31 Mart yerel seçimlerinde gözler bu illerde olacak
31 Mart yerel seçimlerinde Batıda ve Bölgede kritik iller hangileri? Dikkatle takip edilecek illeri önemli kılan nedenler neler?
Fotoğraf: Ahmet İzgi/AA
Derleyen: Okan BAŞAL
Yerel seçim süreci AKP ve MHP'nin kurduğu Cumhur İttifakı'nın sert ve manipülatif propagandasının gölgesinde geçti. Cumhurbaşkanı ve AKP Genel Başkanı Tayyip Erdoğan, Bölge illeri için OHAL döneminde çıkarılan KHK ile başlayan ve seçmenin iradesini yok sayan kayyım atama uygulamasının devam edeceği tehditlerini her fırsatta dile getirdi. İktidar, Batı illeri için de Millet İttifakı'nı "Zillet İttifakı" olarak niteleyip CHP, İYİ Parti ve Saadet Partisi adaylarını "teröre bulaşmakla" ve "terör örgütleriyle ittifak yapmakla" suçladı. Muhalefet partilerine ve adaylarına yönelik sahte yazılamalar yapıldı, sahte bildiriler bastırılıp dağıtıldı, adaylar künyesiz gazetelerle karalandı. Başta Evrensel gazetesi olmak üzere muhalif medya organlarında "Beka seçimi" söylemi etrafında şekillenen bu taktiğin, halkın ekonomik krizle artan tepkisinin sandığa yansımasının önüne geçmek olduğu değerlendirmeleri yapıldı. Yerel seçim sürecini genel seçim atmosferine sokan iktidarın "Metal yorgunluğu" gerekçesiyle belediye başkanını görevden aldığı, Bölgede kayyım atadığı ve kötü belediyecilik uygulamaları nedeniyle tepki topladığı iller, seçim sonuçlarının merakla takip edileceği yerler olacak. Evrensel gazetesi olarak 31 Mart yerel seçimlerinin kritik illerini derledik.
İSTANBUL
Ülkenin en yüksek nüfusa sahip ili olan İstabul'un, sonuçların değerlendirilmesinde önemli bir psikolojik etkisi olacak. Cumhur İttifakı'nın eski Başbakan ve TBMM Başkanı Binali Yıldırım'ı, Millet İttifakı'nın Beylikdüzü Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu'yu aday gösterdiği büyükşehir seçiminde HDP'nin oyları kritik önem taşıyor. İlde seçmenlerin yüzde 51,4'ü 2017 başkanlık referandumunda "hayır" demişti.
ANKARA
23 yıllık belediye başkanı Melih Gökçek'in "metal yorgunluğu" gerekçesiyle istifa ettirildiği Ankara'da 2014 yerel seçimlerinde Gökçek'e yüzde 1,1'le kaybeden Millet İttifakı'nın adayı Mansur Yavaş, eski bakan Mehmet Özhaseki'ye karşı yarışıyor. 2017 başkanlık referandumunda yüzde 51,2 "hayır" çıkan Ankara, MHP'nin İYİ Partiye ciddi seçmen kaybettiği şehirlerden. Yarışın kafa kafaya sürdüğü belirtilen başkentte de HDP'nin oyları önem taşıyor.
İZMİR
Türkiye’nin üçüncü büyük kenti olan İzmir, AKP’nin CHP’den almak istediği kentlerden. Cumhur İttifakı'nın eski bakan Nihat Zeybekci ile Millet İttifakı'nın da Seferihisar Belediye Başkanı Tunç Soyer ile girdiği Büyükşehir Belediye Başkanlığı seçiminde HDP, Tunç Soyer’i destekleyeceğini açıkladı.
