Sudan’da yaşanan darbeye Türkiye ve dünyadan tepkiler geldi

Sudan’da ekmek zammına karşı yoksulların isyanı olarak ocak ayında başlayan ve 30 yıllık Ömer el Beşir rejiminin devrilmesi talebiyle kitleselleşen halk protestolarının ardından gerçekleştirilen askeri darbe dünyada yankı uyandırdı. Pek çok devlet başkanı darbeye tepki gösterirken; Birleşmiş Milletler ise taraflara itidal çağrısında bulundu. BMGK ise Sudan yarın Sudan gündemiyle toplanma kararı açıkladı. Suudi Arabistanlı hava yolu şirketleri ve Türk Hava Yolları Sudan’a uçuşları durdurma kararı aldı.

EROĞAN: İLİŞKİLERİMİZİN DEVAMINDAN YANAYIZ

Sudan’daki darbeyi değerlendiren Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, “Sudan bizim köklü tarihi ilişkilerimizin olduğu bir ülke ve bu köklü ilişkilerimizin tabii ki devamından yanayız. Bu noktada da yine temennim odur ki suhuletle bir kardeşlik ağı içerisinde Sudan bu işi başarmalı ve normal demokratik süreci çalıştırmaya girmelidir diye inanıyorum. Böyle düşünüyorum. Milli uzlaşı temelinde ve barış içinde Sudan'ın bu süreci atlatması en önemli temennimdir. Şu anda çok değişik haberler gelmektedir. Sayın Ömer Beşir'le ilgili, evinde midir veya bir başka yerde midir? Bunlar hakkında sağlıklı bir bilgi vermemiz söz konusu değil” dedi.

Dışişleri Bakanlığı ise, “Sürecin anayasal demokrasi ve halkın beklentilerini karşılayacak barışçı şekilde yürütülmesini temenni ediyoruz” açıklamasında bulundu.

CHP: ASKERİ MÜDAHALELERE KARŞIYIZ

CHP Genel Başkan Yardımcısı Ünal Çeviköz ise, “CHP olarak askeri müdahalelere şiddetle karşı olduğumuzu, Sudan'da hukukun üstünlüğünün ve demokrasinin işletilmesinin ivedilikle sağlanmasını beklediğimizi belirtmek isteriz”

Çeviköz, yazılı açıklamasında, Sudan'da yaşanan gelişmeleri CHP olarak yakından ve büyük bir duyarlılıkla izlediklerini de belirtti.

Uluslararası Ceza Mahkemesinin, Sudan'ın Darfur bölgesinde insanlığa karşı işlenen suçlar nedeniyle Devlet Başkanı Ömer El-Beşir hakkında tutuklama kararı verdiğini hatırlatan Çeviköz, “Sudan'da son olarak yaşanan antidemokratik uygulamalar ve ülkenin içinde bulunduğu ekonomik koşullar toplumsal dinamikleri de harekete geçirmiştir” değerlendirmesini yaptı.

ÇEVİKÖZ: AKP MISIR’DA DÜŞTÜĞÜ HATAYA DÜŞMEMELİ

Darbeye ilişkin AKP’ye de uyarıda bulunan Çeviköz, Mısır göndermesinde bulundu:

“AKP iktidarı, Mısır'da yaptığı hataları tekrarlamamalı, ideolojik saplantılarla hareket etmemelidir. Sudan’da yaşananlar, Afrika ve Ortadoğu ülkelerinin huzur, barış ve istikrarı için büyük önem taşımaktadır.”

BM ÖZEL RAPORTÖRLERİNDEN SUDAN ÇAĞRISI

BM Özel Raportörleri ise Sudan'da olağanüstü halin kaldırılması ve Sudanlıların anayasal haklarının korunması için orduya acil çağrıda bulundu. BM Sudan'da İnsan Haklarını Takip Uzmanı Aristide Nononsi, “Sudan ordusunu ve güvenlik güçlerini de çok güçlü şekilde, şiddetin artmasını önlemek için en üst seviyede tedbir almaya ve Sudan halkının anayasal haklarının korunması için acil önlemler almaya davet ediyorum” dedi.

