AYM, Van'da yıkılan Bayram Otel'e dair 'İhlal yok' dedi

Erdi TÜTMEZ
İstanbul

Van’da 9 Kasım 2011 tarihinde gerçekleşen ikinci depremde yıkılan ve 24 kişiye mezar olan Bayram Otel’e ilişkin hayatını kaybedenlerin yakınlarının başvurusunu değerlendiren AYM, "İhlal yok" dedi. Ancak AYM, 2013’te yetkililerin soruşturulmasını istemiş, İçişleri Bakanlığı soruşturma izni vermemişti. Kararı Evrensel'e değerlendiren davanın avukatı Murat Kemal Gündüz, “AYM, önceki ihlal kararından açık ve net olarak dönmüştür" dedi.

2011 yılında Van'da meydana gelen ve çok sayıda kişinin hayatını kaybettiği depremden 16 gün sonra ikinci bir deprem daha gerçekleşmiş, Van il merkezinde bulunan Bayram Otel binası yıkılmış ve 24 kişi hayatını kaybetmişti. Hayatını kaybedenler arasında DHA muhabirleri Cem Emir ve Selahattin Yılmaz da vardı. Olayın ardından Van Cumhuriyet Başsavcılığı soruşturma başlatmış, soruşturma sonucunda kamu görevlileri hakkında görevsizlik kararı verilen dosya, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığına gönderilmiş, Başsavcılık ise yetkililer hakkındaki iddiaların "somut belgelere dayanmadığı" gerekçesiyle şikâyetin işleme konulmamasına karar vermişti. Bu karara karşı yapılan itirazın da Danıştay tarafından incelenmeksizin reddedilmesi üzerine Bayram Otel’de hayatını kaybedenlerin yakınları Anayasa Mahkemesine bireysel başvuruda bulunmuştu.

AYM, 2013’TE YETKİLİLERE SORUŞTURMA İSTEMİŞTİ

Anayasa Mahkemesi Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığınca şikâyetin işleme konulmamasına karar verilmiş olması nedeniyle yaşam hakkının usul boyutu olan etkili soruşturma yükümlülüğünün ihlal edildiği sonucuna ulaşmış, bu karar üzerine Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı kamu görevlileri hakkında soruşturma izni istemiş fakat İçişleri Bakanlığı bu izni vermemişti. Bunun üzerine yakınlarını kaybedenler Bayram Otel’e ilişkin olarak ilk depremden sonra hasar tespit çalışmalarını gereği gibi yerine getirmediği iddia edilen kamu görevlileri hakkında soruşturma izni verilmemesi ve Anayasa Mahkemesince verilen ihlal kararının yerine getirilmemesi nedeniyle yaşam hakkının ihlal edildiğini söyleyerek Anayasa Mahkemesine bir kez daha başvuruda bulundu.

SORUŞTURMA İZNİ VERMEYEN BAKANLIĞI HAKLI BULDU

AYM, yapılan başvuruya dair kararını bugün açıkladı. Mahkeme, 2013’te verdiği ihlal kararına dair “İhlal kararlarının gerekçesi dikkate alındığında bu kararların uygulanmasının ilgililer hakkında soruşturma izni verilmesini ya da doğrudan soruşturma açılmasını zorunlu hâle getirdiği söylenemez” ifadelerini kullandı. İçişleri Bakanlığının yetkililer hakkında soruşturma izni vermemesini, sadece yetkililerce ne tür işlemler yapıldığının araştırılması için ön incelemeler yapmasını yeterli bulan AYM, kararında “Anayasa Mahkemesi açıklanan gerekçelerle Anayasa’nın 17. maddesinde güvence altına alınan yaşam hakkının usule ilişkin boyutunun ihlal edilmediğine karar vermiştir” ifadelerini kullandı.

DAVANIN AVUKATI GÜNDÜZ: AYM, KARARINDAN NET OLARAK DÖNDÜ

Karara ilişkin Evrensel'e konuşan davanın avukatı Murat Kemal Gündüz, “AYM, önceki ihlal kararından açık ve net olarak dönmüştür" dedi.

23 Ekim 2011’deki ilk depremin ardından dönemin Çevre ve Şehircilik Bakanı Erdoğan Bayraktar ve dönemin Van Valisinin birinci depremdeki enerji boşalması sebebiyle artık Van’ın en güvenli yer olduğunu ve binalara girilebileceğini açıklamasını hatırlatan Gündüz, sonraki depremde 24 kişini hayatını kaybettiğini söyledi.

Birinci depremin ardından herhangi bir hasar tespiti yapılmadan ve oturabilirlik raporu verilmeden binaların ve otelin oturuma açılmış olması ve ikinci depremde bu binaların yıkılarak birçok insanın ölmesi sebebiyle, dönemin Van Valisi ve AFAD yetkilileri hakkında Savcılığa suç duyurusunda bulunduklarını söyleyen Gündüz, süreçten sonuç alınamaması üzerine AYM’ye gittiklerini AYM’nin de 2013’te “Etkili ve caydırıcı bir ceza soruşturması yürütülmediği anlaşıldığından Anayasanın 17. Maddesinde düzenlenen yaşam hakkının usuli boyutunun ihlal edildiğnin kabulü gerekir” diyerek ihlal kararı verdiğini söyledi.

‘KAMU GÖREVLİLERİ SORUŞTURULMADI’

Gündüz süreci şöyle anlattı:

“AYM’nin ihlal kararından Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı AFAD başkanı için görevsizlik kararı verdi, dosyayı Ankara Cumhuriyet Başsavcılığına yolladı. Başbakanlık ön incelemede soruşturma izni vermedi, Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı bunun üzerine işlemden kaldırma kararı verdi. Van Valisi hakkında İçişleri bakanlığı mülkiye müfettişliği ‘Soruşturma izni verilmeli’ dedi ancak bakan soruşturma izini vermedi. Bunlar üzerine Danıştay’a yaptığımız itirazlarımızın hepsi reddedildi. Bunun üzerine AYM’ye tekrardan başvurduk.”

AYM’nin bugünkü kararıyla önceki ihlal kararından açık ver net olarak döndüğünü söyleyen Gündüz, “Daha önce etkili ve caydırıcı bir ceza soruşturması yapılmadığı gerekçesiyle ihlal kararı vermesine karşın, bugün açıklanan kararında, başbakanlık ve mülkiye müfettişlerinin verdiği idari soruşturma kapsamındaki ön inceleme raporlarını etkili ve caydırıcı ceza soruşturması kapsamında değerlendirmiştir” dedi.

‘KARAR KABUL EDİLEMEZ’

Gündüz son olarak şunları söyledi:

“Van Bayram Otel binası soruşturması ile ilgili olarak daha önceki ihlal kararlarında 'etkili ve caydırıcı bir ceza soruşturması yürütülmediği anlaşıldığından Anayasanın 17.maddesinde düzenlenen yaşam hakkının usuli boyutunun ihlal edildiğine' karar vermiş olan AYM’nin, bakanlıkların müfettişlikleri tarafından bakanın denetimi ve emri altında yapılmış olan ön inceleme raporlarını, etkili ve caydırıcı ceza soruşturmasının yapılmış olduğuna yeterli görmesi kabul edilemez. Kendi verdiği ihlal kararıyla açıkça çelişmiştir. İdari soruşturmada alınan ön inceleme raporları etkili ve caydırıcı soruşturma yapıldığı anlamına gelmez. AYM bugünkü kararı ile daha önce verdiği ihlal kararlarını inkar etmiştir.”

AFAD Bayram Oteli için ‘hasarlı ama kalınabilir’ demiş