İşsizlik oranı yüzde 12,3'e yükseldi
Kasım ayı işsizlik rakamları açıklandı. Resmi rakamlara göre işsiz sayısı 4 milyona dayanırken işsizlik oranı, yüzde 12,3'e yükseldi.
Fotoğraf: DHA
Arif KOŞAR
İstanbul
Ekonomide ocak ayında açıklanan olumsuz verilere bir yenisi daha eklendi. Yüzde 20,35'lik enflasyon ve sanayi üretimindeki yüzde 9,8'lik azalma sonrası işsizlik rakamları da 2 puanlık artışla 12,3'e yükseldi.
Türkiye genelinde işsizlik, Ekim, Kasım ve Aralık aylarını kapsayan Kasım döneminde resmi rakamlara göre yüzde 12,3’e yükseldi. İşsizlik Ekim döneminde yüzde 11,6 düzeyindeydi.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, işsiz sayısı Kasım döneminde 706 bin kişi artarak 3 milyon 981 bin kişiye yükseldi.
Aynı dönemde tarım dışı işsizlik oranı 2,1 puanlık artış ile yüzde 14,3 olarak tahmin edildi. Genç nüfusta (15-24 yaş) işsizlik oranı 4,3 puanlık artış ile yüzde 23,6 düzeyine çıktı, 15-64 yaş grubunda bu oran 2,1 puanlık artış ile yüzde 12,6 oldu.
İstihdam edilenlerin yüzde 17.7'si tarım, yüzde 20'si sanayi, yüzde 6.5'si inşaat, yüzde 55.8'i ise hizmet sektöründe yer aldı.
Grafik: DHA
Bir önceki yılın aynı dönemi ile karşılaştırıldığında tarım sektörünün istihdam edilenler içindeki payı 0.9 puan, inşaat sektörünün payı 1.1 puan azalırken, sanayi sektörünün payı 0.8 puan, hizmet sektörünün payı 1.2 puan arttı.
İşgücü 2018 yılı Kasım döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre 505 bin kişi artarak 32 milyon 295 bin kişi, işgücüne katılma oranı ise 0.2 puan artarak yüzde 53 oldu. Aynı dönemler için yapılan kıyaslamalara göre; erkeklerde işgücüne katılma oranı 0.3 puanlık artışla yüzde 72.4, kadınlarda da 0.3 puanlık artışla yüzde 34.1 oldu.
Grafik: DHA
Kasım 2018 döneminde herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşuna bağlı olmadan çalışanların oranı, bir önceki yılın aynı dönemine göre bir değişim göstermeyerek yüzde 33.6 oldu. Tarım dışı sektörde kayıt dışı çalışanların oranı ise bir önceki yılın aynı dönemine göre 0.8 puan artarak yüzde 22.8 oldu.
İŞSİZ SAYISI 4 MİLYONA DAYANDI
Mevsim etkisinden arındırılmış istihdam bir önceki döneme göre 228 bin kişi azalarak 28 milyon 591 bin kişi olarak tahmin edildi. İstihdam oranı 0.4 puanlık düşüşle yüzde 47 oldu.
Grafik: DHA
Mevsim etkisinden arındırılmış işsiz sayısı bir önceki döneme göre 144 bin kişi artarak 3 milyon 907 bin kişi oldu. İşsizlik oranı 0.4 puan artarak yüzde 12 oldu.
Mevsim etkisinden arındırılmış işgücüne katılma oranı 0.2 puan azalarak yüzde 53.4 oldu. Ekonomik faaliyete göre istihdam edilenlerin sayısı, tarım sektöründe 54 bin, hizmet sektöründe 87 bin, inşaat sektöründe 47 bin, sanayi sektöründe ise 40 bin kişi azaldı.
DİSK-AR: KASIM’DA GENİŞ TANIMLI İŞSİZLİK YÜZDE 19.3
Türkiye Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu Araştırma Dairesi'nin (DİSK-AR) hesaplamaları, Ekim, Kasım ve Aralık aylarını içeren Kasım döneminde geniş tanımlı işsizliğin yüzde 19,3 düzeyinde olduğunu gösterdi.
