ABD basketbolunda Zion Williamson, NCAA ve amatörlük tartışması

Amerikan Kolej Sporları Kurumunda (NCAA) Duke Üniversitesi erkekler basketbol takımı forması giyen ve 2019 NBA draftında ilk sırada seçilmesine kesin gözüyle bakılan Zion Williamson’ın sakatlığı ABD basketbol çevrelerindeki önemli bir tartışmayı yeniden alevlendirdi.

Duke’ün ezeli rakibi Kuzey Carolina ile oynadığı maçın hemen başında Nike ayakkabısının hiçbir dış müdahale olmadan parçalanmasıyla dizinde esneme meydana gelen Williamson’ın sakatlığının ağır olmadığı duyuruldu. Duke maçı 88-72 kaybederek bu sezonki 26. maçında 3. yenilgisini aldı.

Maç sonrası kendisi de Nike’ın sözleşmeli sporcusu olan LeBron James’ten, eski ABD Başkanı Barack Obama’ya çok sayıda isim Williamson’a destek mesajı gönderdi.

Bazı mesajlarda NCAA’de oyuncuların parasız ve güvencesiz şekilde oynatıldığına ve basketbol kariyerlerinin tehlikeye atıldığına dikkat çekildi.

#AmateurismIsACon (Amatörlük üçkağıtçılıktır) etiketiyle paylaşılan mesajlarda milyarlarca dolarlık NCAA endüstrisini var eden oyunculara bunun karşılığında hiçbir ödeme yapılmadığına, güvence sağlanmadığına dikkat çekildi.

Zion Williamson, with no work comp coverage, gets a potential injury from a busted shoe coming from a big time shoe deal from which he made no money playing in a game with 5 digit tickets on the secondary market because AmateurismIsACon

— Tammi Gaw (@tammigaw) 21 Şubat 2019

“ADALETSİZ BİR SİSTEMDE GELECEĞİNİ RİSKE ATMAYA DEĞER Mİ?​”

Zion Williamson’ın yıllık 8.89 milyon dolar kazanan koçu Mike Krzyzewski, oyuncunun sahalara dönmesini beklediklerini belirtti.

Tepki gösterenlerse genç yıldız adayının kariyerini riske atmamak için sezon sonuna kadar oynamaması gerektiğini vurguladı. Kolej Oyuncuları Birliğinin Kurucusu ve Başkanı Ramogi Huma’ya göre böyle düşünülmesi makul. Birkaç yıl önce daha ciddi bir sakatlık yaşayan Amerikan futbolu oyuncusunun kolej kariyerini bitirme kararı aldığını hatırlatan Huma, “Adaletsiz bir sistemde geleceğini riske atmaya devam etmek ve bunun karşılığında hiçbir ücret almamanın hiçbir anlamı yok” ifadelerini kullandı.

COUSINS: KOLEJ BASKETBOLU SAÇMALIKTIR

NBA’de Golden State Warriors forması giyen, kolejde ise Kentucky’de bir yıl geçiren DeMarcus Cousins, NCAA’i sert sözlerle eleştirdi.

Cousins, “Kolej basketbolu ve NCAA saçmalıktır” diyerek Williamson’a seslendi: “Sana tavsiyem, kendin ve ailen için en iyisini yapman. Kolej, şu anda Williamson için hiçbir işe yaramıyor. Yeteneğini kanıtladın, ilk sıradan seçileceğini kanıtladın. Bir sonraki seviyeye hazır hale gelmen lazım. Tecrübelerime dayanarak benim fikrim bu yönde. Tabii o yaştayken sadece anın tadını çıkarıyorsun ama çok büyük riskleri var."

“TÜM BU EKONOMİDEN ZION WILLAMSON’IN NE ÇIKARI VAR?​”

Duke-Kuzey Carolina maçında biletlerin 2 bin 500-3 bin 500 dolara satıldığını söyleyen Cousins, “Zion Williamson bundan ne elde ediyor? Onu görmeye geliyorlar, o ne kadar kazanıyor? Daha doğrusu, bu para kime gidiyor? O takımdaki herhangi bir oyuncuya ne yararı var? Ama 20 dolar ve bedava yemek alsalar hemen ‘Şöyle kötü çocuk’ diye haklarında konuşulmaya başlanır ve ‘Nasıl antrene edilemedikleri’ ya da ‘Serseri’ olduklarından bahsedilir. Saçmalık.”

“BAZI ŞEYLERİN DEĞİŞMESİ LAZIM”

Bir başka NBA oyuncusu Donovan Mitchell ise “Bu oyuna ne kadar para aktığını bir kez daha hatırlayalım ve bu oyuncuların bundan hiçbir şey kazanmadığını... Eğer Zion sakatlanırsa... Bazı şeylerin değişmesi lazım” dedi.

