13 ayın ardından mahkemeye çıkan vatandaşa AYM’den ‘ihlal’ kararı

Tutuklandıktan 13 ay sonra mahkemeye çıkarılan bir vatandaş hakkında karar veren AYM, “Tutukluluğa karşı itiraz hâkim önünde olmalı” diyerek ihlal kararı verdi. 

İ.S. adlı bir vatandaş 4 Nisan 2012 tarihinde Cumhuriyet Başsavcılığınca yürütülen bir soruşturma kapsamında gözaltına alınarak tutuklandı. İ.S. hakkında “silahlı terör örgütüne üye olma, mala zarar verme, terör örgütü propagandası yapma ve 2911 sayılı Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Kanunu'na muhalefet etme” iddialarından kamu davası açıldı.  İ.S., tutuklandıktan 13 ay sonra mahkeme karşısına çıktı ve ilk duruşmada beraat etti. Ancak İ.S., makul sürede mahkemeye çıkarılmadığı için tazminat davası açtı. Ağır Ceza Mahkemesi ise tazminat davasını reddetti. Kararı Yargıtay da onadı. Bunun üzerine İ.S, makul sürede mahkeme karşısına çıkarılmadığını söyledi, kişi özgürlüğü ve güvenliği hakkının ihlal edildiğini söyleyerek Anayasa Mahkemesi’ne (AYM) başvurdu.

“TUTUKLULUĞA İTİRAZ HAKİM ÖNÜNDE OLMALI”

İ.S.’nin başvurusunu değerlendiren AYM, “Anayasa'nın 19. maddesinden kaynaklanan temel güvencelerden biri de tutukluluğa karşı itirazın hâkim önünde yapılan duruşmalarda etkin olarak incelenmesi hakkıdır.” diyerek ihlal kararı verdi. AYM kararında, “İsnat edilen suç kapsamında tutukluluk durumunun duruşmasız olarak incelenmesi ve yaklaşık on üç ay boyunca bu şekilde devam eden bir usule göre özgürlüğünden yoksun bırakılması başvurucuya yeterli güvencelerin sağlanmaması sonucunu doğurmuştur. Anayasa Mahkemesi açıklanan gerekçelerle Anayasa’nın 19. maddesinde güvence altına alınan kişi özgürlüğü ve güvenliği hakkının ihlal edildiğine karar vermiştir.” ifadeleri yer aldı. AYM, ayrıca i.S.’ye 5 bin TL tazminat ödenmesine de hükmetti. Kararın da Bakırköy 11. Ağır Ceza Mahkemesi ve Yargıtay’a gönderilmesini kararlaştırdı.

YARGITAY’IN GEREKÇESİNE DE ELEŞTİRİ

Yargıtay’ın tutuklamaya konu davada müşteki sayısının fazla olmasının sürenin uzamasına etkisinin olacağını belirtmesini de eleştiren AYM kararında “Yargıtay tarafından belirtilen gerekçeler tutukluluğun uzun sürmesi bakımından yeterli görülebilirse de tutuklu bir kişinin bir yılı aşkın süre boyunca mahkeme/hâkim huzuruna çıkarılmadan tutukluluğun devam ettirilmesi iddiası yönünden yeterli görülemez. Davanın karmaşıklığı, sanık ve müşteki sayısının fazla olması, bu kadar uzun süre mahkeme/hâkim huzuruna çıkarılmamanın haklı gerekçesi olarak kabul edilemez.” denildi. (İstanbul/EVRENSEL)