DİSK-AR’ın, Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK), İ̇ŞKUR, Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) ve Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler (AÇSHB) verilerine dayanarak yaptığı hesaplamalara açıkladığı İşsizlik ve İstihdam Raporu’na göre, Kasım döneminde geniş tanımlı işsiz sayısı 6 milyon 646 bin kişi oldu.
DİSK-Ar’ın raporunda, son bir yılda işsiz sayısı 700 binden fazla artarken, Ağustos-Kasım 2018 döneminde istihdam bir milyon kişi azaldığı belirtildi ve şu değerlendirmeler yapıldı:
“TÜİK’e göre Kasım 2017 döneminde yüzde 10.3 olan dar tanımlı (standart) işsizlik 2 puan artarak Kasım 2018’de yüzde 12.3’e yükseldi. Kasım 2017’de 3 milyon 275 bin olan dar tanımlı işsiz sayısı bir önceki yıla göre 706 bin kişi artarak 3 milyon 981 bine yükseldi. Böylece dar tanımlı işsiz sayısı 4 milyon sınırına çok yaklaşmış oldu.
Geniş tanımlı işsiz sayısı 6 milyon 646 bine yükselirken, geniş tanımlı işsizlik oranı ise yüzde 19,3 oldu. Kasım 2017’ye göre geniş tanımlı işsiz sayısı 665 bin arttı.
Sanayi üretimindeki büyük daralmaya paralel olarak istihdamda da daralma devam ediyor. Türkiye ekonomisinin yıllık yeni istihdam yaratma kapasitesi krizle birlikte ciddi biçimde geriledi.
Kasım 2017’de 28 milyon 515 bin olan toplan istihdam 201 bin azalarak Kasım 2018’de 28 milyon 314 bine geriledi. Ağustos 2018 ile Kasım 2018 arasında ise istihdamda 1 milyon 4 bin azalma yaşandı.
İşsizlik açısından öncelikle dikkate alınması gereken tarım dışı işsizlik oranı da geçen yılın aynı dönemine göre 2,1 puan artarak yüzde 12,2’den yüzde 14,3’e yükseldi.
Genç işsizliği Kasım 2017’ye göre 4,3 puan artarak yüzde 19,3’ten Kasım 2018’de yüzde 23,6’ya yükselirken; kadın işsizliği Kasım 2017’ye göre 1,3 puan artarak 13,4’ten 2018 Kasım ayında 14,7 oldu. Tarım dışı kadın işsizliği ise yüzde 18,4’e yükseldi.
Ne eğitimde ne istihdamda olan gençlerin (NEET, boşta gezer) oranı ise yüzde 24,3 oldu.
İŞKUR verilerine göre Ocak 2019’da işsizlik ödeneği başvurularında rekor başvuru yaşandı. Başvuru sayısı Ocak 2018’de 145 bin iken yüzde 77 artarak Ocak 2019’da 257 bini aştı. Aylık toplam işsizlik ödeneği alanların sayısı Ocak 2018’de 439 bin iken yüzde 50 artarak Aralık 2018’de 655 bine yükseldi.
İŞKUR verileri de işsizliğin arttığını ortaya koymaktadır. İşsizlikteki deprem İŞKUR’un kayıtlı işsiz sayılarına da yansıdı. İŞKUR’a kayıtlı işsiz sayısı 2018 Ocak ayında 2,4 milyon iken, Ocak 2019’da 3,8 milyona yaklaştı.
Türkiye bir yandan yüksek enflasyon ve diğer yandan yüksek işsizliğin birlikte görüldüğü bir ekonomik kriz yaşıyor. Ekonomideki durgunluk ve küçülmeye yüksek işsizlik ve enflasyon oranları eşlik ediyor.
Böylece İşsizlik Sigortasının Fonunun keyfi kullanımına dayalı devasa teşviklerle yürütülen istihdam seferliğinin işe yaramadığı ve krizin en vahim sonucunun işsizlik depremi olarak ortaya çıktığı görülüyor.”
