2018'de haberler LGBTİ+’lara yönelik ön yargıları besledi

Cinsiyet ayrımcılığı ile mücadele ve eşcinsel hakları örgütü Kaos GL Derneği, LGBTİ + topluluklarının (Lezbiyen, Gey, Biseksüel, Trans bireyler ve İnterseksüeller) gazetelerde nasıl yer aldığını incelediği 2018 Medya İzleme Raporu'nu yayımladı. Rapora göre, 2018'de LGBTİ+'ları konu edinen haber, söyleşi ya da köşe yazısı metinlerinin yüzde 26'sında lezbiyen, gey, biseksüel, trans ya da interseks olmak "suç" gibi gösterildi. Raporda Evrensel ve BirGün gazetesi hak haberciliğinde öne çıktı.

Kaos GL Derneği, LGBTİ+’ların gazetelerde nasıl yer aldığına ilişkin 2018 Medya İzleme Raporu’nu yayımladı. On yıldır medyada LGBTİ+ temsilini mercek altına alan derneğin 2018 yılı raporu için araştırmayı Ali Erol, Ali Özbaş, Aslı Alpar, Gözde Demirbilek ve Yıldız Tar yürüttü. 2018'de toplam 2 bin 278 haber, söyleşi ve köşe yazısında LGBTİ+'ların nasıl yer aldığı tespit edildi. Bu metinlerin yüzde 50'sinin (bin 148) hak haberciliği ilkelerine uygun olduğu tespit edilen raporda, metinlerin yüzde 34'ünde LGBTİ+'lar ayrımcı bir dille temsil edildiği görüldü.

LGBTİ OLMAK SUÇ GİBİ GÖSTERİLDİ

383 metinde nefret söylemi olduğu vurgulanan raporda, 123 metinde LGBTİ+ kişiler ya da dernek, kurum ve kuruluşların hedef gösterildiği belirtildi.

603 metinde (LGBTİ+'ları konu alan metinlerin yüzde 26'sı) lezbiyen, gey, biseksüel, trans ya da interseks olmak "suç" gibi gösterildi. 783 metinde LGBT+'lara ilişkin yanlış bilgi yer aldı. 381 metinde (yüzde 16) LGBTİ'ler "ahlaksız" olarak nitelendirildi.

Kaos GL Medya İzleme Raporu yayınlandı: 2018’de haberlerin yarısı LGBTİ+’lara yönelik önyargıları besledi!https://t.co/tMwAzd1meF pic.twitter.com/3PmeJkMjuv

— Kaos GL (@KaosGL) 4 Şubat 2019

YANLIŞ BİLGİLER VE GENELLEMELER VAR

Söz konusu raporda, hak haberciliği kapsamında değerlendirilmeyen haberlerin yüzde 99'unda (Bin 121) LGBTİ+'lara yönelik önyargı tespit edildi. 2018'de yazılı basında yüksek oranda LGBTİ+'lar hakkında yanlış bilgilerin yer aldığı belirtilen raporda, "Bu yanlış bilgiler arasında örneğin bilimsel geçerliliği olmayan bazı iddialar, eşcinsellerin hepsinin çocukken tacize uğradığı gibi gerçekliği olmayan söylemler, trans geçiş sürecine dair genellemeler yer alıyor." ifadesi kullanıldı.

2018'de 783 metinde (yüzde 35) LGBTİ+'larla ilgili yanlış bilgilerin dolaşıma girdiği vurgulanan raporda, "Yine, LGBTİ+'lar bütün haberlerin yüzde 37'sinde (852) stereotiplere hapsedildi. Ulusal medyada 2018 yılında LGBTİ'lerin yer aldığı 1579 haber, söyleşi ve köşe yazısı yayınlandı." denildi.

