Tüm yönleriyle "Taksim'de ezanı protesto ettiler" çarpıtması
8 Mart gece yürüyüşünde Taksim'de protesto edilen neydi, iktidara yakın medya olayı nasıl çarpıttı, Erdoğan bunu nasıl kullandı?
Erdoğan'ın "Bunların tek ittifakı ezan bayrak düşmanlığıdır" sözlerini sürmanşet ve manşetten veren gazeteler.
Okan BAŞAL
İstanbul
31 Mart Yerel Seçimleri süreci gergin bir siyasi ortamda ilerliyor. Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan ve İçişleri Bakanı Süleyman Soylu başta olmak üzere AKP kurmayları, partinin "Beka sorunu" söylemi üzerinden şekillenen seçim stratejisi kapsamında CHP, HDP ve İYİ Partiyi "teröre destek vermekle ve terör örgütleriyle ittifak yapmakla" suçluyor. Erdoğan, Cumhur İttifakı seçmenine "MHP'li kardeşlerim aman kendi içinizde bölünmeyeceksiniz. AK Partili kardeşlerim kendi içinizde sakın bölünmeyeceksiniz ve konsolide olacaksınız, bir, beraber olacaksınız çünkü cumhur olmak budur, bunu yerine getireceğiz... Karşımızdakiler zillet ittifakı, illet ittifakı” diye çağrı yapıyor. Bu politikanın halkta yeterince karşılık bulmadığına dair işaretleri ise Erdoğan'ın “Anketler falan, bunlara pek güvenim kalmadı” açıklaması veriyor.
Bu gergin siyasi ortam, 8 Mart Dünya Emekçi Kadınlar Günü'ne de yansıdı. Olağanüstü hal döneminde dahi düzenlenen Feminist Gece Yürüyüşü, bu yıl Taksim'de biber gazlı ve plastik mermili polis saldırısıyla engellendi. Saldırıdan bir gün sonra ise ortaya Kabataş yalanına benzer bir yalan atıldı. Yeni Şafak Muhabiri Burak Doğan, polisin engelini protesto eden kadınları ezanı protesto ediyormuş gibi gösteren bir paylaşım yaptı. Sosyal medyada hızla yayılan bu çarpıtma, AKP ve MHP'nin seçim çalışmalarının bir unsuru oldu. Erdoğan'ın seçim mitinginde bu görüntüler üzerine söylediği "Bunların tek ittifakı ezan bayrak düşmanlığıdır" sözleri, 10 gazete tarafından manşet ve sürmanşetten verildi. Erdoğan'dan sonra MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli de "Bu densizliktir, bu ahlaksızlıktır, bu vandallıktır, bu arsızlıktır" dedi.
Evrensel gazetesi olarak "Taksim'de ezanı protesto ettiler" provokasyonunun perde arkasını derledik. İşte yaşananlar:
KADINLARIN TOPLANMASI VE POLİS ENGELİ
Kadınlar, bu yıl 17'ncisi düzenlenen Feminist Gece Yürüyüşü için 8 Mart Dünya Emekçi Kadınlar Günü'nde saat 19.00'dan itibaren Taksim'de toplanmaya başladı. Ancak polis, 19.30'da başlaması planlanan yürürüş öncesi İstiklal Caddesi'ni "güvenlik" bahanesiyle kapattı. Taksim ve İstiklal Caddesi'ne çıkan yollara barikat kuran polis, yürüyüşe izin vermeyeceklerini açıkladı. Fransız Kültür Merkezi önünde buluşan binlerce kadın, İstiklal'de bombalı saldırı düzenlendiğinde, OHAL'de ve Taksim'in "çevre düzenlemesi" adı altında inşaat çukurlarıyla doldurulduğu yılda dahi yürüdüklerini belirterek barikatların kaldırılmasını istedi.
Polis kadınlara dağılmalarını söylüyor, ama kadınlar tepki gösteriyor. Bu kalabalığı dağıtamazlar. Dağılmayacağız. #FeministGeceYürüyüşü #GelveKatılBize #KadınlarBirlikteGüçlü pic.twitter.com/KNPlTZI29h
— Tuba Torun (@avtubatorunn) 8 Mart 2019
YATSI EZANININ OKUNMASI
Kadınlar dakikalarca sloganlar, alkışlar, zılgıtlar ve ıslıklarla yürüyüşün engellenmesini ptotesto etti. Saat 20.20'de polise karşı “Aç, aç, aç” ve "Dünya yerinden oynar kadınlar özgür olsa" sloganları atılıyordu.