AFRİKA BİRLİĞİ: UYGUN YÖNTEM DARBE DEĞİL

Afrika Birliği Komisyonu Başkanı Musa Faki Muhammed de Sudan’daki darbeye tepki gösterdi. Muhammed, Sudan'daki siyasi gelişmelerin yakından takip edildiğini belirterek, ülkedeki mevcut sıkıntıların çözümünün ordunun yönetimi üslenmesi olmadığını ifade etti:

“Afrika Birliği'nin görüşü, Sudan'ın karşılaştığı zorluklara uygun cevabın ordunun yönetimi devralması olmadığıdır.”

Muhammed ayrıca Afrika Birliği Barış ve Güvenlik Konseyi'nin hızlı şekilde toplanarak durumu ele alıp uygun kararları alacağını belirtti. Askeri darbelere açık şekilde karşı çıkılan Lome Deklarasyonu'nda, darbelerin yaşandığı ülkelerde sivil yönetim tesis edilene kadar üyeliğin askıya alınacağı vurgulanıyor.

AB’DEN SİVİL HÜKÜMET ÇAĞRISI

Avrupa Birliği (AB) Dışişleri ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Federica Mogherini, Sudan'da halkın değişim talebinin askeri konsey tarafından karşılanamayacağını belirterek, yönetimin sivil hükümete devredilmesi ve bu süreçte taraflara itidal çağrısında bulundu.

Konuya ilişkin yazılı açıklama yapan AB Dışişleri ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Federica Mogherini, "Afrika Birliği Komisyonu Başkanı'nın da (Musa Faki Muhammed) bugün yaptığı açıklamada altını çizdiği üzere, Afrika Birliği Sözleşmesi'nin ilkelerini de ihlal eden askeri konsey, halkın değişim talebini karşılayamaz" ifadesini kullandı. 

ABD: YÖNETİME SİVİLLER DE KATILMALI

ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcü Yardımcısı Robert Palladino, günlük basın toplantısında Sudan'daki darbe hakkında ABD yönetiminden gelen ilk açıklamayı yaptı.

ABD yönetiminin, Sudan'da darbe olup olmadığına yönelik soruyu Palladino, "Bu Sudan halkı için tarihi bir an, şu anda bu konuda nihai bir değerlendirmemiz yok." şeklinde yanıtladı.  

 "ABD, barışçıl ve demokratik Sudan'ı kuvvetli şekilde desteklemektedir." ifadesini kullanan Palladino, geçiş otoritesini, yönetimde sivil katılımına izin vermeye davet etti. 

"Sudan halkı, kendisini kimin yöneteceğini kendi belirlemelidir" diyen Palladino, ABD'nin şu anki odak noktasının Sudan'daki ABD Büyükelçiliği çalışanları ve vatandaşlarının güvenliği ve refahı olduğunu belirtti. Palladino, "Sudan'daki durum şu an değişken, yakından takip ediyoruz" dedi.

İNGİLTERE: ASKERİ KONSEY HALKIN TALEPLERİNE YANIT OLAMAZ

İngiltere Dışişleri Bakanı Jeremy Hunt, Sudan'daki darbeyle ilgili 2 yıl ülkeyi yönetecek bir askeri konseyin halkın değişim talebine yanıt olmadığını belirtti.

Hunt, Twitter hesabından yaptığı açıklamada, Sudan'ın vatandaşlarının bir süredir değişim çağrısı yaptığını ifade ederek, “Ancak bu gerçek bir değişim olmalı. 2 yıl ülkeyi yönetecek bir askeri konsey buna bir yanıt değil” ifadesini kullandı.

İRAN: DİYALOG SİYASETİNİN TAKİP EDİLMESİNİ TEMENNİ EDERİZ

İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Behram Kasımi de Sudan'da tüm tarafların barışçıl yöntemleri takip etmesi ve taleplerin müzakereler yoluyla dile getirilmesi gerektiğini belirtti.

İran Dışişleri Bakanlığı sitesinden yapılan açıklamada Kasımi, Sudan'daki gelişmelerle ilgili prensip olarak başka ülkelerin iç işlerine müdahale etmediklerini ve Sudan'da yaşananların da bu ülkenin iç işleriyle ilgili olduğunu ifade etti. (DIŞ HABERLER)

Sudan'da rejim karşıtı harekete darbe