01 Nisan 2019 12:17

Ekoloji mücadelesi ve seçimlere etkisi: Çevreyi koruyan seçildi

Ekoloji mücadelelerinin geliştiği yerlerde AKP-MHP Cumhur İttifakı’nın önemli kayıplar yaşadığı görülüyor.

Fotoğraf: Özer Akdemir

POLİTİKA ÇEVRE

Paylaş

Özer AKDEMİR
İzmir

31 Mart 2019 yerel seçimleri ekoloji mücadelelerinin geliştiği yerlerde AKP-MHP Cumhur İttifakı’nın önemli kayıplar yaşadığı görülüyor. Bir başka açıdan baktığımızda yerel seçim sonuçlarını “ekoloji mücadelesi siyasetteki ağırlığını gittikçe daha çok hissettiriyor” diye de okumak mümkün.

CERATTEPE MÜCADELESİ VE ARTVİN SEÇİMLERİ

Cerattepe’de yapılan altın işletmeciliğine karış 30 yıldır direnen Artvinlilerin bu direnişi, geçen dönem belediyeyi AKP’ye kaptıran CHP’nin 31 Mart’ta yeniden kazanmasının en önemli etkenleri arasında gösterilebilir. Ekoloji mücadelesinin en hareketli ve dinamik yerlerinden birisi olan Artvin’de sadece Murgul ve kılpayı Yusufeli dışında bütün ilçeleri CHP kazandı. Öte yandan Artvin’den görüştüğüm bir gazeteci arkadaşım birkaç oy farkla AKP’de görünün Yusufeli’deki seçimlerin sandıklardan birisinde ortaya çıkan usulsüzlükler yüzünden büyük ihtimalle iptal olacağını söyledi. Yusufeli yapılan baraj nedeniyle yeri değiştirilip, büyük bir ekolojik tahribata uğramış, Murgul ise yıllardır Cengiz Holding’e satılan bakır işletmelerinin yol açtığı çevre sorunları ve emek sömürüsü ile gündeme gelmişti. Bu iki ilçeyi birleştiren en önemli öğelerden birisi ise ekolojik mücadelenin Artvin’in diğer yerlerine oranla görece olarak zayıf olması denilebilir. Görüştüğüm gazeteci arkadaş da Artvin’de il merkezi dışında CHP’nin kazandığı diğer tüm ilçelerde (Hopa, Şavşat, Ardanuç, Borçka, Arhavi, Kemalpaşa) çevre mücadelesinin en önemli etkenler arasında olduğu görüşünde.

HES DİRENİŞİ FINDIKLI’DA ETKİSİNİ HİSSETTİRDİ

Karadeniz’de HES karşıtı mücadelenin en direngen olduğu yerlerin başında gelen Rize Fındıklı’da yıllardır bu mücadelenin içerisinde bir isim olan, Yaylaların Kardeşliği Platformu kurucularında Ercüment Cervatoğlu ipi göğüsledi.

GERZE DÜŞERKEN SİNOP CHP’DE KALDI

Geçtiğimiz yıllarda termik santrale karşı ses getiren başarılı bir direniş ortaya koyan Sinop Gerze’de ekolojik mücadele termik santral direnişinin başarısından sonra düşmüştü. Mücadelenin en canlı yıllarında CHP’de olan belediye başkanlığı ekolojik mücadeledeki bu güç kaybına paralel bir şekilde bu son seçimde AKP’ye geçmiş görünüyor.

Nükleer karşıtı mücadelenin geliştiği ve en canlı yürütüldüğü yerlerden olan Sinop merkezde ise CHP ipi göğüsledi.

SANTRAL KARŞITI BAŞKAN SEÇİLDİ

Bartın’da termik santrale karşı duruşu ile bilinen MHP’li mevcut belediye Başkanı Cemal Akın yeniden seçilirken, Amasra’da kurulmak istenen termik santral karşıtı mücadelenin önde gelen isimlerinden Recai Çakır ise CHP’den Amasra Belediye Başkanı seçildi.

Yine termik santraller nedeniyle büyük bir ekolojik kiriz ve sağlık sorunları yaşayan Zonguldak merkezde, zayıf yürüyen ekoloji mücadelesi ile seçimlerde yine AKP’nin çıkmasının arasında bir anlamlı bir bağ kurulabilir.

İSTANBULLU KENT SUÇLARINI AFFETMEDİ

İstanbul seçimleri de bu açıdan baktığımızda ilginç veriler sunuyor bizlere. Üçüncü köprü, üçüncü havalimanı gibi projelerle Kuzey Ormanları önemli ölçüde zarar gören kentte gerek kuzey ormanlarının korunması gerekse kent hakkı konusunda önemli bir ekolojik karşı çıkışın olduğu ve bu mücadelenin yıllar içerisinde geliştiği görülmekte. İstanbul’da CHP adayının kazanmasında ekonomik kriz, iktidar partisinin beka söyleminin karşılık bulamaması, HDP desteğinin yanı sıra bu ekoloji mücadelesinin de etkisinin olduğunu düşünüyorum.