İstiklal Caddesi’nde buluşan kadınlar, yürümelerini engelleyen polis barikatı önünde sloganlarla eylemlerini sürdürüyor#8MartDünyaKadınlarGünü#FeministGeceYürüyüşü pic.twitter.com/FrXolqwc11
— Yol TV (@YolTV) 8 Mart 2019
Yatsı ezanı, kadınların yürüyüşü engelleyen polisi protesto ettiği sırada, saat 20.28'de okundu. Kadınların ıslıkları ve sloganları ezan okunmadan önce başladı, ezan sırasında ve sonrasında da sürdü. Protesto edilen ezan değil, polisin engelleme girişimiydi.
March 13, 2019
Polis biber gazıyla saldırırken, plastik mermi atarken, sokağın her iki tarafından sıkıştırıp insanlar ezilme tehlikesi yaşarken ezanı dinlemedi!
— Demir Leblebi (@leblebi_demir) 10 Mart 2019
Islıklarımız, sloganlarımız ezana değil, #FeministGeceYürüyüşü'nü engelleyenlere, hayatımıza müdahale edenlere! pic.twitter.com/R2OE6qj1iN
Ezanı bastırmaya çalıştılar, saygısızlık ettiler, diyenlere cevabımız: Yürüyüşünden başından itibaren ıslıklar çalındı, şarkılar söylendi. Islıklarımız ezana değil, önümüze barikat çekenlere! pic.twitter.com/24S3iu1dLz
— Demir Leblebi (@leblebi_demir) 10 Mart 2019
Eyleme katılanla kadınlar, polise yönelik protesto sesleri nedeniyle alanda ezan sesinin dahi duyulmadığını belirtti.
#FeministGeceYürüyüşü tomalar, kalkanlar, biber gazı ile engellenmek istendi. Kadınlar ilk andan itibaren bu engellemeyi protesto etti. Sloganlar, ıslıklar sırasında ezan sesi duyulmuyordu ki.
— Hülya Gülbahar (@hlyglbahar) 10 Mart 2019
Ezan sırasında polis hazırolda mı duruyordu?#EzanTezgahınaGelme
Yeni #KabataşYalanı
#FeministGeceYürüyüşü'nde polis gaz sıkarken, arama yaparken, barikatı güçlendirirken ezan dinlemedi. İzdiham vardı. Ezanın sesi duyulmadı. Islıklar ezana değil barikata, kadınların yürüyüşlerini engelleyenlere. Biz de oradaydık. Tanığız.. https://t.co/0V08s621xS
— feminist gündem (@feministgundem) 10 Mart 2019
POLİS SALDIRISI
Fransız Kültür Merkezi'nin önünden Taksim Meydanı'na taşan kadınları barikatla engelleyemeyen polis, saat 20.50'de plastik mermi ve biber gazı ile saldırıya geçti. Ara sokaklarda da yayılan saldırı onlarca dakika sürdü.
#FeministGeceYürüyüşü ne ilk müdahale anı.#8MartDünyaKadınlarGünü #Taksim #SesVerHayatıDurdur pic.twitter.com/RKjHGeHtxf
— Fatih Pınar (@FatihPinar) 8 Mart 2019
Taksim’de 17’nci #FeministGeceYürüyüşü'ne katılan kadınlar polis engeliyle karşılaştı. Ablukaya rağmen alanı dolduran on binlerce kadına karşı polis biberı kullandı #8MartDünyaEmekçiKadınlarGünü
— Evrensel Gazetesi (@evrenselgzt) 8 Mart 2019
Eylem Nazlıer/Evrenselhttps://t.co/5FToxXenrt pic.twitter.com/ATHjSPYb8F
Saat 21.30'da yürüyüşe saldırılması nedeniyle açıklama basına yazılı olarak gönderildi. Yürüyüş yapılamadı ancak eylem ara sokaklarda devam etti.