ESKİŞEHİR
Eskişehir'de Büyükşehir Belediye Başkanlığı yarışı CHP'de adı cumhurbaşkanı adaylığı için de geçen mevcut Belediye Başkanı Yılmaz Büyükerşen ile AKP'nin adayı Burhan Sakallı arasında geçecek. 24 Haziran 2018 cumhurbaşkanlığı ve milletvekili seçimlerinde AKP'nin önde olduğu şehirde 2017 başkanlık referandumunda yüzde 57,6 "hayır" çıkmıştı.
MERSİN
Mersin’de 2014 yerel seçiminde MHP'den başkan seçilen ancak daha sonra partiyle ayrı düşen Burhanettin Kocamaz’ın, İYİ Partinin adayı olacağı duyuruldu fakat İYİ Parti İl Başkanlığının Kocamaz'ın belgelerini geciktirmesi sonrası Kocamaz aday olamadı. Kocamaz'ın Demokrat Partiden seçime girme talebi de reddedilince İYİ Parti, adaylarının Demokrat Parti listesinden gösterilen Ayfer Yılmaz olduğunu duyurdu.
HDP kentte aday çıkarmazken CHP, Vahap Seçer'le seçime giriyor. Cumhur İttifakı'nın adayı ise MHP'li Hamit Tuna.
Kentte, Emek ve Demokrasi Platformunun bileşenleri olan CHP, EMEP, HDP, ÖDP ve Halkevleri ile DİSK, Türk-İş ve KESK’e bağlı sendikaların yanı sıra çok sayıda kitle örgütü ve yöre derneği ortak deklarasyon yayınladı.
ADANA
AKP'nin MHP adayı Hüseyin Sözlü'yü desteklediği Adana'da bir önceki yerel seçimde bu iki partinin oy toplamı yüzde 65'i aşıyordu. Ancak MHP'deki bölünme sonrası partinin oylarının çoğunu alan İYİ Parti, CHP'nin adayı Zeydan Karalar'ı destekliyor. Yüzde 10'dan fazla oyu olan HDP ise Adana'da Büyükşehir için aday çıkarmadı.
ANTALYA
Antalya'da 2014 yerel seçimlerinde AKP, Menderes Türel'le kıl payı kazanmıştı. AKP, seçime MHP'nin desteğiyle bir kez daha Türel'le giriyor. İYİ Parti'nin desteğiyle seçime hazırlanan CHP'nin adayı Muhittin Böcek'in en önemli kozu ise müttefikinin MHP'den kopardığı oy. CHP, son seçimde yüzde 7 oy toplayan HDP'nin de desteğini almayı hedefliyor.
HATAY
Hatay'da 2014 yerel seçimlerinde CHP'li Lütfü Savaş, yalnızca yüzde 0,7 farkla kazanmıştı. 2018 genel seçimlerinde AKP-MHP ortaklığının oy oranı yüzde 50'ye yaklaşırken CHP-İYİ Parti toplamı ise yüzde 37'de kaldı. Ancak bu seçimlerde HDP yüzde 11'e yakın oy aldı. Millet İttifakı, seçimde 2017 Başkanlık Referandumundaki yüzde 55 "hayır"lık tabloyu yakalamaya çalışacak.
TEKİRDAĞ
CHP, Tekirdağ'da İYİ Parti'nin desteğiyle mevcut belediye başkanı Kadir Albayrak’ı aday gösterdi. AKP de MHP'nin desteğiye Mestan Özcan’da karar kıldı. Fabrika ve mahalle toplantılarıyla belirlenen bağımsız aday Tuncay Sağıroğlu ise YSK kararıyla seçimlere girmesi engellenen Emek Partisinin desteklediği aday oldu.
EDİRNE
Edirne’de CHP, İYİ Partinin de desteğiyle mevcut Belediye Başkanı Recep Gürkan’ı aday gösterdi. AKP ve MHP ise Ensar Vakfı Edirne Şube Başkanlığı yapmış olan Koray Uymaz'da karar kıldı. Kentte 4 dönem belediye başkanlığı yapan Hamdi Sedefçi ise Bağımsız Türkiye Partisinden aday oldu.