KAZDAĞI MÜCADELESİ SANDIĞA YANSIRKEN

Aynı şekilde Çanakkale’de termik santral ve altın işletmeciliğine karşı mücadelede net bir tavır takınan iki dönemdir belediye başkanı Ülgür Gökhan yine ipi göğüsledi. Ekolojik mücadelelerin hareketli olduğu Bayramiç, Çan, Ayvacık gibi ilçelerde de yine CHP adayları seçimi kazanırken, termik santraller nedeniyle doğa ve kültür talanına maruz kalmasına rağmen, bunlara karşı ekolojik mücadelelerin son derece cılız olduğu Biga, Yenice ve Lapseki’de ise AKP adayları kazandı. Geçtiğimiz yıl önemli bir direnişle altın madenciliğini püskürten Gökçeada’da da Millet İttifakından İyi Partili adayı belediye başkanı seçildi.

Balıkesir’de son yıllarda ekolojik mücadelelerin her geçen gün geliştiği Burhaniye, Edremit, Bandırma ve Balya’da CHP adaylarının seçimleri aldığı görülürken, merkez dahil AKP’nin kazandığı diğer ilçelerde ekolojik mücadelelerin zayıf olduğu yerler arasında.

İZMİR SEÇİMLERİNE EKOLOJİ PENCERESİNDEN BAKIŞ

İzmir’e gelirsek burada da durum benzer şekilde. Son aylarda özellikle köylerde JES karşıtı direnişin geliştiği Tire’de Millet İttifakı’nın İYİ Partili adayı çıktı. Yine Tire de JES şirketini topraklarına sokmayarak önemli bir başarı kazanan Başköy mahallesine mücadelenin önderlerinden Sami Şengün muhtar seçildi. RES mücadelesinin en önemli yerlerinden Karaburun, Urla, Çeşme, altın madeni ve JES’lere karşı son aylarda gelişen ekolojik mücadelenin görüldüğü Ödemiş’te de CHP adayları kazandı. Eski Seferihisar, yeni Büyükşehir Belediyesi Başkanı Tunç Soyer de çevreci söylemleri ile tanınan bir kişi.

CUMHUR İTTİFAKININ KAZANDIĞI YERLERİN ORTAK ÖZELLİĞİ

Cumhur İttifakı’nın İzmir’de kazandığı Aliağa, Bergama ve Kiraz, Kınık gibi yerlere gelince; Aliağa’da geçmişte son derece hareketli olan termik santral mücadelesi artık neredeyse sönümlenmiş durumda ve bu dönemde yine MHP’li mevcut belediye başkanı kazandı. Türkiye ekoloji hareketinin simge yerlerinde olan Bergama’daki ekolojik mücadelesi de son yıllarda gittikçe zayıflamış, kitlesel olarak mücadelenin içinde yer alan köylülüğe dayanan tabanda önemli aşınmalar yaşanmıştı. Bergama’da da şu an sonuçlar çok yakın ve geçersiz oyların fazlalığı nedeniyle (yüzde 4 civarında) hâlâ tartışmalı olsa da açıklanan seçim sonuçlarına göre AKP adayı seçimi kazanmış görünüyor.

JES MÜCADELESİ AYDIN’DA DAMGASINI VURDU

JES karşıtı mücadelenin kuşkusuz en hareketli yerinde, Aydın’da da CHP’nin önemli bir başarı kazandığı görülüyor. Aydın merkezin yanı sıra, JES karşıtı direnişin geliştiği Germencik, Efeler, Söke, Didim, Çine gibi ilçelerde de CHP birinci parti çıktı. JES karşıtı direnişleriyle tüm ülkede ses getiren Kızılcaköy’de de direniş köylünün sandıkta tercihini değiştirdi. Geçtiğimiz seçimlerde yüzde 70 Cumhur İttifakı’na oy veren köy de bu seçimlerde CHP birinci parti çıktı. JES’cilere arazi satan muhtarı da JES karşıtı bir köylü muhtarla değiştirdiler. Ekolojik mücadelenin zayıf olduğu Koçarlı, Kuyucak, Köşk, Buharkent, Karpuzlu, Karacasu gibi ilçelerde ise Cumhur İttifakı’nın adayları kazandılar.

ÇALDAĞI DİRENİŞİ SONUCA ETKİ ETTİ

Manisa’da ekolojik mücadelesinin en hareketli olduğu yerlerden Turgutlu’da CHP, MHP’nin elindeki belediyeyi alırken, yine son dönemde jeotermal kuyu patlamaları nedeniyle tarım arazileri önemli zararlar gören Akhisar ve Alaşehir’de de CHP adayları ipi göğüsledi. Yine JES mücadelesinin son aylarda önemli bir gelişim gösterdiği Salihli’de MHP’nin adayı kıl payı seçimi alabildi.

EKOLOJİ MÜCADELELERİ AĞIRLIĞINI KOYDU

Ülkenin diğer yerlerindeki seçim sonuçlarını ekolojik mücadele ilişkisi çerçevesinde okuduğumuzda benzer sonuçların ortaya çıkabileceğini görmek mümkün. Tüm bu sonuçların ortaya koyduğu olgu ise ekolojik mücadelelerin siyasete gittikçe daha fazla etki ettiği ve ağırlığını koyduğu olarak değerlendirilebilir.