VİDEOYU YENİ ŞAFAK ORTAYA ATTI
Eylemdeki kadınların ezanı protesto ettiği çarpıtmasını ortaya Yeni Şafak attı. Muhabir Burak Doğan'ın 9 Mart'ta Twitter hesabından "Dün akşam Taksim'de 'ezan' okunduğu sırada akıllarınca protesto etmeye kalkan alçaklar" mesajıyla paylaştığı videoda kadınların ezan okunurken "Yürüyen kadınlar engellenemez" sloganı attığı duyuluyor.
Dün akşam Taksim'de "ezan" okunduğu sırada akıllarınca protesto etmeye kalkan alçaklar pic.twitter.com/ru0PxydU6S
— Burak Doğan (@doganburak29) 9 Mart 2019
MEDYA YALANA SARILDI, "HABERLER" PEŞ PEŞE GELDİ
Doğan'ın bu paylaşımının ardından sosyal medyada iktidara yakınlığıyla bilinen medya organları harekete geçti ve manipülatif haberler peş peşe geldi.
Yeni Şafak: "Taksim’de rezalet görüntüler: Sözde kadın hakları savunucularının ezan okunduğu sırada hazımsızlıkları tuttu. Savunduklarını iddia ettikleri birlikte yaşama kültürlerini ezanı ıslıklarla protesto ederek gösterdiler."
Taksim’de rezalet görüntüler: Sözde kadın hakları savunucularının ezan okunduğu sırada hazımsızlıkları tuttu. Savunduklarını iddia ettikleri birlikte yaşama kültürlerini ezanı ıslıklarla protesto ederek gösterdiler. pic.twitter.com/XwY2JZ4qg0
— Yeni Şafak (@yenisafak) 10 Mart 2019
Yeni Akit: "Ezan okurken köpekler neden ulur?" ve "Bu, ezan okunurken ikinci ulumaları!.."
Bu, ezan okunurken ikinci ulumaları!.. https://t.co/JwBy5vEXoU pic.twitter.com/OTEDrn7tKc
— Yeni Akit Gazetesi (@yeniakit) 10 Mart 2019
Ezan okurken köpekler neden ulur? https://t.co/UO7XQE6bqF pic.twitter.com/hXP6HSLusT
— Yeni Akit Gazetesi (@yeniakit) 9 Mart 2019
A Haber: "Taksim'de Ezana büyük saygısızlık!"
Taksim'de Ezana büyük saygısızlık!#Ezan
— A Haber (@Ahaber) 10 Mart 2019
Sabah: "İstiklal Caddesi'nde 8 Mart Dünya Kadınlar Günü nedeniyle düzenlenen yürüyüşe katılan bir grup kadın, ezanın okunmasıyla ıslık çalmaya başladı. Kameralara yansıyan o anlar, sosyal medyada tepki topladı.#EzanBayrakDüşmanları"
İstiklal Caddesi'nde 8 Mart Dünya Kadınlar Günü nedeniyle düzenlenen yürüyüşe katılan bir grup kadın, ezanın okunmasıyla ıslık çalmaya başladı. Kameralara yansıyan o anlar, sosyal medyada tepki topladı. #EzanBayrakDüşmanları
— Sabah Gazetesi (@Sabah) 10 Mart 2019
Star Gazetesi: "Taksim'de yürüyen marjinal gruplar, ıslık ve düdük çalarak Ezan sesini bastırmaya çalıştı"
Taksim'de yürüyen marjinal gruplar, ıslık ve düdük çalarak Ezan sesini bastırmaya çalıştı
— Star Gazetesi (@stargazete) 9 Mart 2019
Güneş Gazetesi: "Taksim'de #Ezan-ı Muhammedî'ye saldıran bir avuç sapkın kadına ithafen... Tarihe gömülmek istense bile sığmayacak, Namusunu çiğnetmeyecek Asım'ın nesli burada mı?"
Taksim'de #Ezan-ı Muhammedî'ye saldıran bir avuç sapkın kadına ithafen...
