar ama gelen zamlarla zaten gidecek” diyor.

‘EN DÜŞÜK EV KİRASI 600-700 TL’

Mahalleden çıkıp işçi duraklarına doğru yola koyulduk. Malatya Organize Sanayi işçileri ile servisi beklerlerken sohbet ediyoruz. GAP Tekstil’den bir işçi ile asgari ücretin yeterli olup olmadığını konuşmaya başlıyoruz. Geçinmenin zorluğuna değinen GAP Tekstil’den bir işçi “Asgari ücretle geçinmek mümkün değil. Malatya’da en düşük ev kirası 600-700 TL olmuş ki bu da en kötü evin kirası nasıl geçinelim? Bunun mutfak masrafı var bir de çocuk varsa geçinebilmek hiç mümkün değil. Çocuğun okul masrafı var kitabı defteri, harçlığı yemesi içmesi, servisi yetiştirilmesi zor masraflar bunlar. Asgari ücretli her şeyden kısmak zorunda kalıyor. Yemesi içmesi soğan, patates fiyatları bile uçmuş durumda. Fakirin yiyeceği patates. Patates olmuş dört lira. Yağından makarnasına ekmeğinden açık ekmek 1,5 TL somun 1 TL. İnsanlar markette somun ekmek arıyor ki 50 kuruşu cebe atsın” diyor.

‘ÜÇ EKMEK ALIYORDUM, BİRE DÜŞÜRDÜM’

GAP Tekstil’den başka bir işçi ise “Yarı tok yarı aç geziyoruz. 3 ekmek alıyordum, simdi 1 ekmek alıyorum, ekmekten bile kıstık. Her şeyden %70 tasarruf yapıyoruz, yine olmuyor yine olmuyor. Cebimde 100 TL vardı, onu da evden çıkmadan eşime bıraktım. Ek iş arıyorum yetmediği için” diyor.

‘EK GELİRİM OLMASA GEÇİNEMEM’

Malatya Sentetik Çuval işçisi ile konuşuyoruz. Asgari ücretin yeterli olmadığına değinen işçi “On yıl içinde asgari ücrete en yüksek zammı yaptılar, ama zamlardan dolayı da asgari ücretli aile zorlanıyor. İki çocuğu olan ve kirada oturan bir aile için eğitim masraflarını da katarsak çok zor olacak geçinme. Devlet eğitimde kısıtlama yerine destek vermeli, kiralar daha düşük olmalı daha iyi olur öyle. Asgari ücretle geçinen bir aile araba sahibi olmasın mı bir ev sahibi olmasın mı?Arabaya gelen vergiler, araba fiyatları daha da arttı. Arabası olan da bir yakıt alıp dolduramıyor arabasını. Enflasyona göre asgari ücret çok düşük” diyor.  

Malatya Sentetik Çuvaldan başka bir diğer işçi ise “Domates olmuş 5 TL patates de uçmuş durumda. Neyden kısacağımı bilmiyorum. Giyim kuşam ekstra bir harcama, lüks olarak geliyor bize” diyor.

Son olarak konuştuğumuz Eyüp Kılıç ise yan gelir olmadan geçinilemeyeceğini söylüyor. Kılıç, “Biraz geçinmek zor. Benim yan gelirim var, yan gelirim olmasa bende geçinemem. Kısmaya çalışsan kısamazsın da temel ihtiyaç sonuç olarak yeme içme, ama kısmak zorunda da kalıyoruz” diyor.