Mustafa Sönmez: TÜİK, GSYH'deki düşüşü 16 milyar dolar eksik gösterdi
İktisatçı Mustafa Sönmez, TÜİK'in GSYH'yi dolar kurunu eksik alarak hesaplandığını ve 16 milyar dolar eksik gösterdiğini açıkladı.
Fotoğraf: Pixabay
İktisatçı Mustafa Sönmez, dün Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından açıklanan büyüme rakamları ile ilgili açıklama yaptı. Sönmez, TÜİK'in Gayri Safi Yurtiçi Hasıla'yı (GSYH) hesaplarken 2018 dolar kurunu 10 kuruş eksik alarak yanlış hesapladığını ortaya koydu. Sönmez'in ifadesine göre, Merkez Bankası'nın 2018 dolar kuru olarak açıkladığı 4.82 TL, TÜİK tarafından 10 kuruş eksik alınarak 4.72 TL'den hesaplandı ve böylece Gayri Safi Yurtiçi Hasıla'daki düşüş 16 milyar dolar eksik gösterildi. Sönmez hesaplamanın "hata" mı, "damat müdahalesi" mi olup olmadığının TÜİK tarafından açıklanmasını istedi. Konuya ilişkin açıklama yapan TÜİK ise açıklamaların maksatlı olduğunu iddia etti ve farkın yılın ikinci yarısındaki kurun daha düşük ağırlık almasından kaynaklandığını savundu.
DOLAR KURU 4.82 TL'DEN DEĞİL, 4.72 TL'DEN HESAPLANDI
Sönmez ortalama dolar kurunu 2018 için 10 kuruş eksik almış görünen TÜİK'in milli gelirdeki azalmayı 16 milyar dolar eksik gösterdiğini ifade etti. Kişi başına gelirin bu durumda 270 dolar abartılı gösterildiğini ifade eden Sönmez, "Merkez Bankası'nın ortalama dolar kuru neden dikkate alınmadı?" diye sordu.
Sönmez sosyal medya hesabı Twitter'dan yaptığı paylaşımla TÜİK'e "TÜİK, yıllık milli geliri ve kişi başına geliri hesaplarken 2016 ve 2017'de Merkez Bankası'nın ortalama dolar kurunu almış, sırasıyla 3,02 TL ve 3,65 TL. Peki 2018'de neden 4.72 TL olarak almış, Merkez Bankası 4,82 TL derken. Lütfen açıklama getiriniz" sorusunu yöneltti.
HATA MI DAMAT MÜDAHALESİ Mİ?
Sönmez, "TÜİK'in 2018 dolar kurunu 10 kuruş eksik alarak 2018 GSYH'da azalmanın 16 milyar dolar daha eksik görünmesine yol açan yanlışını hemen düzeltmesini bekliyoruz. Tabii "yanlış" ise. Aksi taktirde bir damat müdahalesi olarak okunur. Bu da yeni bir skandal olur Dünyaya rezil olursunuz." dedi.
Sönmez'in Twitter hesabından gündeme getirdiği paylaşımları şöyle:
"...Hesaplanan bu değerin ortalama Amerikan Doları kuruna bölünmesi ile dolar değeriyle kişi başına gayrisafi yurtiçi hasılaya ulaşılmaktadır." diyen TÜİKe soru,
— Mustafa Sönmez (@mustfsnmz) 12 Mart 2019
TCMB ort. doları 2018 için 4.82 TL olarak verirken TÜİK neden 4.72 TL aldı.
Cevaplamanızı rica ediyoruz.
@tüikbilgi
TÜİK, yıllık milli geliri ve kişi başına geliri hesaplarken 2016 ve 2017'de TCMB ort. dolar kurunu almış, sırasıyla 3,02 TL ve 3,65 TL.
— Mustafa Sönmez (@mustfsnmz) 12 Mart 2019
Peki 2018'de neden 4.72 TL olarak almış,
TCMB 4,82 TL derken.