— Güneş Gazetesi (@gunes_gazetesi) 10 Mart 2019
Tarihe gömülmek istense bile sığmayacak,
Namusunu çiğnetmeyecek Asım'ın nesli burada mı? pic.twitter.com/aLdYhvvsoF
ERDOĞAN: BUNLAR EZAN, BAYRAK DÜŞMANI
Fotoğraf: Metin Aktaş/AA
Ezanın protesto edildiği yalanı, yerel seçim sürecinde ortaya attığı "Beka sorunu" söyleminin halkta yeterince karşılık bulmadığı tespitleri yapılan AKP'nin yürüttüğü düşmanlaştırıcı, kutuplaştırıcı siyasetin bir parçası oldu. Cumhurbaşkanı ve AKP Genel Başkanı Erdoğan, dün (10 Mart) Adana'daki seçim mitinginde "Ezana saygısızlık eden kadınların istiklale ve istikbale saldırdığını" öne sürdü ve "Bunların tek ittifakı ezan bayrak düşmanlığıdır" dedi.
Erdoğan şu ifadeleri kullandı:
"Bu bayrağa, ezana tahammülü olmayanlara karşı bir ittifakla seçime giriyoruz. Güya kadınlar günü için bir araya gelen bir grup Ezan-ı Muhammediyeye terbiyesizlik ettiler. Biz gönüller kazanmak için çalıştığımızı söylüyoruz. Onlar ise bayrağımıza ve ezanımıza saygısızlık yaparak istiklalimize istikbalimize saldırıyor. Bunların tek ittifakı ezan bayrak düşmanlığıdır. Bunlar hiç İstiklal Marşı'mızı okumamışlar. Bu ülkede vatan, millet, bayrak, ezan düşmanı kim varsa hepsinin karşısında olmak bizim boynumuzun borcudur. 3-5 oy için onlara göz yumarsak ecdadımızın da çocuklarımızın da yüzüne bakamayız. 31 Mart'ta milletimiz bunlara hak ettiği dersi verecektir."
ÇAPITMA SÜRÜYOR: DERTLERİ ÜLKEYİ KARIŞTIRMAK
Partisinin Hakkari mitinginde 11 Mart günü konuşan Erdoğan bu kez, “Ezanımıza, bayrağımıza saygı göstermeyen hiç kimseye, kusura bakmasın, biz saygı da duymayız, fırsat da vermeyiz. Şehadetleri dinimizin temeli olan ezanlarımızın yurdumuzun üstünde ebediyen okunmasına kimse engel olamayacaktır. 8 Mart Kadınlar günü dediler, Taksim'e yürüdüler. Dert, seçim öncesi ülkeyi karıştırmak" ifadelerini kullandı.
BAHÇELİ DE ERDOĞAN'A KATILDI
Erdoğan'a 11 Mart'ta MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli de katıldı. Bahçeli, "8 Mart akşamı Taksim'de bir grup, ezan okunurken ıslık çalmış. Yani ezandan rahatsız olmuşlar, akıllarınca protesto etmişler. Bu densizliktir, bu ahlaksızlıktır, bu vandallıktır, bu arsızlıktır" dedi.
CÜBBELİ VE SARIKLI BİR GÜRUH TAKSİM'DE "EZANA KIRILAN ELLER KIRILSIN" SLOGANIYLA YÜRÜDÜ
Erdoğan'ın açıklamalarının ardından dün (10 Mart) akşam İstiklal Caddesi’nde bulunan Mis Sokak’ta cübbeli ve sarıklı bir güruh “Ezana uzanan eller kırılsın” sloganıyla barların bulunduğu yerde yürüyüş düzenledi. Grup ellerinde Türk bayrakları da taşıdı.
Erdoğan'ın sözlerinin ardından, Taksim'de toplanan cübbeli ve sarıklı güruh "Ezana uzanan eller kırılsın" sloganlarıyla barların olduğu sokakta yürüdü. Video: Evrensel https://t.co/Jou6pVJfC2 pic.twitter.com/9a9663VrNu
— Evrensel Gazetesi (@evrenselgzt) 10 Mart 2019
GAZETELER ERDOĞAN'IN SÖZLERİNİ MANŞETLERİNE TAŞIDI
Medya bu yalana dört elle sarıldı ve 10 gazete Erdoğan'ın bu yalan üzerine söylediği sözleri sürmanşet ve manşetten verdi.
