Bir üniversite bilimden neden korkar?

Selen Akçakoca
ODTÜ

ODTÜ Biyoloji ve Genetik Topluluğu ve Evrim Ağacı tarafından bu sene on üçüncüsü düzenlenen Aykut Kence Evrim Konferansı’nın (AKEK), uzunca süredir düzenlendiği ODTÜ Kültür ve Kongre Merkezi'nde (KKM) gerçekleşmesi ODTÜ Rektörlüğü tarafından tadilat yapılacağı gerekçesiyle engellendi. Geçtiğimiz aylarda ODTÜ Rektörlüğü tarafından atılan bir e-posta ile yerel seçimlere kadar okul içerisinde yapılacak etkinliklerin denetleneceğinin bildirilmesinden sonra öğrenci toplulukları ve bazı kurumların KKM'de yapılması planlanmış etkinliklerinin iptal edilmesi, başta yerel seçimlere kadar devam edecek bu uygulamanın bir parçası olarak düşünüldü fakat ODTÜ'de bunun sonrasında yaşananlar, engellemelerin gerçek sebebini ortaya koydu.

HERKESE AÇIK, ÖĞRENCİYE KAPALI

Önce Mehmet Muharrem Kasapoğlu’nun bulunduğu ve KKM'de çekilmiş bir fotoğrafın ODTÜ'nün resmi sosyal medya hesaplarından yayınlanması, daha sonra 6 Şubat tarihinde Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın aynı yerde yapılan ODTÜ TEKNOKENT Bilişim ve İnovasyon Merkezi açılış törenine konuşmacı olarak katılması, ODTÜ Rektörlüğünün yoğun çabasının asıl sebeplerini gözler önüne serdi. Öğrencilerin asıl alanı olması gerekirken yoğun bürokratik engeller ve yüksek kiralar sonucunda öğrenci topluluklarına kullandırılan KKM, bu olayla birlikte öğrenciden soyutlanmaya çalışılırken hükümet temsilcileri söz konusu olduğunda tüm engellerin kaldırıldığı ve tadilatların bitirildiği oldukça açık bir biçimde görülmektedir. İmkân bulduğu tüm zamanlarda ODTÜ'de bulunan toplulukların sayısı ve çeşitliliğiyle övünen ODTÜ yönetiminin de öğrenci topluluklarına karşı asıl tutumu bu olaylarla birlikte daha da görünür hale gelmiştir. Aylar öncesinden duyurulmuş olan ders seçimlerinin 6 Şubat'tan 11 Şubat'a alınması ise üniversite yönetiminin Erdoğan'ın gelişiyle bütün planı değiştirebileceğinin ve ayrıca öğrencilerin 6 Şubat günü okulda bulunmasını istemediğinin başka türlü ifadesidir.

EVRİMSİZ “BİLİM”

Süreçte yaşanan önemli olaylardan bir diğeri ise 13. AKEK ile birlikte iptal edilmiş diğer etkinliklerin yeniden KKM'ye alınması fakat AKEK için herhangi bir değişiklik olmamasıdır. Bir evrim konferansının okul içerisinde yapılması için herhangi bir çaba harcamayan ODTÜ Rektörlüğü, konu ile ilgili etkinlik için alternatif bir yer gösterdiğini iddia etmiş, fakat gösterdikleri yerin konferansı teknik açıdan karşılayamayacağı gerçeklerini de göz ardı etmiştir. Özellikle geçtiğimiz dönemlerde lise müfredatından kaldırılması ile birlikte evrim, gençlerin eskiye oranla daha çok merak ettiği, araştırdığı ve tartıştığı bir konu haline gelirken ODTÜ yönetiminin evrim konferansının karşısında duran bir unsur olması, üniversitenin bilimsel yönüne zarar vermektedir. Son dönemde hükümet politikalarıyla tırmandırılan evrim karşıtlığı, üniversitelerde ise bu gibi örneklerle nüvelerini göstermektedir.

SOKAKLARA, LİSELERE, EVRİMİ SAVUNMAYA

Üniversitelerin, öğrencilerin toplulukları aracılığı ile bilimi tartışabileceği alanlar olması gerekirken ODTÜ'de yaşanan olaylar ise öğrencilerin tartışma alanlarının giderek daraltıldığının göstergesidir. Son dönemde üniversitelerin bilimden uzaklaştırılmakta, TEKNOKENT adı verilen alanlar kurularak sermaye üniversite içine yerleştirilmekte ve üniversiteler sermaye yararına araştırma yapan kurumlar haline dönüştürülmektedir. Evrim karşıtlığı ise AKP-Erdoğan hükümetinin gençliği ideolojik-politik olarak kazanmasının bir aracı olarak kullanılmaktadır.

Yaratılışçılık teorisi ön plana çıkarılarak gençlerin hiçbir bilimsel veriye dayanmayan düşünceleri kabul etmesi sağlanmaya çalışılmaktadır. Bugün liselerde müfredatın bilim dışı öğelerle doldurulması, evrimin kırıntısına dahi tahammül edilmemesi, bazı üniversitelerin biyoloji bölümlerinde dahi evrimsel biyolojinin yeterince anlatılmıyor olması, Türkiye'nin bilime karşı aldığı tutumun açık bir ifadesidir.

Bu duruma karşı Türkiye gençliği amfilerde, sokaklarda, liselerde evrimi ve bilimi kuracağı atölyeler, okuma grupları ya da çeşitli etkinlikler aracılığı ile tartışmalı, toplum için bilim üretebilmek ve bilimi savunmak için mücadele etmelidir.