ÖZTRAK: ARTIŞ 2009 SEVİYESİNDE
CHP Genel Başkan Yardımcısı ve Parti Sözcüsü Faik Öztrak, işsiz sayısında ve işsizlik oranında görülen artışların 2009 krizinden bu yana görülen en yüksek artışlar olduğunu belirtti.
2018’in son üç ayını kapsayan TÜİK Kasım ayı işgücü ve istihdam verilerinin ekonomide yaşanan ani duruşu tüm çıplaklığıyla gözler önüne serdiğini belirten Öztrak, “Söz konusu verilere göre son bir yılda dar tanımlı işsiz sayısı 706 bin kişi artarak 3 milyon 981 bin kişiye ulaştı. Yine aynı dönemde dar tanımlı işsizlik oranı ise 2 puan birden artarak yüzde 12 sınırını da aştı ve yüzde 12,3’e çıktı. Gerek işsiz sayısında gerekse işsizlik oranında yaşanan bu artışlar 2009 krizinden bu yana görülen en yüksek artışlar olarak kayda geçti” dedi.
"GERÇEK İŞSİZ SAYISI 7,5 MİLYONA DAYANDI"
“İş bulmaktan ümidini kestiği için ya da diğer sebeplerle iş gücüne dahil olmayan ama iş bulsam çalışırım diyenlerin de hesaba katıldığı “geniş tanımlı işsiz sayısı” ise Kasım 2018 döneminde, önceki yılın aynı dönemine göre 623 bin kişilik artışla 6 milyon 117 bin kişiye, “geniş tanımlı işsizlik oranı” ise 1,6 puan artışla yüzde 17,8’e ulaştı” diyen Öztrak, bu sayılara mevsimlik çalışanlar, zamana bağlı eksik istihdam edilenler ve yetersiz istihdam edilenlerin eklenmesi halinde işsiz sayısının 7,5 milyona dayandığını dile getirdi.
"GENÇ İŞSİZLİĞİ PATLADI, ÜNİVERSİTELİ İŞSİZ SAYISI 1 MİLYONUN ÜZERİNDE"
İşsizliğin en ağır yükünü gençlerin çektiğine vurgu yapan Öztrak şunları ifade etti; “15-24 yaş arasındaki gençlerde işsizlik oranı son bir yılda 4,3 puan birden artarak 2018’in Kasım ayında yüzde 23,6’ya ulaştı. Genç işsizlerin sayısı ise mevcut seride ilk kez 1,2 milyonu aştı. Diğer taraftan, Türkiye’de ne eğitimde ne çalışma hayatında olan 15-29 yaş arası gençlerin sayısı 4 milyon 890 bin seviyesinde. Üniversite mezunu işsiz sayısı üst üste 5 aydır bir milyon sınırının üzerindeki seyrini sürdürüyor. Kasım 2018 döneminde üniversite mezunu işsiz sayısı 1 milyon 32 bin olarak gerçekleşti.”
"2009 KRİZİNDEN BU YANA İLK KEZ İSTİHDAM DÜŞTÜ"
2018 Kasım ayında, 2017’nin aynı ayına göre, 201 bin kişilik istihdam kaybı yaşandığına dikkat çeken Öztrak, “Bu, başka bir ekonomik kriz dönemi olan 2009 Ağustos ayından bu yana ilk kez yaşanmaktadır. Mevsim etkilerinden arınmış rakamlar ise istihdamdaki sıkıntıların ağırlaştığını ortaya koymaktadır. Son üç aydır sanayi istihdamındaki gerileme devam etmektedir. Yine inşaat sektöründe yılbaşından bu yana süren istihdam kayıpları Kasım’da da devam etmiştir. İstihdam yönünden nispeten dirençli olan hizmet sektöründe de çözülmenin başladığı anlaşılmaktadır. Nitekim Kasım ayında hizmet sektöründe yaşanan 87 bin kişilik istihdam kaybı 2015 Mart ayından bu yana görülen en yüksek istihdam kaybı olmuştur” dedi. (EKONOMİ SERVİSİ)
