Yeni Zelanda saldırganı Brenton Harrison Tarrant kimdir?

Derleyen: Okan BAŞAL

Yeni Zelanda'nın Christchurch kentindeki Nur (Al Noor) ve Linwood camilerine cuma namazı sırasında düzenlenen saldırılarda 50 kişi yaşamını yitirdi, onlarca kişi yaralandı. Saldırgan 28 yaşındaki Avustralya vatandaşı Brenton Harrison Tarrant, katliamı sosyal medyadan canlı yayınladı. Saldırı sonrası gözaltında tutulan 3 kişiden biri olan Tarrant, cumartesi günü mahkemeye çıkarıldı ve 5 Nisan'a kadar gözaltında tutulmasına karar verildi. Saldırı öncesi Twitter hesabından neonazi fikirlerin yer aldığı 74 sayfalık bir manifesto yayınlayan Brenton Harrison Tarrant hakkında bilinenleri derledik.

AVUSTRALYA VATANDAŞI ANCAK KENDİSİNİ "AVRUPALI" OLARAK TANIMLIYOR

Brenton Tarrant'ın Avustralya vatandaşı olduğunu belirten Avustralya Başbakanı Scott Morrison, onu "aşırılık yanlısı, aşırı sağcı bir terörist" olarak niteledi. İskoç bir ailedenin çocuğu olarak Avustralya'da doğan Tarrant, yayınladığı manifestoda kendisini "Avrupalı" olarak tanımlıyor ve “Dilimin kökenleri Avrupalı, kültürüm Avrupalı, politik görüşlerim Avrupalı, felsefi görüşlerim Avrupalı, kimliğim Avrupalı ve en önemlisi kanım Avrupalı” diyor. Ayrıca kendisinin fakir bir aileden gelen, üniversiteye gitmeyen bir erkek olduğunu belirtiyor.

BITCONNECT'TEN PARA KAZANMADAN ÖNCE SPOR SALONUNDA ÇALIŞTI

Tarrant, yayınladığı metinde BitConnect’e yatırım yaparak para kazanmadan önce kısa bir süre çalıştığını belirtiyor. BitConnect’ten kazandıklarını ise seyahat masraflarına harcadığını aktarıyor. Metinde, fikirlerinin şekillenmesinde bu seyahatlerin etkili olduğunu vurguluyor.

BitConnect, Bitcoin’in popülerliğini kullanarak dünya genelinde on binlerce insanı dolandıran bir saadet zinciri. Çiftlik Bank gibi Ponzi sistemini kullanan BitConnect, kendi platformuna yatırılan Bitcoin'leri Bitconnect Coin’e (BCC) çeviriyordu. Aylık yüzde 40’lara varan getiriler vadeden sistem 2017’de oldukça ilgi görmüş, en popüler 10 kriptopara arasına girmişti. 440 dolar seviyelerine kadar çıkan BitConnect, açılan çok sayıda dava sonrası 0,67 dolara kadar gerilemiş ve sonra tamamen piyasadan silinmişti.

BitConnect’e yatırım yapmadan önce çalıştığı yer ise Sidney'in 600 km kuzeyindeki Grafton kasabasında bulunan bir spor merkezi. Tarrant'ın kişisel antrenör olarak çalıştığı 'Big River Gym' adlı spor merkezini işleten ve yerel medyaya konuşan Tracey Gray, onun için "Çocuklara ücretsiz eğitim verdiğimiz programda çalıştı ve bu konuda oldukça tutukuluydu. Aşırı görüşlü ya da dengesiz olduğunu belli edecek hiçbir şey yapmadı" diyor. Gray, ayrıca Tarrant'ı ateşlere silahlara ilgi duyan biri olarak tanımadığını belirterek "Yurt dışına seyahat ederken geçirdiği yıllarda bir şeyler değişmiş olmalı" diyor.

TÜRKİYE DAHİL ÇOK SAYIDA ÜLKEYE GİTTİ

Tarrant, kıtalar arası seyahatler yaptığı yaklaşık yedi yıl boyunca aralarında Pakistan, Kuzey Kore ve Türkiye'nin de bulunduğu pek çok ülkede bulundu. Avrupa, Güneydoğu Asya ve Doğu Asya'ya giden Tarrant, Türkiye'ye ilk kez 17 Mart 2016'da giriş yaptı ve 20 Mart'ta ülkeden ayrıldı. 19 Mart'ta İstiklal Caddesi'nde IŞİD'li bir saldırganın üzerindeki bombayı patlatarak 5 kişiyi öldürdüğü saldırı sırasında Türkiye'deydi. Ayrıca 13 Eylül'de Türkiye'ye bir kez daha geldi.

