Mehmet Ali Bilgiç, Silikozis hastalığından ölen 74'üncü işçi oldu

Türkiye’de kot kumlama işinde çalışan bazı işçilerin yaşamını yitirmesiyle adını duyuran silikozis hastalığı sonucu yaşanan ölümlere bir yenisi daha eklendi. Bingöl’ün Karlıova ilçesine yaşayan silikozis hastası 37 yaşındaki Mehmet Ali Bilgiç’in, yakalandığı bu hastalık sonucu 1 Ocak günü hayatını kaybettiği ortaya çıktı. Kot taşlama işinde çalışırken slikozis hastalığına yakalanan Bilgiç’in ölümü, Karlıova ilçesinde aynı hastlık sonucu yaşanan 20’nci ölüm olarak kayıtlara geçti.

İlçede son olarak Eylül 2018’de, Ramazan Aydar (38) isimli silikozis hastası tedavi gördüğü hastanede verdiği yaşam savaşını kaybetmişti.

Karlıova ilçe merkezi ve Taşlıçay köyünde oturan çok sayıda kişi, 1994-2004 yıllarında İstanbul’a giderek ‘merdiven altı’ olarak tabir edilen kot taşlama atölyelerinde çalışırken, silikozis hastalığına yakalanmıştı.

BULDUĞU İŞ ÖLÜMÜ OLDU

2002 yılında çalışmak üzere İstanbul’a giden Mehmet Ali Bilgiç, birçok yakın akrabası ile birlikte merdiven altı çalışan bir kot taşma atölyesinde iş bulup, yaklaşık 2 yıl boyunca bu işte çalıştı. Bu işten ayrıldıktan sonra silikozis hastalığına yakalandığını öğrenen Bilgiç, 10 yıl boyunca bu hastalığın pençesinde can çekişti.

Ağabeyi Ekrem Bilgiç, kardeşinin kot taşlama işine başladığında bu işin insan sağlığına zarar verdiğini bilmediğini dile getirdi. Kendisine ne iş yaptığını sorduklarında, kot fabrikasında çalıştığını belirtip, onun dışında pek fazla bilgi vermediğini belirten Ekrem Bilgiç, iki yıl sonra Karlıova’ya geri dönen kardeşinin kısa bir süre sonra da askere gittiğini, geldiğinde ise köyde çalışmaya başladığını kaydetti. Bu dönemde akciğerlerinden rahatsızlık duyan kardeşinin ilk zamanlarda hastalığını çok önemsemediğini aktaran Bilgiç, ancak bir süre sonra hastalığı ilerleyince doktora götürdüklerini ve birkaç tetkik yapıldıktan sonra kardeşinin silikosiz hastası olduğunu öğrendiklerini ifade etti.

10 YIL YATALAK YAŞADI

Kardeşinin 2008 yılında bu hastalığın pençesinde olduğunu aktaran Bilgiç, “Kardeşim bu hastalığa yakalandıktan kısa bir süre sonra bitkin düşüp yatağa düştü. 10 yıl yatalak bir vaziyette yaşıyordu. Bir süre sonra kendi kişisel ihtiyaçlarını dahi karşılayamaz duruma gelmişti. On yıl boyunca bu hastalık onu süründürdü ve sonunda yaşamını yitirdi” dedi.

KARDEŞİ İLE BİRLİKTE 2 YAKINI ÖLDÜ, 2’Sİ HASTA

Bilgiç, akrabaları içinde kot taşlama işinde çalışırken silikosiz hastalığına yakalanan çok kişi olduğunu da paylaştı. Daha iki yıl önce kuzenleri Bilal ve Ramazan Bilgiç’in yaşamlarını yitirdiğini söyleyen Ekrem Bilgiç, 2 yakının da aynı hastalıktan kaynaklı tedavi gördüğünü dile getirdi.

"TÜM KAPILAR YÜZÜMÜZE KAPANDI"

Kardeşinin hastalandıktan 7 yıl sonra malulen emekli edildiğini sözlerine ekleyen Bilgiç, “Kardeşim sadece 3 yıl emekli maaşı alabildi. 7 yıl boyunca ekonomik sıkıntılar içinde boğuşuyorduk. En son emekli edilince biraz rahatladı ama aldığı maaş tedavisine bile yetmiyordu. Kardeşim hastalandıktan sonra hukuki anlamda hakkımızı aradık ama bir sonuç çıkmadı. En son 2 sene önce İstanbul’da bir savcı ile görüştüm. Bana ‘ben mi dedim kardeşine git o işte çalış. Bana ne benim sorunum değil’ diyerek soruşturma bile başlatmadı. Tüm kapılar yüzümüze kapandı” dedi.

SİLİKOZİS NEDİR?

Silikozis, solunumla alınabilecek boyuttaki silika kristallerinin neden olduğu ve bir süre solunması sonucu kalıcı ve ilerleyen hasara yol açan bir akciğer hastalığı. Silikozis, etken maddesi olan silika taşlarıyla girdiği akciğeri zaman içinde yavaş yavaş oksijensiz bırakarak yok ediyor.

Deniz kumunun basit bir kompresör yardımıyla yüksek basınçta püskürtülmesi esasına dayanan, uygulandığı yüzeyleri pürüzsüzleştirmeye, aşındırmaya yarayan kumlama yöntemi, Türkiye’de 1980’lerin sonunda tekstil sektöründe uygulanmaya başladı. Maruz kalma oranına göre seyri ve etkileme gücü değişen hastalığın geri dönüşü mümkün değil. Kot kumlamacılığı dünyada ilk kez Türkiye’de can aldı. İşçilerden Kenan Temiz’in, 2004’te hayatını kaybetmesiyle kamuoyu silikozis hastalığı gerçeğiyle tanıştı. O yünden bugüne kayıtlara göre 74 kişi silikozisten öldü. Silikoz hastalarının ve ölümlerin artması üzerine Sağlık Bakanlığı, Mart 2009’da yayınladığı genelgeyle kot kumlama işlemini yasakladı.

Kazma, delme, tünel açma işlemleri, taş ocakları ve madenler (kömür, altın, kalay, demir, bakır, nikel, gümüş, granit, tungsten, uranyum, v.b.) silikoz açısından riskli iş kolları. Silikanın kullanıldığı ve silikoz gelişme riski olan diğer bazı iş kolları ise gemi yapımında çeliğin boyaya hazırlanması, mücevher kesme, işleme, cilalama işlemleri, kurşun kalem yapımı, cam, kristal, tuğla imalatı, seramik, porselen ve çini yapımı, dökümhanelerde döküm kalıptan çıkarıldıktan sonra temizleme, perdahlama, çapak giderme, cilalama işlemleri, diş protezi yapımı ve kot taşlama veya taşlanmış kot imalatı olarak da bilinen kot kumlamacılığı bu hastalığın yatağını oluşturuyor.

Şu anda kesin sayı bilinmemekle birlikte, Türkiye’de 2 bine yakın silikozis hastası olduğu tahmin ediliyor. Bunlardan 80’i Taşlıçay köyünde, 30’u Karlıova ilçe merkezinde olmak üzere toplam 110 kişi Bingöl’de hala hastalıkla mücadele içerisinde. (MA)