Lütfen açıklama getiriniz @tüikbilgi , Teknik sorumlu: Mehmet Ilgar
Ort.dolar kurunu 2018 için 10 krş eksik almış görünenTÜİK,
— Mustafa Sönmez (@mustfsnmz) 12 Mart 2019
milli gelirdeki 66 milyar$'lık azalmayı
16 milyar $ saklamış görünüyor.
Kişi başına gelir de bu durumda 270 $ abartılı gösteriliyor,@tuikbilgi hemen açıklama getirmeli.
TCMB ort dolar kuru neden dikkate alınmadı? pic.twitter.com/4q3XsA6Po5
TÜİK'in 2018 dolar kurunu 10. krş eksik alarak 2018 GSYH da azalmanın
— Mustafa Sönmez (@mustfsnmz) 12 Mart 2019
16 milyar $ daha eksik görünmesine yol açan yanlışını
hemen düzeltmesini bekliyoruz
Tabii "yanlış" ise:))
Aksi taktirde bir damat müdahalesi olarak okunur.
Bu da yeni bir skandal olur
Dünyaya rezil olursunuz pic.twitter.com/VWwBLehn1k
SON ÇEYREKTEKİ KÜÇÜLME ORANI DÜŞÜRÜLDÜ MÜ?
Sönmez son olarak TÜİK'in açıkladığı 2018'in son çeyreğindeki yüzde 3'lük daralmanın da manipülasyon olabileceğini, Bahçeşehir Üniversitesi Ekonomik ve Toplumsal Araştırmalar Merkezi (BETAM) ve TÜSİAD'in bile iyimser olarak yüzde 3.8 küçülme beklediklerini anımsattı.
TÜİK'in Damat müdahalesine direneceği umulurdu.
— Mustafa Sönmez (@mustfsnmz) 12 Mart 2019
Parasına muhtaç olduğunuz dünyaya rezil olmak var sonunda.
Ama, dolar kurunu 4.82 yerine 4.72 alarak rezilliği göze almışlar.
Son Ç.. %3 küçülmesi de manipülasyon kokuyor.
Betam,TÜSİAD en iyimser olarak %3.8 küçülme bekliyorlardı.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), geçen yılın son çeyreği ile 2018'e ilişkin gayri safi yurtiçi hasıla (GSYH) verilerini açıklamıştı. TÜİK'e göre Türkiye ekonomisi, 2018'in son çeyreğinde yüzde 3 küçüldü. 2018'deki toplam büyüme oranı ise % 2,6 oldu.
TÜİK’TEN SAVUNMA: KUR YILIN İKİNCİ YARISINDA DAHA DÜŞÜK AĞIRLIK ALDI
Sönmez’in açıklamalarına TÜİK’ten yanıt geldi. Sönmez’in açıklamalarının bilgi eksikliğinden kaynaklandığını iddia eden TÜİK, “Yersiz, maksatlı ve Kurumumuzun tarafsızlığını hedef alan bazı yorumlarda bulunulmuştur” dedi.
Hesaplamalarda, ithalata göre ağırlıklandırılmış günlük TCMB döviz kuru kullanıldığı ifade edilen açıklamada benzer yöntemin 1987, 1998 ve 2009’da da kullanıldığı ifade edildi. TÜİK, kurda yaşanan farkı ise şöyle açıkladı:
“2018 yılında, ithalat, yılın ikinci yarısında ilk yarısına göre daha az gerçekleşmiş olup, bu sebeple yılın ikinci yarısındaki kur daha düşük ağırlık almıştır. İlave olarak, kurun yılın ikinci yarısında ilk altı aya göre daha yüksek olması sebebiyle, GSYH hesabında kullanılan kur aritmetik ortalama ile hesaplanan TCMB dolar satış kurundan farklılaşmıştır.”
Yanlılık yaratmamak amacıyla sonuca göre yöntem ve metodoloji değiştirmediğini iddia eden TÜİK, 1998’den bugüne kadar olan verilerin tablosunu da yayımladı. (EKONOMİ SERVİSİ)
Tablo: TÜİK