BURSA
AKP'nin "Metal yorgunluğu" gerekçesiyle istifa ettirdiği Recep Altepe yerine geçirdiği Alinur Aktaş'ı aday gösterdiği Bursa'da Millet İttifakı'nın adayı CHP'li Nilüfer Belediye Başkanı Mustafa Bozbey.
KOCAELİ
15 yıldır büyükşehiri yöneten AKP'li İbrahim Karaosmanoğlu'nun yerine Cumhur İttifakı bu seçimde eski vali Tahir Büyükakın’ı aday gösterdi. Millet İttifakı'nın adayı ise İYİ Partil Serdar Kaman. İşçi şehrinde YSK kararı nedeniyle seçimlere giremeyen Emek Partisi, bağımsız aday Reyhan Başaran’ı destekliyor. “İşçi ve emekçilerin adayıyım” diyen Başaran, seçim çalışmalarını işyerlerinde, atölyelerde ve yolsul emekçi mahallelerinde sürdürdü.
ÇANAKKALE
Çanakkale'de Millet İttifakı'nın adayı kenti 2002’den bu yana yöneten CHP’li Ülgür Gökhan oldu. Cumhur İttifakı ise AKP'li Ayhan Gider’i aday gösterdi. 24 Haziran 2018 seçimlerinde AKP ve CHP'nin oy oranlarının çok yakın olduğu şehirde İYİ Parti, MHP'den yaklaşık yüzde 11 daha fazla oy aldı. CHP, müttefikinden alacağı oyla yarışı önde tamamlamaya yakın görünüyor.
ZONGULDAK
Zonguldak'ta AKP-MHP ortaklığında son güne kadar süren görüşmelerinde anlaşma sağlanamaması üzerine her iki parti de kendi adaylarıyla seçime girme kararı aldı. AKP Ömer Selim Alan'ı MHP de Hamdi Ayan'ı aday gösterdi. Millet İttifakı'nın adayı ise mevcut Belediye Başkanı Muharrem Akdemir'in yerine CHP'li Şenol Şanal oldu. Başa baş geçmesi beklenen yarışta Millet İttifakı, 2017 başkanlık referandumundaki yüzde 50,7'lik "hayır" oranını yakalamaya çalışacak.
BALIKESİR
Balıkesir'de Cumhur İttifakı'nın adayı AKP’li Yücel Yılmaz olurken CHP, uzun tartışmalar ve tepkiler sonucu adayını geri çekerek İYİ Parti adayı İsmail Ok'u destekleme kararı aldı. AKP'li belediye başkanının yönettiği kentte 2017 başkanlık referandumunda yüzde 54,5 "hayır" çıkmıştı. İlde Emek Partisi, rantçı belediyeciliğe karşı bağımsız aday Şuayyip Çetin’i destekliyor.
MANİSA
Manisa'da AKP ve MHP’nin ortak adayı, mevcut Büyükşehir Belediye Başkanı MHP’li Cengiz Ergün oldu. CHP ve İYİ Partinin ortak adayı ise İYİ Partili Orkun Şıktaşlı. Eski AKP'li Şıktaşlı, AKP tabanından da oy almayı umuyor. Öte yandan AKP İl Başkanlığı ile MHP’li Cengiz Ergün’ün arasının açık olduğu bilinen bir gerçek. Kentte 2017 başkanlık referandumunda hayır bloku yüzde 54,3 oy almıştı. 24 Haziran milletvekili seçimlerinde 6,69 oy alan HDP de Naci Sönmez’i aday gösterdi.