LGBTİ'LERİ SAYFALARINA TAŞIYAN GAZETELER

Rapora göre, yayınladıkları haber, köşe yazısı ve söyleşilerin ayrımcılık, nefret söylemi, önyargı veya LGBTİ'lere yönelik herhangi bir hak ihlali içerip içermediğine bakılmaksızın LGBTİ'leri sayfalarına taşıyan ilk 10 gazete şöyle:

Cumhuriyet 159, Hürriyet 148, Yeni Akit 111, BirGün 110, Evrensel 100, Milliyet 83, Habertürk 71, Posta 67, Vatan 41, Şok 34.

Basın, Karaman’da ‘fuhuş’ ve ‘yaralama’ iddialarıyla gözaltına alınan ve Valilik yetkisi ile sürgün edilen transları nasıl haberleştirdi?https://t.co/d46pK8WwYU pic.twitter.com/cx1Ixzvz4G

— Kaos GL (@KaosGL) 1 Şubat 2019

Yeni Akit gazetesinde 2018 yılında yayımlanan tamamı LGBTİ+’lara yönelik hak ihlali ve/veya ön yargı içeren 111 haber, söyleşi ya da köşe yazısı yayımlandı. 111 metnin tamamında cinsel yönelim ve cinsiyet kimliği temelli ayrımcı dil kullanıldı. 97 metinde nefret söylemi yer aldı.

Parents dergisi, 92 yıllık yayım tarihinde ilk kez kapağında eşcinsel ebeveynlere yer verdi https://t.co/bujWGM3uzR pic.twitter.com/MK3doqr2Hs

— Kaos GL (@KaosGL) 1 Şubat 2019

BirGün gazetesinde 2018 yılında yayımlanan 110 haber, söyleşi ya da köşe yazısının 10 tanesinde LGBTİ+’ların sadece ismi geçti. LGBTİ+’ların metnin konusu olmadığı sadece isim olarak yer aldığı 10 tanesi çıktığında bir yıl boyunca BirGün gazetesi LGBTİ+’ların yer aldığı, 98’i hak haberciliği kapsamında değerlendirilen 100 haber, söyleşi ya da köşe yazısı yayımladı.

Evrensel gazetesinde 2018 yılında yayınlanan 100 haber, söyleşi ya da köşe yazısının 4 tanesinde LGBTİ+’ların sadece ismi geçti. LGBTİ+’ların metnin konusu olmadığı sadece isim olarak yer aldığı 4 tanesi çıktığında bir yıl boyunca Evrensel gazetesi LGBTİ+’ların yer aldığı; 95’i hak haberciliği kapsamında değerlendirilen 96 haber, söyleşi ya da köşe yazısı yayımladı. Gazetede yer alan bir köşe yazısında LGBTİ+’lara ilişkin stereotipler yeniden üretildi.

YEREL MEDYADA EN FAZLA HABER VE KÖŞE YAZISI BURSA'DA

Raporda göre, LGBTİ+ içerikli haber ve köşe yazıları en çok Bursa’da yayınlanan yerel medya organlarında kendisine yer bulabildi. Bursa’yı İstanbul ve Antalya takip etti. LGBTİ+’ları sayfalarına taşıyan yerel gazetelerin en çok yayınlandığı 8 il sırasıyla Bursa, İstanbul, Antalya, Adana, Mersin, Ankara, Samsun ve İzmir oldu.

Yerel medyada en çok haberin çıktığı şehir olan Bursa’daki haberlerin dağılımı incelendiğinde şehirde 2018’de yayınlanan konusu LGBTİ’ler olan haberlerin çok büyük bir çoğunluğunun ya LGBTİ’lere yönelik hak ihlali içerdiği ya da önyargıyı yaygınlaştırdığı açığa çıkıyor. Şehirde yayınlanan haber, köşe yazısı ya da söyleşilerin yalnızca yüzde 11’inde (16) hak temelli haber örneği olarak değerlendirildi. Haberlerin yüzde 89’unda ise (124) ayrımcı dil, nefret söylemive/veya önyargı tespit edildi. (HABER MERKEZİ)