Taliban’dan kaçan Afgan mülteci zorla ülkesine gönderildi

Metehan UD
İzmir

OHAL ile birlikte Türkiye’deki mültecilerin de yaşadığı hak ihlalleri artarken önceki günlerde bir mülteci daha isteği dışında sınır dışı edildi. İki yıl önce Afganistan’daki Taliban’ın baskılarından kaçarak Türkiye’ye gelen Yar Muhammed Akca, birçok kentte inşaat işlerinde çalışarak hayata tutunmaya çalıştı. Muhammed, son olarak İzmir Çiğli’de bir inşaatta çalışırken ihbar üzerine 14 Aralık’ta şantiyedeki diğer iki Afganistanlı mülteci ile birlikte gözaltına alındı. Buradan İzmir İl Göç İdaresi ekiplerine teslim edilen Afgan mülteciler hakkında İzmir Valiliğince sınır dışı kararı verildi ve hızlıca Menemen’deki Harmandalı Geri Gönderme Merkezine (GGM) gönderildi. Bu süreçte İzmir Barosu Göç ve İltica Komisyonundan atanan avukatlar, mülteciler hakkında verilen sınır dışı kararının iptali için dava açtı ve uluslararası koruma için başvuruda bulundu. Harmandalı GGM’deki yetkiler kendilerini ‘gönüllü’ olarak geri dönmeye ikna etmeye çalışsa da üç Afgan mülteci bunu kabul etmedi. Yargılama süreci devam ederken Muhammed hakkındaki sınır dışı kararı, 5 Ocak gecesi zorla uygulandı. Gerekçe olarak ise Türkiye’de pasaport almış olması gösterildi. Muhammed önce İstanbul’a oradan da Afganistan’a gönderildi.

"TALİBAN’IN TEHDİTLERİNDEN KAÇTIM"

Afganistan’a gönderildikten sonra ulaştığımız Muhammed ile, ülkesini terk etme nedenleri ve Türkiye’de yaşadıkları üzerine konuştuk. Afganistan’da asker iken Taliban tarafından tehdit edildiklerini belirten Muhammed “Taliban’ın adamları sürekli gelerek askerlikten ayrılmam için baskı yapıp, ailemle tehdit ediyorlardı. Bir süre sonra artık dayanılmaz hale geldi ve askerliği bırakmak zorunda kaldım. Bıraktığım halde bunlardan kurtulamadım, bana yüklü miktarda ceza kestiler ve bunu ödeyecek durumumuz yoktu. Bir taraftan da devlet tarafından asker kaçağı olduğum için artık ülkede yaşama ihtimalimin olmadığını düşündüm ve kaçmak zorunda kaldım. Benim durumumda olan çok genç vardı. Türkiye’ye Van’dan giriş yaptım. Giriş yaptıktan bir süre sonra uluslararası koruma için başvurdum ama geri dönmediler. Bir çok ilde inşaatta kaynakçı, demirci olarak, sıvacı olarak çalıştım. Bazı yerlerden paramızı alamadık, içeride kaldı” dedi.

GÜNDE 45 DAKİKA HAVALANDIRMA HAKKI

Harmandalı Geri Gönderme Merkezinin koşullarını da anlatan Muhammed şunları söyledi: “Gider gitmez hasta olduk. İçeride çok sayıda soğuk algınlığı hastası vardı. Kapalı bir mekan olduğu için çabuk bulaşıyordu. Aynı zamanda soğuktu içerisi. Bir hafta boyunca doktor ve ilaç bekledim, gelmedi, kendiliğinden iyileştim. Yemeklerden sonra 15 dakika, günde 45 dakika havalandırma izni veriyorlardı. Bizim için hapishane gibiydi. Herkes şartlardan şikayetçiydi. Çoğu kişi telefon hakkından faydalanamıyordu”.

"KONUŞMAK İÇİN ÇAĞIRDILAR, KELEPÇE TAKTILAR"

Muhammed geri gönderilme sürecinde yaşadıklarını da şöyle anlattı: “Bir gece 12 gibi, bir görevli gelip bana ‘Gönüllü olarak geri dönmek istiyor musun’ diye sordu. Ben hayır dedim, kabul etmedim. “Amir seninle konuşmak istiyor” dedi. Gittiğimde aşağıda jandarma vardı. Hiçbir şey dememe fırsat vermeden kelepçeyi takıp, otobüse bindirdiler. Uçakla Afganistan’a gönderdiler. Burada can güvenliğim yok. Köyüme, kendi evime ancak kaçak şekilde gidebiliyorum. Gittiğimde de çok az duruyorum. Taliban’ın adamlarına yakalanırsam ne yapacakları belli olmaz. Türkiye’ye geri dönmek istiyorum. Kaçak ya da yasal yollardan dönecek param da yok.  Bu 4-5 bin dolara mal oluyor. Şu anda evsiz parasız geziyorum, sağda solda kalıyorum. Kararın iptal edilmesini ve tekrar geri dönmek istiyorum” dedi.