DENİZLİ
Denizli'de Cumhur İttifakı'nın adayı mevcut büyükşehir belediye başkanı AKP’li Osman Zolan olurken Millet İttifakı, İYİ Partili Ümit Bahtiyar'ı aday gösterdi. HDP de Şerife Yıldırım'ı aday gösterdi. Öte yandan YSK kararıyla parti olarak seçime giremeyen Emek Partisi, rantçı belediyeciliğe karşı bağımsız aday Mehmet Kırgız’ı destekliyor. Cumhur ve Millet ittifaklarının oy oranlarının yakın olduğu ilde 2017 referandumunda yüzde 55,5 "hayır" çıkmıştı.
GİRESUN
Merkezde CHP'nin ilçelerde ise AKP'nin güçlü olduğu Giresun'da, CHP'nin belediyeyi elde tutup tutamayacağı merak konusu. Millet İttifakı, 2014 yerel seçimlerinde AKP adayını yüzde 7 farkla geride bırakan CHP'li Kerim Aksu'yu aday gösterdi. Cumhur İttifakının adayı ise AKP'li Aytekin Şenlikoğlu.
ARTVİN
Artvin'de Cumhur İttifakı'nın adayı AKP'li Mehmet Kocatepe olurken Millet İttifakı, CHP'li Demirhan Elçin'i aday gösterdi. İttifakların oy oranlarının birbirine yakın olduğu ilde, 2017 başkanlık referandumunda seçmenlerin yüzde 53'ünden fazlası "hayır" oyu vermişti.
KAYSERİ
Cumhur İttifakı'nın AKP'li Memduh Büyükkılıç'ı, Millet İttifakı'nın İYİ Partili Dursun Ataş'ı aday gösterdiği Kayseri, AKP'nin güçlü olduğu emekçi kentlerinden. Büyükşehirde aralarında Emek Partisinin de bulunduğu çeşitli kitle örgütü, kurum ve sendikalar bağımsız aday Eylem Sarıoğlu Aslandoğan'ı destekliyor.
MALATYA
Cumhur İttifakı'nın AKP'li Selahattin Gürkan'ı, Millet İttifakı'nın CHP'li Soner Gökçe'yi aday gösterdiği Malatya, AKP'nin güçlü olduğu illerden. Kentte Emek Partisi, kenti halk meclisleriyle yönetmeyi öneren bağımsız aday olan Şerif Demirel'i destekliyor.
URFA
AKP’nin kalelerinden biri olarak kabul edilen Urfa'da Cumhur İttifakı, AKP’li Zeynel Abidin Beyazgül'ü aday gösterdi. CHP ve HDP ise Saadet Partisinin adayı eski AKP'li Sabahattin Cevheri'yi destekleyecek.
ANTEP
AKP'nin güçlü olduğu Antep'te Cumhur İttifakı'nın adayı AKP'li Fatma Şahin. Millet İttifakı ise 24 Haziran seçimlerinde MHP’den aday olan Ejder Demir’i İYİ Parti'den aday gösterdi. HDP, DSP'den adaylığını açıklayan Celal Doğan’ı destekleyeceklerini duyurdu.
KARS
Kürt, Türkmen, Azeri, Terekeme, Çerkes ve Malakanların yaşadığı Kars, seçimin oldukça çekişmeli olduğu illerden. HDP’nin adayı Ayhan Bilgen’in en yakın rakibi Cumhur İttifakı'nın MHP'den aday gösterdiği Çetin Nazik. İlde 2017 başkanlık referandumunda yüzde 50,9 "evet", yüzde 49,1 "hayır" çıkmıştı.
KAYYIM ATANAN BÜYÜKŞEHİR VE İL BELEDİYELERİ
Yerel seçimlerde kritik yerler arasında kayyım atanan büyükşehir ve il belediyeleri de yer alıyor. Bölgede DBP'li belediyelere OHAL KHK'leriyle seçmen iradesi yok sayılarak atanan kayyımlara tepki büyük. HDP'nin bu seçimlerde öncelikli hedefi kayyım atanan belediyeleri geri almak. Bu büyükşehir ve il belediyeleri şöyle: