Hastalar da sağlıkçılar da uyarıyor: Diyalizde hemşire şart

Vural NASUHBEYOĞLU
İstanbul

Sağlık Bakanlığının yaptığı; “...Yürürlüğe girecek yeni yönetmelik ile hemodiyaliz ve periton diyaliz hemşireliği sertifika programlarını sonlandırıyoruz. Diyaliz merkezlerinde kademeli geçişle sadece diyaliz teknikerleri ile hizmet vermeyi hedefliyoruz” açıklamasına, karşı 20 hemşirelik derneği ‘Diyalizde hemşire şart’ başlıklı ortak bir açıklama yaptı. Ayrıca diyaliz hemşireleri de cahange.org’ta ‘#DİYALİZHEMŞİREME DOKUNMA, Diyaliz hemşiresiz olmaz’ başlıklı kampanya başlattı. Türk Nefroloji, Diyaliz ve Transplantasyon Hemşireleri Derneği Başkanı Ayten Karakoç ile diyaliz hemşirelerinin talepleri üzerine görüştük. Son dönemde artan diyaliz teknikeri sayısı ve ortaya çıkan istihdam sorununa dikkat çeken Karakoç, atanmayan sağlık çalışanlarının atanma taleplerini anladıklarını ancak bu talebin, başka bir sağlık mesleğinin alanı, yetkisi ve sorumluluklarını almak için olmasını haksız ve riskli bulduklarını söyledi. Ayrıca bu konunun sadece diyaliz hemşirelerinin değil, diyaliz hastalarının da sorunu olduğuna vurgu yapan Karakoç “Alanımızda yapılması planlanan bu olumsuz duruma karşı sesimizi duyurmak için, Türk Hemşireler Derneği önderliğinde, 20 hemşirelik derneği ile bir açıklama yayınlayarak taleplerimizi dile getirdik. İmza kampanyası ise özellikle meslektaşlarımız tarafından konuya dikkat çekmek ve mümkün olduğunca fazla kişiye ulaşmak için başlatıldı” dedi.  

HASTA BAKIMI İÇİN HEMŞİRE ZORUNLUDUR

Diyaliz hemşireleri ile diyaliz teknikerlerinin farklı meslek mensupları olduklarına işaret eden Karakoç “Diyaliz teknikerleri ve diyaliz hemşireleri birbirlerinin alternatifi değil, bütünleyicisidir. Bizler, bugüne kadar olduğu gibi diyaliz teknikerlerinin diyaliz makinesinin hazırlanması ve güvenli kullanımından, araç gereçlerin hazırlanması ve sterilizasyonundan sorumlu olacak şekilde hekim ve hemşire ile birlikte çalışmaları gerektiğini söylüyoruz. Tedavi süreci son derece zor, masraflı ve karmaşık olan diyaliz hastalarının bakımı, bütüncül bakış açısına sahip, karmaşık alanlarda bakım ve tedavi uygulamalarını yürütebilecek nitelikteki sağlık çalışanlarına yani hemşirelere bırakılmalıdır” dedi. Diyaliz hastasının aynı zamanda, gebe, lohusa, yaşlı, bebek/ çocuk; kanser tedavisi alan; inme, kalp krizi veya kalp ameliyatı geçiren bir birey de olabildiğini anlatan Karakoç “Bu hastaların bakımının ise hemşirelik eğitimi sonrasında hemodiyaliz ya da periton diyalizi sertifikası alan diyaliz hemşireleri tarafından yürütülmesi, hastanın nitelikli bakım alma hakkının korunması için elzemdir” diye konuştu. 

HASTALAR DA KAYGILI

Böbrek hastalarının hayatlarını sürdürmek ve yaşam kalitelerini artırmak için diyaliz tedavisi almak zorunda olduklarını vurgulayan Karakoç, diyaliz hastasının ilave hastalıklarını bir bütün olarak değerlendirebilen bakış açısının ancak bu bilgi ve beceriye sahip hemodiyaliz ve periton diyaliz hemşireleri ile yönetilmesiyle mümkün olduğunu anlatarak şunları söyledi: “Hemodiyaliz ve periton diyaliz hemşireliği sertifika programlarının sonlandırılması ve diyaliz merkezlerinden hemşirelerin alınması, kaliteli ve nitelikli sağlık hizmetlerinde sorunlar yaşanmasına yol açacaktır. Bakanlığın açıklaması diyaliz hastalarında da ciddi kaygılara yol açmıştır. Alandan hemşirelerin çekilmesi, hasta ve hasta yakınlarının sağlık çalışanlarına olan güveninin yok olmasına sebep olacaktır. Bu durum göz ardı edilmemesi gerekir.” 

‘HEMŞİRESİZ GÜVENDE HİSSETMEM’

16- 17 yıldır diyaliz tedavisi gören Sami Yenibahar, “Çok net bir biçimde hayatta kalmamı diyaliz hemşirelerine borçluyum” diyor.  Yenibahar, haftada 3 gün günde en az 3- 4 saat diyalize giren hastaların, ailelerinden daha fazla diyaliz hemşireleriyle zaman geçirdiğine dikkat çekiyor. Yenibahar, diyaliz hemşirelerinin olmadığı bir seansta kendisini rahat ve güvende hissetmeyeceğini belirterek “Teknikerler makinelerin sağlığından, hemşireler bizim sağlığımızdan sorumlu. İkisi birbirinin alternatifi değil. Bu çok nettir. Hem teknikere hem de hemşirelere diyalizde ihtiyaç var. Ama hemşireler biz diyaliz hastaları için vazgeçilmezdir” dedi.