Geçen yıl 9 Kasım'da ise Bulgaristan'a giderek araç kiraladı ve bazı tarihi yerleri gezdi. 15 Kasım'da Romanya'nın başkenti Bükreş'e geçti ve ardından yine kiralık araçla Macaristan'a gitti. 2016 yılında da Balkanlar'ı gezdi ve Sırbistan ile Karabağ'ı ziyaret etti.

KATLİAM ÖNCESİ DİNLEDİĞİ ŞARKI, SIRP MİLLİYETÇİ MİLLİSLERİN MARŞI

Saldırgan Tarrant'ın Facebook'tan canlı yayınladığı katliam videosunda saldırıdan hemen önce aracında dinlediği şarkı, Sırp milliyetçi milisleri Çetniklere ait "Serbia Strong (Güçlü Sırbistan)" ve "Od Bihaća do Petrovca sela (Bihaç'tan Petrovac köylerine)" adlarıyla bilinen marş. Marş, 1990'lardaki Bosna savaşındaki eylemleri nedeniyle soykırım ve savaş suçlarından mahkum edilen, "Bosna Kasabı" olarak tanınan Sırp lider Radovan Karaciç'e övgüler içeriyor. Marş ayrıca İnternette "Remove kebab (Kebabı ortadan kaldır)" adıyla oldukça popüler.

MANİFESTODAKİ FİKİRLER, AVRUPA'DAKİ IRKÇILARIN GÖRÜŞLERİYLE ÖRTÜŞÜYOR

Tarrant, "Büyük Yer Değiştirme (The Great Replacement)" başlıklı manifestoda saldırıyı planlama sürecini ve bunu dayandırdığı fikirleri aktarıyor. Avrupa'nın çeşitli ülkelerinden örnekler vererek "Avrupa halklarının yok olduğunu ve onların yerini farklı, daha aşağı ve tehlikeli kültürlerden gelen göçmenlerin aldığını" öne sürüyor. İslamofobik, antisemitist ve ırkçı fikirler üzerine kurulu metindeki komplo teorileri, Avrupa'da daha önce de dile getirilen, mülteci ve göçmen karşıtı neonazi hareketlerin benimsediği teoriler.

2011 NORVEÇ SALDIRILARININ FAİLİ BREIVIK'TEN "İLHAM ALDIĞINI" YAZDI

Tarrant, manifestoda 2011 Norveç Katliamı'ndan etkilendiğini ve Anders Behring Breivik'ten "ilham aldığını" belirtiyor. Hristiyan kökten dinci görüşlü İnternet sitelerinde yorumlar yazan Anders Behring Breivik, 22 Temmuz 2011'de Utoya adasında İşçi Partisi’nin gençlik örgütü AUF’nin kampını silahla basarak çoğu 18 yaş altındaki 69 kişiyi öldürmüştü. Breivik, eş zamanlı olarak başkent Oslo'da bir devlet binasının önüne koyduğu bomba düzeneğiyle 8 kişinin ölümüne neden olmuştu.

Norveç’te, ırkçı saldırıda katledilen 77 kişi anıldı

Breivik kararı: Akıllı ve katil

SALDIRIYI 2 YILDIR PLANLADIĞINI BELİRTTİ

Tarrant, saldırıyı iki yıldır planladığı ve son üç aydır Christchurch üzerine çalıştığını aktardı. Manifestoda “Saldırmak için en iyi gün dündü, bir sonraki en iyi zamanlama ise bugündü. Asıl hedef Dunedin kentindeki camiydi. Fakat Christchurch ve Linwood’daki camileri ziyaret ettiğimde Ashburton’daki kilisenin camiye çevrilmiş olduğunu görünce planımı değiştirdim” ifadelerine yer verdi.

"YÜKSEK PROFİLLİ DÜŞMANLAR" ARASINDA MERKEL VE ERDOĞAN DA VAR

Metinde, "yüksek profil sahibi düşmanlar" olarak nilelenen Almanya Başbakanı Angela Merkel, Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan ve Londra Belediye Başkanı Sadiq Khan hakkında tehditler yer alıyor.

"TÜRKLERE" BAŞLIKLI BÖLÜMDE "AVRUPA'YA GELİRSENİZ SİZİ ÖLDÜRECEĞİZ" TEHDİDİ

Metinde "Türklere" başlıklı bölümde şu ifadeler yer alıyor:

"Topraklarınızda huzur içinde yaşayabilirsiniz, size zarar gelmeyecek. Boğaz'ın doğu yakasında. Ama Boğaz'ın batı yakasında bir yerde yaşamayı denerseniz, Avrupa'ya gelirseniz sizi öldüreceğiz. Konstantinopolis'e gelir, tüm cami ve minareleri yıkarız. Ayasofya minarelerden kurtulacak ve Konstantinapol hak edildiği gibi tekrar Hristiyan şehri olacak."

Yeni Zelanda'da 2 camiye silahlı saldırı: 51 kişi hayatını kaybetti

Yeni Zelanda’da ayrımcılık yeni değil