Yeni Şafak "Ezanı ıslıklayan CHP ve HDP'ye sert tepki: Bunlar ezan, bayrak düşmanı" sürmanşeti attı.
Sabah "Bunlar ezan ve bayrak düşmanı", Star "İstikbalimize ve istiklalimize saldırıyorlar; ezan ve bayrak düşmanları", Türkiye "'Ezan ıslıklayan ittifaka' Erdoğan'dan sert tepki: Düşmanlıkta ortaklar", Akit "Ezan düşmanlarıyla mücadele namus borcumuz", Akşam "Ezanı ıslıklama ittifakı", Milat "Başkan Erdoğan, CHP, HDP ve feministlerin Taksim'deki terbiyesizliğine sert çıktı: Ezan düşmanları", Yenisöz "Ezan ve bayrak düşmanlarıyla mücadele edeceğiz", Güneş "Ezanı ıslıklayan düşmanı alkışlar" ve Anayurt "İttifakları bayrak ve ezan düşmanlığıdır" manşetlerini attı.
KADINLARIN YANITI: KİMSE ÇARPITMASIN
Feminist Gece Yürüyüşü çağırıcıları, yaptıkları açıklamada “Polis şiddetinin üzeri ayrıştırıcı-kutuplaştırıcı dille, seçim malzemesi de yapılarak yalan haberle ve nefretle örtülemez” dedi.
Basında ve sosyal medyadaki linç kampanyasına ilişkin, “Kimse çarpıtmasın: Bizim isyanımız polis barikatına, kadınların yürüyüşünü, 8 Mart’ı engellemek isteyenlere... Toplumu bölen değil, beraber eşit ve özgür bir hayatı kuracak politikalarda ısrarcı olduğumuzu bir kez daha tekrarlıyoruz” denilen açıklamanın tamamı şöyle:
“8 Mart Dünya Kadınlar Günü’nde İstanbul Taksim’de 17. Feminist Gece Yürüyüşü’ne katılan/katılmaya çalışan on binlerce kadına uygulanan polis şiddetinin üzeri ayrıştırıcı-kutuplaştırıcı dille, seçim malzemesi de yapılarak, yalan haberle ve nefretle örtülemez. Başka kılıflara bürünmeye çalışılsa da bunun adı, kadın düşmanlığı. 16 yıldır bağımsız feministler tarafından sorun yaşanmadan yapılan bu yürüyüş, bu sene engellenmeye çalışıldı. Polis kadınların yolunu keserken, bir araya getirmezken, gaz sıkarken, arama yaparken ezan dinlemedi. 8 Mart’ta sesini yükseltmeye gelen kadınların kalabalığı polis barikatları arasına sıkıştırılmaya çalışıldı. Sığmadık. 16 yıldır yürüdüğümüz güzergâhta, yürümemizi engelleyip bizi caminin yanında tutanlar şimdi de kalkmış ezana karşısınız diyor. Kimse çarpıtmasın: Bizim isyanımız polis barikatına, kadınların yürüyüşünü, 8 Mart’ı engellemek isteyenlere... Biz 17 yıldır o caddedeyiz, her yıl aynı saatte sesimizi yükseltiyoruz. Toplumu bölen değil, beraber eşit ve özgür bir hayatı kuracak politikalarda ısrarcı olduğumuzu bir kez daha tekrarlıyoruz. Biz kadınların derdi ortak; bizim derdimiz patriyarkayla, kadın düşmanlığıyla!”
TÜRKİYE GAZETESİ YAZARI ÖZIŞIK'TAN ÖZÜR VE DÜZELTME, TEZCAN'DAN KOMPLO TEORİSİ
Türkiye Gazetesi Yazarı Süleyman Özışık, gösteride ezanın protesto edildiği haberinin gerçeği yansıtmadığının belirlendiğini aktararak yazısından ilgili bölümü çıkardığını belirtti. Özışık, "Gerek hakkına girdiğim eylemcilerden gerekse yanlış bilgi vererek yanılttığım okurlarımdan özür diliyorum" dedi.