Again let’s remember all the money that went into this game.... and these players get none of it.... and now Zion gets hurt... something has to change @NCAA

— Donovan Mitchell (@spidadmitchell) 21 Şubat 2019

LEBRON JAMES: BU ÇOCUKLARIN ÜZERİNDEN NE KADAR PARA KAZANILDIĞINI BİLİYORUM

Kolej okumadan direkt draft edilen NBA yıldızlarından LeBron James de geçtiğimiz yıl NCAA’deki bu duruma vurgu yaparak kurumun “yozlaşmış, bozuk” olduğunu belirtmişti. James’in konu hakkındaki sözleri şöyleydi: “NCAA’in düzeltilebileceğini sanmıyorum, çok uzun yıllardır devam eden bir süreç var ve nasıl düzeltilebileceğini bilmiyorum. Ben ve annem yoksulduk ve benim NBA’e değil de üniversite kampüsüne gitmemi mi bekliyorlardı? Üniversiteye gitmedim o yüzden artılarını ve eksilerini bilmiyorum ama futbol ve basketbolda en üst seviyedeki bir atletin üniversite kampüsüne neler getirdiğini biliyorum. Kolej koçlarının ne kadar para aldığını biliyorum, bu kolejlerin bu çocuklar üzerinden ne kadar para kazandığını biliyorum. Hep ‘ücretsiz eğitim’ diyorlar ama siz beni eğitim almam için kampüse getirmiyorsunuz ki, sizi Dörtlü Finale ya da şampiyonluğa taşımamı istiyorsunuz. Çok garip bir şey. NCAAsever değilim. Mart Çılgınlığı’nı izlemeyi seviyorum bence harika bir şey. Ama bu çocukların tüm bunlardan hiçbir şey kazanamamasını sevmiyorum.”

NIKE NE DEDİ?

Nike, 1992’den bu yana Duke’ün sponsoru. 2015’te 12 yıllığına yenilenen anlaşmanın detayları açıklanmamıştı.

Nike’den Williamson’ın sakatlığına dair yapılan açıklamada “Elbette endişeliyiz ve Zion’un hızlıca iyileşmesini istiyoruz. Ürünlerimizin kalitesi ve performansı büyük önem taşır. Bu münferit bir olay olsa da sorunun nereden kaynaklandığını bulmaya çalışacağız” denildi.

Zion Williamson, Nike’nin NBA yıldızı Paul George’un adıyla piyasaya sürdüğü PG 2.5 model ayakkabısını giyiyordu. Paul George, konuya ilişkin Nike ile temasa geçtiğini söyledi ve Williamson’a geçmiş olsun dileğinde bulundu.

HERKES KAZANIYOR, OYUNCULAR HARİÇ!

Spor Yazarımız Mithat Fabian Sözmen, konuya ilişkin daha önce yazdığı yazıda şu vurguları yapmıştı:

“NCAA şemsiyesi altına girmiş amatör bir atletin bütün hakları kuruma aittir. Sporcu bunlar üzerinde hiçbir hak iddia edemez. NCAA ise bilgisayar oyunlarından formalara bu oyuncuların sahip oldukları ve ürettikleri her şeyi tepe tepe kullanır. Kurum sadece bu yolla senede 4 milyar dolarlık bir gelir elde eder. Açıkça holdingvari bir işleyişi olduğu halde amatörlük ilkesine sıkı sıkıya bağlı olduğunu belirten, bununla övünen hatta bundan mistik bir sempati yaratan NCAA, her maç, her turnuva, her sezon kendi gelir kalemlerini devamlı yeniden üreten atletlere bu emekleri karşılığında 1 lira dahi ödemez. Evet, birçoğuna burs verir, üniversitede eğitim görme şansı tanır ve bu kapitalist eğitim ölçütleri içerisinde bir nimet gibi görünebilir. Fakat bu, maddi olarak atletlerin toplamda ürettiği değerin yanına bile yaklaşamayan eşitsizlikte bir mübadeledir.

NCAA şu anki haliyle atletlerin önüne konmuş bir staj dönemi gibidir. Tamamen profesyonelleşmiş, ticari bir ortamda sıkı çalışma, uyum, disiplin, itaat gibi her türlü profesyonelliği” oyuncularından talep eder ama tek bir şartla: Oyuncuların amatör olarak kalması yani ücret almaması. Elbette bir de sporun sakatlık gibi bir gerçeği var. Sakatlıklar amatör/profesyonel ayrımı yapmaz. Bir sporcunun yıpranmasıyla eş değer olarak ortaya çıkma oranı da artar. NCAA'’deki yoğun çalışmalarına dizlerini verdiği için profesyonel olma, yani bu işten para kazanma hakkını kaybetmiş yüzlerce  büyük yetenek” var.” (SPOR SERVİSİ)

NCAA ve amatörlük ilkesi: Bir holding ne kadar amatörse...