İnşaat sektörü alarm durumunda
Doğruluk Payı'nın derlediği verilere göre, konut satışları 2019 yılının ilk iki ayında bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 21 azaldı.
Fotoğraf: DHA
2017 yılına kadar gerek konut üretiminde gerekse satışlarda iyi durumda gözüken konut ve inşaat sektörü, 2018 yılı içerisinde negatif veriler ortaya koydu. Yükselen enflasyon ve onu dengelemek amacıyla Merkez Bankasının faiz oranlarında yaptığı yukarı yönlü değişiklikler, konut ve inşaat sektörlerini oldukça etkiledi.
Faizlerin artmasıyla beraber vatandaşın konut kredisi alımının zora girmesi ve eldeki parayı mevduata yatırmanın getirisinin daha fazla olması konut ve inşaat sektörünün gerilemesine yol açtı.
‘Doğruluk Payı’, Türkiye’de yıllara göre satılan konut sayısını, konut fiyatlarını, konut faizlerini, inşaat sektöründeki istihdamı ve daha fazlasını detaylı bir şekilde inceleyen rapor hazırladı.
2019 SATIŞLARI YÜZDE 21 DÜŞTÜ
‘Doğruluk Payı’nın, TÜİK verilerinden hazırladığı ilk satış ve ikinci el satış, ipotekli ve diğer satışlar olarak tasnif ettiği raporlara göre 2012 yılından 2017 yılına kadar her sene artarak devam eden satışlar artık geriliyor.
2018 yılına gelindiğinde, Türkiye’deki toplam konut satışı bir önceki yıla göre yüzde 2.4 azalış göstererek, yaklaşık 1.38 milyon olarak gerçekleşirken, konut satışları 2019 yılının ilk iki ayında bir önceki yılın aynı dönemine göre tam yüzde 21’lik bir düşüş yaşadı ve yaklaşık 151 bin oldu.
MALİYET ARTIYOR İSTİHDAM AZALIYOR
Döviz ile ham madde ithal eden veya döviz ile piyasaya borçlanan inşaat şirketleri, döviz kurlarındaki artış ve enflasyon oranlarında yaşanan sıçrayış sebebiyle istihdamı azaltmaya yöneliyorlar.
TÜİK’in yayımlamış olduğu istihdam verilerine göre, özellikle 2012 ile 2017 yılları arasında her yıl artış göstererek devam eden inşaat sektörü istihdamı, 2018 yılında bir önceki yıla göre yaklaşık yüzde 21.5 azalarak 1 milyon 615 bin kişi oldu.
TÜİK tarafından, maliyet ve işçilik kalemlerinin verileri ile belirlenen inşaat maliyet endeksi de ocak 2015’ten bu yana paylaşılıyor. Ocak 2015’te yaklaşık 97 olan endeks puanı, Aralık 2018 itibarıyla 173.6’ya yükselmiş durumda. İnşaat maliyet endeksinin en çok yükseliş gösterdiği tekil ay ise yaklaşık 10 puan ile döviz kurlarının rekor seviyelere çıktığı 2018 yılının ağustos ayı oldu.
İNŞAAT GÜVEN ENDEKSİ
Alınan kayıtlı siparişlerin mevcut durumu ve toplam çalışan sayısı beklentisi gibi alt endeksler ile belirlenen inşaat sektörü güven endeksi gelecekten iyi haber vermiyor.
TÜİK tarafından açıklanan inşaat sektörü güven endeksi istatistikleri incelediğinde, endeks yıllar içinde oldukça dalgalı seyretse de özellikle 2018 yılının 2. yarısından itibaren yaşanan ekonomik sıkıntılardan etkilenmiş görünüyor.
Ocak 2012’de 88 puan olan endeks, yıllar içinde artış ve azalış gösterse de temmuz 2018’e gelindiğinde 79 puan olarak açıklandı. Ancak 2018 yılının ağustos ayında başlayan ivmeli düşüş yıl sonunda 46 puan ile en düşük seviyelere gelene kadar devam etti.
YABANCIYA KONUT SATIŞINDA ARTIŞ
TÜİK tarafından 2013’ten bu yana açıklanan yabancılara satılan konut sayıları incelendiğinde, satış rekorunun kırıldığı 2018 yılında konut satışları bir önceki yıla göre tam
Yüzde 78.4’lük bir artış göstererek yaklaşık 40 bin oldu. Bununla birlikte 2019’un ilk iki ayında, satılan yaklaşık 6 bin 500 konut ile 2018 yılının ilk iki ayının bile iki katına çıkarak yeni bir rekorun gelebileceğinin sinyallerini verdi.
‘Doğruluk Payı’ konut satışlarının hangi ülke vatandaşlarına yapıldığına ilişkin şu bilgiyi paylaştı:
“2015’ten bu yana ülkemizde en çok konutu Irak vatandaşlarının aldığı görülüyor. Bununla birlikte Suudi Arabistan, İran ve Kuveytliler de Türkiye’de en çok konut alan diğer yabancı vatandaşlar arasında yer alıyor. Ayrıca 2019’un ilk iki ayında Rusya vatandaşlarının da listede 3. sırada yer alması dikkat çekici”. (EKONOMİ SERVİSİ)