Düzeltme ve özür... pic.twitter.com/9CV27igT28
— Süleyman ÖZIŞIK (@slymnoz) 11 Mart 2019
AKP'ye yakınlığıyla bilinen Fatih Tezcan ise analizmerkezi.com'daki yazısında "8 Mart Dünya Kadınlar Günü bahanesiyle Taksim'de toplanan ve son derece ahlak dışı pankart ve sloganlarla yürüyen bu sözde Kadın hakları özde Kaos yanlısı bölücü grup üzerinden 'Ezanı protesto ettiler' şeklindeki video ile başlayan bir 'ters operasyon' düzenleniyor" dedi.
Tezcan yazısının devamında "Baş kısmı özellikle sansürlenip kesilerek servis edilen videoda, Taksim İstiklal Caddesi'nde yürüyen bu güruhun tam da ezan okurken ıslık çaldıkları ve gürültü yaptıkları iddia ediliyor. Ancak işin aslı bu değil. Esasen grup, ezandan hemen önce gelen veya geldiklerini sandıkları polis müdahalesini protesto için tepki veriyor ve gürültü yapıyor" ifadelerini kullandı.
YENİ ŞAFAK YAZARI BARBAROSOĞLU: DİKKAT İLE YAKLAŞALIM
Yeni Şafak yazarlarından Fatma Barbarosoğlu da Twitter hesabından, "Kadınlar günü yürüyüşünü, lütfen ezanı protesto ettiler diye etiketlemeyelim. Ezan okunurken protestoya devam etmek ile ezanı protesto etmek aynı şey değil. Bu vatanda hep beraber saygı mesafesini koruyarak yaşamayı başarmak zorundayız. Olaylara rikkat ile dikkat ile yaklaşalım" açıklamasını yaptı.
Kadınlar günü yürüyüşünü, lütfen ezanı protesto ettiler diye etiketlemeyelim.Ezan okunurken protestoya devam etmek ile ezanı protesto etmek aynı şey değil.Bu vatanda hep beraber saygı mesafesini koruyarak yaşamayı başarmak zorundayız.Olaylara rikkat ile dikkat ile yaklaşalım.
— Fatma Barbarosoğlu (@Fatma_Barbaros) 11 Mart 2019
SAADET PARTİLİ CİHANGİR İSLAM: ÜÇ BELEDİYE DAHA KAZANMAK İÇİN…
Saadet Partisi İstanbul Milletvekili Cihangir İslam da açıklamanın ortada olduğunu söyleyerek “Kime inananalım? Açıklamayı yapanlara mı yoksa üç belediye daha kazanmak için her yalanı söyleyebilenlere, ortalığı yakmaya hazır olanlara mı? Müfteri medyalarına mı?" dedi.
NUMAN KURTULMUŞ: BELKİ ÇOK AZ BİR KISMI HAKARET ETMEK İSTEDİ
AKP Genel Başkan Vekili Numan Kurtulmuş, açıklamasında “Belki bunu yapanların çok az bir kısmı hakaret etmek istedi” dedi ve “Caminin gölgesinde ıslıklar, protestolar; bu kabul edilebilir bir şey değil. Milletimizi yaralamıştır" ifadelerini kullandı.
ÖMER ÇELİK: O YÜRÜYÜŞTE EZAN PROTESTOSU YAPILMIŞTIR
AKP Sözcüsü Ömer Çelik ise “O yürüyüşte ezan protestosu yapılmıştır. Belli bir grubun bu protestoyu gerçekleştirdiği de ortadadır” dedi. Çelik açıklamasını şöyle sürdürdü:
“Ezanın Türkiye’de ideolojik olarak kullanıldığına ilişkin açıklamalar, bu yürüyüşe katılanların çoğu tarafından da dile getiriliyor. Ezanla hesaplaşma içerisinde olduklarına dahil hâlâ bu açıklamalara devam ediyorlar. Analiz ederseniz karşınıza böyle geliyor.”
Çelik bu çarpıtma üzerinden yükselen tepkilere ilişkin de “Tabii ki vatandaşımız bu konuda hassasiyet gösteriyor. İslami bir hassasiyettir. Bu tepkiler normal. Dükkanların basılması, bir takım insanlara şiddet tavsiyesine tabii ki de olumlu bakmayız. İnsanların tehdit edilmesi gibi bir şey yok. Tam tersine, incelemeleri yaparsanız ‘İslamı da, ezanı da protesto ediyorum’ diyenler vardır” dedi.
